نتایج ‌اولیه‌ (ده‌ساله‌) طرح‌ آزمایش‌ سازگاری‌ سوزنی‌برگان‌ در منطقه ‌ارتفاعی‌ میان‌بند جنگل‌های‌ نکا

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، ساری

2 عضو هیأت مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

3 کارشناس ادارة کل منابع طبیعی ساری

4 کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

چکیده

هدف‌ از اجرای‌ طرح‌های‌ سازگاری‌ درختان‌ غیربومی‌ تعیین‌ نتایج‌ ارزشمند معرفی‌ گونه‌های‌ مناسب‌ جهت‌ استفاده‌ در برنامه‌های‌ جنگل‌کاری‌ است‌. این‌ تحقیق‌ در جنگل‌های‌ مرطوب‌ میان‌بند نکا (ونمک‌) و در قالب‌ بلوک‌های‌ کامل‌ تصادفی‌ با 3 تکرار و 13 تیمار از گونه‌ها و مبادی‌ مختلف‌ سوزنی‌برگ‌ شامل‌ کاج‌ جنگلی‌ (Pinus sylvestris) با مبادی‌ یوگسلاوی‌، ارمنستان ‌و اسپانیا، پیسه‌آ (Picea abies) با مبادی‌ یوگسلاوی‌، کلاردشت‌ و لاجیم‌، کاج‌ زرد (Pinus ponderosa) با مبدأ آمریکا، کاج‌ سیاه (‌austriaca  var.(Pinus nigra با مبدأ اطریش‌، دو گونه‌ نراد (Abies nordmaniana & Abies bornmulleriana) با مبدأ ترکیه‌، دوگلاس ‌(Pseudotsuga menzeisii) با مبدأ آمریکا و گونه سدروس‌ (Cedrus deodara) با مبدأ پاسند ازسال‌ 1371 مورد مطالعه‌ قرارگرفت‌. میانگین‌ درصد زنده‌مانی‌، میانگین‌ ارتفاع‌، میانگین‌ قطر یقه‌، میانگین‌ قطر برابر سینه‌ و میانگین‌ درصد طبقات ‌کیفی ‌(خوب‌، مناسب‌، ضعیف‌ و نامناسب‌) پس ‌از اندازه‌گیری‌های‌ سالیانه‌ در هر یک‌ از کرت‌های‌ آزمایشی‌ به‌عنوان‌ متغیر تعیین‌ گردید و پس‌ از پایان‌ سال‌ دهم‌ مورد آزمون‌ آماری‌ قرار گرفت‌. همچنین‌ با حفر و تشریح ‌پروفیل‌ درسطح‌ عرصه‌، ویژگی‌های‌ فیزیکی‌ و شیمیایی‌ خاک‌ مورد مطالعه‌ قرار گرفته‌ و ویژگی‌های‌ اقلیمی‌ آن‌ نیز بر اساس‌ آمار آب‌ و هوایی‌ ده‌ساله‌ ایستگاه‌ هواشناسی‌ ونمک‌ (78-1369) تعیین‌ گردید. بررسی‌ نتایج‌ صفات‌ کمی‌ و کیفی‌ تیمارهای‌ مختلف‌ سوزنی‌برگ‌ نشان‌ داد که ‌پس‌ از پایان‌ مدت‌ ده‌سال‌ از اجرای ‌طرح‌ تحقیقاتی‌ اختلاف‌ معنی‌داری میان‌ تیمارهای‌ مختلف‌ از لحاظ‌ هریک‌ از صفات‌ کمی‌ و کیفی‌ در سطح‌ یک‌ درصد وجود دارد. با توجه‌ به‌ تجزیه‌ و تحلیل‌ نتایج‌ حاصل‌ از صفات‌ کمی‌ و کیفی‌ (میانگین‌ درصد زنده‌مانی‌، میانگین‌ ارتفاع‌، میانگین ‌قطر یقه‌، میانگین‌ قطر برابر سینه‌، میانگین‌ درصد طبقات ‌کیفی‌) و مشاهدات‌ زمینی‌ می‌توان‌ گفت‌ که تا این‌ مرحله ‌گونه ‌Pinus sylvestris (با مبدأ یوگسلاوی‌) از بهترین‌ وضعیت‌ برخوردار بوده‌ و پس‌ از آن‌ گونه‌های ‌Pinus sylvestris (با مبداء ارمنستان‌)، Pinus ponderosa (با مبداء آمریکا) و Pinus nigra var. austriaca (با مبداء اطریش‌) نتیجه‌ قابل‌ قبولی‌ را ارایه‌ کردند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Preliminary results of elimination trial with need- leaved species in Mazandaran forests (Vanamak)

نویسندگان [English]

  • Shirzad Mohammadnejad - Kiasari 1
  • Mahmood Dastmalchi 2
  • Seiyyed Alireza Mousavi - Garmestani 3
  • Behnoosh Jafari 4
1 Member of scientific board, Research Center of Agriculture and Natural Resources, Mazandaran
2 Member of scientific board, Research Institute of and Rangeland, Tehran.
3 Expert of Natural Resources office, Sari - Mazandaran.
4 Master of science, Research Center of Agriculture and Natural
چکیده [English]

This Paper presents the results of an elimination trial in the form of randomized completely blocks design within 3 replications and 13 treatments (species and provenances of needleleaves) within ten years after establishment in Vanamak forest of Neka regian in Mazandaran province (North of Iran). The altitude of area is 757 meters above sea level and has a humid climate with less then one month dryperiod. Results obtained as the followings: Differences between the average of residual saplings, the average of height, the average of collar diameter, the average of diameter at breast height and the average of quality of saplings in relationship with treatments were significant (P=0.04). The results of 10 years (1992-2001) studies showed that Pinus sylvestris (origin Yugoslavia) was the most promissing species and Pinus sylvestris (origin Armenia), Pinus Ponderosa (originU.S.A) and Pinus nigra var. austriaca (origin Austria) were promissing species, respectively.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Elimination؛ needle-leaved؛ Northern forests؛ survival
  • height؛ diameter
1- امان‌زاده‌، ب‌.، سیاهی‌پور، ذ.‌، ثاقب‌‌طالبی‌، خ.، خانجانی ‌شیراز،‌ ب. و همتی‌، ا.، 1379. بررسی ‌رویش‌ و تولید چوب‌ گونه‌ پیسه‌آ (Picea abies) در منطقه‌ اسالم‌. پژوهش‌ و سازندگی‌، شماره‌ 46: 64-66.
2- بریمانی‌ ورندی‌، ح.‌، بابایی‌، م. ا. و محمدی‌، م.، 1379. مدیریت‌ کنترل‌ آفات‌ مهم‌ سوزنی‌برگان‌ مازندران‌. چکیده‌ مقالات‌ اولین‌ گردهمایی‌ جنگل‌کاری‌ با گونه‌های‌ سریع‌الرشد در شمال‌ کشور، مرکز تحقیقات‌ منابع‌ طبیعی‌ و امور دام‌ مازندران‌، 72 صفحه‌.
3- حمزه‌‌پور، م.‌ و نگهدارصابر، م. ر.، 1380. نتایج‌ آزمایش‌ سازگاری‌ گونه‌های‌ مختلف‌ پهن‌‌برگ‌ و سوزنی‌برگ‌ در استان‌ فارس‌ (کامفیروز). انتشارات‌ مؤسسه‌ تحقیقات‌ جنگلها و مراتع‌، تحقیقات‌ جنگل‌ و صنوبر (6)، شماره ‌259:125-175.
4- خاتمساز، م. و میربایدین‌، ع. ر.، 1364. مشخصات‌ علمی‌ و کاربردی‌ 655 گونه‌ درختی‌ ایران‌ و جهان‌. مؤسسه ‌تحقیقات‌ جنگلها و مراتع‌، شماره‌ 39، 110 صفحه‌.
5- دهبندی‌ ع. ر. و محمدنژاد کیاسری‌، ش.، 1380. بررسی‌ مقدماتی‌ توده‌ دست‌کاشت‌ سدروس‌ دئودارا در ایستگاه‌ تحقیقات‌ پاسند. مجله‌ علوم‌ کشاورزی‌ و منابع‌ طبیعی‌، انتشارات‌ دانشگاه‌ علوم ‌کشاورزی‌ و منابع ‌طبیعی‌ گرگان‌، سال‌ هشتم‌، شماره‌ اول‌: 39-49.
