بررسی استقرار خزه‌های دارای ارزش‌ زینتی بر روی تنه درختان پوسیده و رابطه آن‌ها با درختان میزبان برای استفاده در فضای سبز

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری باغبانی، گروه علوم باغبانی، پردیس دانشگاهی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

3 نویسنده مسئول، استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

10.22092/ijfpr.2023.361282.2082

چکیده

امروزه جایگاه و ارزش زیبایی‌شناختی خزه‌ها به‌عنوان گیاهان ابتدایی و همیشه‌سبز در طراحی چشم‌انداز‌های طبیعی و انسان‌ساخت رو به افزایش است. ازجمله اقدام‌های مؤثر در راستای حفاظت از تنوع ‌زیستی خزه‌ها و استفاده از آن‌ها در بوم‌سازگان‌های دیگر به‌ویژه فضای سبز شهری می‌توان به مطالعه نحوه توزیع مکانی گونه‌های خزه، اثر متقابل ‌آن‌ها بر درختان میزبان و بررسی فراوانی، تاج‌پوشش و تنوع آن‌ها در طول زمان اشاره کرد. در پژوهش پیش‌رو، وضعیت استقرار گونه‌های خزه دارای ارزش زینتی بر روی تنه و چوب‌های میزبان شامل راش (Fagus orientalis Lipsky)، ممرز (Carpinus betulus L.)، توسکا ییلاقی (Alnus subcordata C.A.Mey.)، بلوط بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.Mey.) و افراپلت (Acer velutinum Boiss.) در چهار دوره شش‌ماهه با استفاده از شاخص‌های درصد تاج‌پوشش، تنوع آلفا و بتا و تعیین گونه معرف با استفاده از شاخص ارزش معرف ارزیابی شد. نتایج نشان داد که درمجموع، 28 گونه خزه مربوط به 15 جنس و 12 خانواده بر روی درختان میزبان مستقر شده بودند. به‌طورکلی تنوع، فراوانی و تاج‌پوشش خزه‌ها در پایان دوره چهارم، عملکرد کاهشی داشتند. بیشترین و کمترین فراوانی گونه‌های خزه به‌ترتیب روی درختان ممرز و افراپلت مشاهده شد. بررسی برهم‌کنش خزه‌ها با درختان میزبان نشان داد که راش و ممرز، بیشترین گونه‌های معرف ترکیبی را دارند. درصد تاج‌پوشش خزه‌ها، عملکردی متفاوت نسبت به تنوع و فراوانی آن‌ها داشت. به‌طوری‌که در پایان دوره زمانی، بیشترین افزایش درصد تاج‌پوشش خزه در افراپلت با کمینه شاخص‌های تنوع و فراوانی مشاهده شد. به‌طورکلی، نتایج این پژوهش تأکید می‌کند که در انتخاب مناسب‌ترین گونه‌های خزه‌ای برای کاشت در بوم‌سازگان‌های دیگر باید تلفیقی از معیارهای درصد تاج‌پوشش، فراوانی گونه‌ها و رابطه آن‌ها با درختان میزبان در نظر گرفته شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the establishment of mosses with ornamental value on decayed tree trunks and their relationship with the host trees for use in green spaces

نویسندگان [English]

  • Y. Shariati 1
  • H. Zakizadeh 2
  • H. Zare 3
  • J Olfati 4
1 Ph.D. Candidate of Horticultural Sciences, Department of Horticultural Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran
2 Assistant Prof., Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran
3 Corresponding author, Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension organization (AREEO), Tehran, Iran
4 Associate Prof., Department of Horticultural Sciences, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan, Rasht, Iran
چکیده [English]

