بررسی خواص مکانیکی خاک طرح جنگل‌داری زیارت گرگان و کاربرد آن در جاده‌سازی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

2 عضو هیأت علمی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

چکیده

دخالت در جنگل پدیده‌ای است که اگر بدون شناخت و آگاهی صورت گیرد و عواقب و خطرات احتمالی آن پیش بینی نگردد، آثار مخربی به‌دنبال خواهد داشت. جاده‌سازی نوعی دخالت در اکوسیستم جنگل به‌شمار می‌رود. بنابراین، شناخت و آگاهی درمورد ویژگی‌های مکانیکی خاک از اصول اولیه جاده‌سازی محسوب می‌شود. در این بررسی، ویژگی‌های مکانیکی خاک محدوده طرح جنگل‌داری زیارت مورد مطالعه قرار گرفت. روش بررسی شامل دو مرحله بود. ابتدا نقشه‌های زمین‌شناسی، هیدروگرافی، شیب، جهت شیب و حرکت‌های توده ای خاک در مقیاس 1/1000 تهیه گردید. مرحله دوم شامل آزمایش مکانیکی خاک بود. در مجموع، 30 نمونه خاک از اطراف جاده‌های اصلی و فرعی به طریق سیستماتیک تهیه و در آزمایشگاه مکانیک مورد آزمایش قرار گرفتند که شامل آزمایش‌های رطوبت طبییعی، رطوبت بهینه، حد روانی، حد خمیری و دانه‌بندی بودند. نتایج نشان دادند که خاک منطقه مورد مطالعه رطوبت طبیعی زیادی دارد و تعدادی از نمونه‌ها رطوبتشان با حد خمیری خاک یکسان است. حد روانی برخی از نمونه‌ها بیش از 50 درصد بود. در این آزمایش با استفاده از نتایج، چهار نوع خاک بر اساس رده‌بندی یونیفاد شناسایی گردید که عبارت بودند از خاک‌های CH، MH، ML، CL. این خاک‌ها ریزدانه بوده و جهت زیرسازی و روسازی مناسب نیستند و نیز نسبت به لغزش و حرکت‌های توده‌ای خاک حساس و مستعد هستند. بنابراین، با استفاده از نقشه‌های مختلف و نتایج آزمایش خاک، نقشه محدودیت خاک از نظر پایداری در سه طبقه پایداری کم، پایداری متوسط و تقریباً پایدار تهیه گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

lnvestigation on mechanical soil properties within Ziarat-Gorgan

نویسندگان [English]

  • Reza Arefian 1
  • Nasrollah Rafatnia 2
1 Gorgan Agricultural and Natural Resources University, Gorgan, Iran.
2 Gorgan Agricultural and Natural Resources University, Gorgan, Iran
چکیده [English]

This investigation was carried out in an area within Ziarat- Gorgan Forest Management Project. The materials and methods consisted of two stages: 1- Informantion and map collection and preparation, 2-Soil mechanics tests. 
Different maps including geology, hydrography, slope percentage, slope direction and soil flow were obtained and made. Overall, 30 soil samples were collected by random – systematic method which were located near the main and secondry roads. The mechanical properties of the soil samples, including natural water content, optimum water content, liquid limit (LL), plastic limit (PL) and particle size distribution were tested. The results showed that the soil moisture was high and sometimes as high as the plastic limit. The liquit limit of half of the soil samples was more than 50 percent. Overall, based on U.S.C.S method, four soil types were determined: CL, ML, MH and CH (C, M, L, H, represents clay, silt, low LL and high, respectively). Finally, based on soil mechanical properties and solpe direction and percentage, the soil stability map was made. The map consisted of three stability classes: 1-Low stability, 2-Medium stability and 3-Approximate stability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Road
  • soil mechanics
  • optimum water content, forest management plan of Ziarat
1- افلاکی، اسماعیل، 1368. آزمایشگاه مکانیک خاک. انتشارات علم و صنعت 110.
2- صفیاری، شهلا، 1370. بررسی قابلیت‌های مکانیک خاک جنگل سری پاتم برای حمل و نقل و جاده‌­سازی. پایان­‌نامه دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.
3- منابع طبیعی گرگان. 1370. تجدید نظر دانگ زادآوری سری هشت زیارت.
4- مجنونیان، باریس. 1368. بررسی خواص فیزیکی و مکانیکی خاک جنگل خیرودکنار برای جاده‌­سازی. دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران.
5- میرکاظمی،زیداله. 1370. بررسی وضعیت موجود تجدید حیات راش در طرح جنگل‌داری زیارت. دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران.
6- Eisbacher, J. 1982. The Practical  application of soil testing method on forest road ; " logging of Mountain Forests " F.AO Forestry paper No.33.
7- Loffler, H. 1986. The relationship between site classification and terrain classification, Forest site and productivity., Martinus Nijhoff  Publicalion.