دورگ‌های طبیعی صنوبر در خزانه تحقیقاتی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

عضو هیأت علمی، گروه تحقیقات صنوبر و درختان سریع‌الرشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران

چکیده

طرح حاضر با توجه به قدرت تجدید حیات طبیعی صنوبر به‌ویژه از ارقام سریع‌الرشد خارجی در ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته به مرحله اجرا درآمده است. جهت تهیه بذور دورگ طبیعی صنوبر از پایه مادری 69.55 Populus deltoides که از کلن شاخص و معرفی شده در منطقه می‌باشد، استفاده گردید. بستر مناسب جهت استقرار بذور طبیعی با عملیات اصلاح خاک مجاور پایه مادری در سال‌های ۶۲-۱۳۶۱ آماده گردید. در بهار سال ۱۳۶۳ تعداد زیادی نهال بذری تولید و از بین آنها به تعداد ۲۵۴ اصله نهال مناسب و شاداب که دارای ارتفاعی از ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر بودند، انتخاب و در خزانه ای در ردیف‌های به فاصله 1/6 متر در حالی که فاصله نهال‌ها از یکدیگر ۲۰ سانتی‌متر بود، کاشته شدند. بعد از یک سال از میان نهال‌ها تعداد ۱۰ اصله که واجد بهترین رشد ارتفاعی و قطری و نیز عاری از آفات و امراض بودند، انتخاب شدند. شماره‌گذاری نامزدهای کلن‌ها با توجه به سال انجام بررسی (۱۳۶۳) و شماره انتخاب از ۱ تا ۱۰ صورت گرفته است. به‌عنوان مثال 63/3 یعنی نامزد کلن شماره ۳ در سال ۱۳۶۳. سپس از هر نهال تعدادی قلمه ساده که همه یکدست بودند تهیه و در خزانه جدید کاشته شدند. در سال بعد مجدداً تعداد بیشتری دوباره از آنها قلمه ساده گرفته شد و کشت گردید. به‌طوری‌که بعد از دو سال یک سری نهال با ریشه و ساقه یک‌ساله و دیگری ریشه دوساله و ساقه یکساله مورد تجزیه و تحلیل آماری از نظر رشد ارتفاعی و قطری و مقاومت به آفات و امراض قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و تکنیک آنالیز واریانس یکطرفه انجام گرفته است. نتایج به‌دست آمده در مدت آزمایش نشان می‌دهد که از نظر میانگین ارتفاع نهال‌های با ریشه و ساقه یک‌ساله و نیز نهال‌های با ریشه دومساله و ساقه یک‌ساله به‌استثناء کلن 63/6 اختلاف معنی‌داری ندارند. از نظر درصد زنده‌مانی، کلن شماره 63/9 با بیشترین درصد زنده‌مانی و کلن شماره 63/3 با ۷۴ درصد کمترین میزان موفقیت را داشته‌اند. از نظر مقاومت به آفات و امراض،‌نهال‌های با ریشه دوساله و ساقه یک‌ساله نسبت به کلن‌های یک‌ساله مقاوت‌تر بوده‌اند. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Poplar natural hybrids in experimental nurseries

نویسندگان [English]

  • Ahmad hemati
  • Ali Reza Modir Rahmati
Member of Scientific Board,Research Institute of Forests and Rangeland, Tehran, Iran
چکیده [English]

Of abundant naturally regenerated seedlings of an exotic clone (Populus deltoids 69.55 ), 254 seedlings selected and replanted as clones. Following year, of these seedlings, 10 were selected and planted as cuttings in nursery Factors investigated include, vertical growth, vitality percentage and resistance to pests and diseases. Results obtained as the followings ̎
1.Seedlings with one year root and stem
A. Six clones with average height over 3 meter, have been selected. These include 63.9; 63.6; 63.3; 63.2; 63.1; 63.5.
B. Vitality percentage: Six clones with vitality percentage over 88% have been selected which include 63.9; 63.10; 63.8; 63.7; 63.6; 63.5.
C. Resistance to pests and diseases: There were four clones which showed the highest resistance to pests and diseases which include 63.10; 63.6; 63.5; 63.4.
2.Seedlings with two year root and one year stem.
A. Height, except for the clone 63.6 with average of 4.67 m, there were no significant differences between others and seedlings having one year root and stem.
B. Resistance to pests and diseases: Two year seedlings showed the highest resistance to pests and discascs. During outbracking years it is recommended to plant seedlings with two years root and one year stem, otherwise seedlings with one year root and stem can be used appropriately.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Natural Hybrid
  • Populus
  • height
  • survival percent
  • Populus deltoides 69.55
1- جغرافیای کامل ایران، 1366. انتشارات وزارت آموزش و پرورشT صفحه 1013.
2- دستورالعمل و روش تحقیقات صنوبر در ایران، 1363. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، نشریه شماره 37، 25 صفحه.
3- ضیایی ضیابری، سیدفخرالدین، 1373. توان آمیزش‌پذیری در گونه­‌های جنس صنوبر. پژوهش و سازندگی، نشریه شماره 24، صفحه 7-4.
4- مدیررحمتی، علیرضا و توسلی، اختر، 1373. گزارش نتایج مقدماتی از تلاقی دو گونه صنوبر. پژوهش و سازندگی، انتشارات وزارت جهاد، شماره 24، صفحه 55-52.
5- میردامادی، اسماعیل، 1348. خزانه­‌های آزمایشی صنوبر. 140 صفحه.