     There is a growing interest in using mosses as primary and evergreen plants in both natural and man-made landscapes. A strategy for biodiversity conservation and restoration in green spaces is to study the spatial distribution patterns of moss species, their relationship with host trees, and their abundance levels and diversity over time. This study aimed to investigate the establishment of moss species with ornamental value on the trunks of five tree species (Fagus orientalis Lipsky, Carpinus betulus L., Alnus subcordata C.A.Mey., Quercus castaneifolia C.A.Mey., and Acer velutinum Boiss.) by measuring canopy level and alpha and beta diversity indices over four six-month periods. The researchers also used indicator value index (IndVal) to determine indicator moss species. The study identified 28 moss species from 15 genera and 12 families on the host trees. Results showed that moss diversity, abundance, and canopy levels decreased over time. Among the host trees, C. betulus had the highest moss species diversity and abundance, while A. velutinum had the lowest. The interaction of mosses with their host trees revealed that F. orientalis and C. betulus had the highest number of combined indicator species. Moss crown coverage had a different function from moss diversity and abundance. At the end of the study period, the highest percentage of moss crown cover was observed in A. velutinum, which had the lowest diversity and abundance indices. Overall, the study suggests that using a combination of canopy percentage and abundance indices, and considering the relationship between mosses and host trees, can help select the most suitable moss species for use in other ecosystems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • IndVal
  • Nowshahr Botanical Garden
  • ornamental moss
  • Shannon-Wiener index