6- رحمانی‌، ر.‌، محمدنژاد کیاسری،‌ ش. و موسوی‌ گرمستانی‌، س. ع.، 1379. بررسی‌ تأثیر اکولوژیک‌ و تولید اقتصادی‌ کاج‌ سیاه‌ در منطقه‌ فریم‌. چکیده‌ مقالات‌ اولین‌ گردهمایی‌ جنگلکاری‌ با گونه‌های‌ سریع‌الرشد در شمال‌ کشور، مرکز تحقیقات‌ منابع‌ طبیعی‌ و امور دام‌ مازندران‌، 72 صفحه‌.
7- رضایی‌، س. ع. ا.، 1379. بررسی‌ رویش‌ و محصول‌ چوب‌ نوئل‌ سبز در منطقه‌ جنگلی‌ لاجیم‌. پژوهش‌ و سازندگی‌، شماره‌ 3: 56-59.
8- زارع‌، ح.‌، 1380. گونه‌های‌ بومی‌ و غیربومی‌ سوزنی‌‌برگ‌ در ایران‌. انتشارات‌ مؤسسه‌ تحقیقات‌ جنگلها و مراتع‌، شماره‌ 271، 498 صفحه‌.
9- سردابی‌، ح.‌، 1377. بررسی‌ سازگاری‌ گونه‌های‌ مختلف‌ اکالیپتوس‌ و کاج‌ در مناطق‌ ساحلی‌ و کم‌‌ارتفاع‌ شرق‌ استان‌ مازندران‌. انتشارات‌ مؤسسه‌ تحقیقات‌ جنگلها و مراتع‌، شماره‌ 193، 133 صفحه‌.
10- عباسی‌، ح.‌، 1376. بازدانگان‌. جزوه‌ درسی‌ مقطع‌ کارشناسی‌. دانشگاه‌ علوم‌ کشاورزی‌ و منابع‌ طبیعی‌ گرگان‌، 130 صفحه‌.
11- فتاحی‌، م.، 1373. بررسی‌ سازگاری‌ سوزنی‌برگان‌ غیربومی‌ سازگار در کردستان‌. انتشارات‌ مؤسسه‌ تحقیقات‌ جنگلها و مراتع‌، شماره‌ 109، 54 صفحه‌.
12- قلی‌زاده،‌ م. ن.‌، 1379. نتایج‌ اولیه‌ (6 ساله‌) طرح‌ آزمایش‌ سازگاری‌ در منطقه پایین‌بند جنگل‌های‌ نوشهر (خیرودکنار). انتشارات‌ مؤسسه‌ تحقیقات‌ جنگلها و مراتع‌، تحقیقات‌ جنگل‌ و صنوبر(4)، شماره ‌239 :53-88.
13- گرجی‌‌بحری،‌ ی. و قلی‌زاده م. ن.‌، 1376. بررسی‌ و مقایسه‌ میزان‌ موفقیت‌ کاشت‌ نهال‌ گلدانی‌ و ریشه‌‌لخت ‌در دو فصل‌ پاییز و بهار درخت‌ نوئل‌ (Picea abies) در منطقه‌ جنگلی‌ سنگده‌ (فریم‌). پژوهش‌ و سازندگی‌، انتشارت ‌سازمان‌ تحقیقات‌ و آموزش‌ کشاورزی‌، شماره ‌37: 60-61.
14- موسوی‌، س.ع. ر.، رسولی‌. س.م.‌ و نظری‌ م.ح.، 1374. گزارش‌ بررسی‌ سوزنی‌برگان‌ جنگل‌کاری‌ شده ‌در جنگل‌های‌ حوزه مدیریت‌ اداره ‌کل‌ منابع ‌طبیعی‌ ساری‌. بررسی‌ سوزنی‌برگان‌ در جنگل‌کاری‌های‌ شمال‌ کشور، سازمان ‌جنگلها و مراتع‌، دفتر جنگل‌کاری و پارک‌ها:35-87.
15- میربادین‌، ع. ر. و ثاقب‌طالبی‌، خ.، 1370. میزان‌ موفقیت‌ جنگل‌کاری‌ با گونه‌ پیسه‌آ (Picea excelsa) در جوامع ‌مختلف‌ در منطقة‌ کلاردشت‌. انتشارات‌ مؤسسه‌ تحقیقات‌ جنگلها و مراتع‌، شماره‌ 75، 36 صفحه‌.
16- همتی.‌ ا.‌، امان‌زاده‌ ب.، خانجانی‌ شیراز،‌ ب. و سیاهی‌پور، ذ.، 1379. بررسی‌ سازگاری‌ سوزنی‌برگان ‌مهم‌ جهان‌ در سه‌ منطقة‌ ارتفاعی‌ در جنگل‌های‌ اسالم‌. چکیده‌ مقالات‌ اولین‌ گردهمایی‌ جنگلکاری‌ با گونه‌های‌ سریع‌الرشد در شمال‌ کشور، مرکز تحقیقات‌ منابع ‌طبیعی‌ و امور دام ‌مازندران‌، 72 صفحه‌.
17- Coombes, A.J., 1995. Trees. Dorling Kindersley, 320 pp.
18- Heinz, M., 1996. Site factors, nutrition and growth of black pine (Pinus nigra), Forst Wissenschaftliches Centralblatt, 115(1): 17-35.
19- Gelderen D.M. & J.R. P. Van Hoey Smith, 1992. Conifers. Timber Press, INC., 356 pp.
20- Russell, M.B. & Barbara, H.Honkala, 1990. Silvics of north America. Forest Service United State,Department of agriculture, Washington, DC, volume1, 877pp.