مراجع

- Angélica Casanova-Katny, M. and Cavieres, L.A., 2012. Antarctic moss carpets facilitate growth of Deschampsia antarctica but not its survival. Polar Biology, 35(12): 1869-1878.
- Becker Scarpitta, A., Bardat, J., Lalanne, A. and Vellend, M., 2017. Long‐term community change: bryophytes are more responsive than vascular plants to nitrogen deposition and warming. Journal of Vegetation Science, 28(6): 1220-1229.
- Bertness, M.D. and Callaway, R., 1994. Positive interactions in communities. Trends in Ecology and Evolution, 9(5): 191-193.
- Borkenhagen, A. and Cooper, D.J., 2018. Tolerance of fen mosses to submergence, and the influence on moss community composition and ecosystem resilience. Journal of vegetation science, 29(2): 127-135.
- Brooker, R.W., Maestre, F.T., Callaway, R.M., Lortie, C.L., Cavieres, L.A., Kunstler, G., ... and Michalet, R., 2008. Facilitation in plant communities: the past, the present, and the future. Journal of Ecology, 96(1): 18-34.
- Cooper-Ellis, S., 1998. Bryophytes in old-growth forests of western Massachusetts. Journal of the Torrey Botanical Society, 125(2): 117-132.‏
- Czerepko, J., Gawryś, R., Szymczyk, R., Pisarek, W., Janek, M., Haidt, A., ... and Cacciatori, C., 2021. How sensitive are epiphytic and epixylic cryptogams as indicators of forest naturalness? Testing bryophyte and lichen predictive power in stands under different management regimes in the Białowieża forest. Ecological Indicators, 125: 107532.
- De Caceres, M., Jansen, F. and De Caceres, M.M., 2016. Package ‘indicspecies’. R package, Version 1.7.6.
- De Cáceres, M., Legendre, P. and Moretti, M., 2010. Improving indicator species analysis by combining groups of sites. Oikos, 119(10): 1674-1684.
- Figueira, R. and Ribeiro, T., 2005. Transplants of aquatic mosses as biomonitors of metals released by a mine effluent. Environmental Pollution, 136(2): 293-301.
- Frey, S.J., Hadley, A.S., Johnson, S.L., Schulze, M., Jones, J.A. and Betts, M.G., 2016. Spatial models reveal the microclimatic buffering capacity of old-growth forests. Science Advances, 2(4): e1501392.‏
- Gavini, S.S., Suárez, G.M., Ezcurra, C. and Aizen, M.A., 2019. Facilitation of vascular plants by cushion mosses in high-Andean communities. Alpine Botany, 129(2): 137-148.
- Glime, J.M., 2017. The fauna: a place to call home: 16p. In: Glime, J.M. (Ed.). Bryophyte Ecology, Vol. 2: Bryological Interaction. Michigan Technological University and the International Association of Bryologists, Houghton, Michigan, USA.
- Gornall, J.L., Woodin, S.J., Jónsdóttir, I.S. and van der Wal, R., 2011. Balancing positive and negative plant interactions: how mosses structure vascular plant communities. Oecologia, 166(3): 769-782.
- Groeneveld, E.V.G., Masse, A. and Rochefort, L., 2007. Polytrichum strictum as a nurse‐plant in peatland restoration. Restoration Ecology, 15(4): 709-719.
- Hänsel, S., 2020. Changes in the characteristics of dry and wet periods in Europe (1851–2015). Atmosphere, 11(10): 1080.
- Hofmeister, J., Hošek, J., Brabec, M., Dvořák, D., Beran, M., Deckerová, H., ... and Svoboda, D., 2015. Value of old forest attributes related to cryptogam species richness in temperate forests: A quantitative assessment. Ecological Indicators, 57: 497-504.
- Hurtado, F., Estébanez, B., Aragón, P., Hortal, J., Molina-Bustamante, M. and Medina, N.G., 2022. Moss establishment success is determined by the interaction between propagule size and species identity. Scientific Reports, 12(1): 20777.
- Ignatov, M.S. and Ignatova, E.A., 2003. Moss Flora of the Middle European Russia, Vols. 1. KMK Scientific Press Ltd, Moscow, Russia, 608p (In Russian with English summary).
- Ignatov, M.S. and Ignatova, E.A., 2004. Moss Flora of the Middle European Russia, Vols. 2. KMK Scientific Press Ltd, Moscow, Russia, 351p (In Russian with English summary).
- Jeschke, M. and Kiehl, K., 2008. Effects of a dense moss layer on germination and establishment of vascular plants in newly created calcareous grasslands. Flora, 203(7): 557-566.
- Julinova, P. and Beckovsky, D., 2019. Perspectives of moss species in urban ecosystems and vertical living-architecture: A review: 2370-2375. In: Zingoni, A. (Ed.). Advances in Engineering Materials, Structures and Systems: Innovations, Mechanics and Applications. CRC Press, London, England, 918p.
- Legendre, P. and Legendre, L., 2012. Numerical Ecology, 3rd Edition. Elsevier, Amsterdam, The Netherlands, 1006p.
- Magurran, A.E., 1988. Ecological Diversity and Its Measurement. Princeton University Press, Princeton, New Jersey, USA, 179p.
- Nyholm, E., 1954. Illustrated Moss Flora of Fennoscandia: Musci, Vol. 2. CWK Gleerup Publisher, Lund, Sweden, 799p.
- Peet, R.K., 1974. The measurement of species diversity. Annual Review of Ecology and Systematics, 5(1): 285-307.
- Pińskwar, I., Choryński, A. and Kundzewicz, Z.W., 2020. Severe drought in the spring of 2020 in Poland—more of the same? Agronomy, 10(11): 1646.
- Roberts, P., Newsham, K.K., Bardgett, R.D., Farrar, J.F. and Jones, D.L., 2009. Vegetation cover regulates the quantity, quality and temporal dynamics of dissolved organic carbon and nitrogen in Antarctic soils. Polar Biology, 32(7): 999-1008.
- Rudolphi, J., Jönsson, M.T. and Gustafsson, L., 2014. Biological legacies buffer local species extinction after logging. Journal of Applied Ecology, 51(1): 53-62.
- Sheng, X., Zhaohui, Z. and Zhihui, W., 2021. Effects of heavy metals on moss diversity and analysis of moss indicator species in Nancha manganese mining area, Southwestern China. Global Ecology and Conservation, 28: e01665.
- Smith, A.J.E., 2004. The Moss Flora of Britain and Ireland. Cambridge University Press, Cambridge, England, 511p.
- von Arx, G., Graf Pannatier, E., Thimonier, A. and Rebetez, M., 2013. Microclimate in forests with varying leaf area index and soil moisture: potential implications for seedling establishment in a changing climate. Journal of Ecology, 101(5): 1201-1213.‏

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار