آزمایش جنگل‌کاری 14 ژنوتیپ بادام در شرایط دیم در شهرستان اراک

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس پژوهشی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان مرکزی، اراک

2 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان مرکزی، اراک.

3 عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

چکیده

بادام (Pruns dulcis (Mill) D. A. Webb) یکی از درختان باغی مناسب جهت کاشت در عرصه‌های منابع طبیعی و اراضی تخریب شده می‌باشد. در این تحقیق بذر 23 ژنوتیپ بادام از مناطق مختلف استان جمع‌آوری شد و در نهالستان ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی مهندس یونسی (خسبیجان) که در 50 کیلومتری غرب اراک قرار دارد، کشت شد. نهال‌های 14 ژنوتیپ برتر بادام جهت اجرای آزمایش جنگل‌کاری در شرایط دیم، به عرصه‌های بکر بالادست همین ایستگاه منتقل و در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی کشت شدند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که ژنوتیپ شماره 3 با متوسط ارتفاع 116/3 سانتی‌متر دارای بیشترین رشد طولی و ژنوتیپ‌های شماره 9 و 11 با ارتفاع به‌ترتیب برابر 59/5 و 64/3 سانتی‌متر دارای کمترین رشد طولی می‌باشند. همچنین، ژنوتیپ شماره 3 با متوسط قطر 24/97 میلی‌متر و ژنوتیپ شماره 14 با متوسط قطر 10 میلی‌متر به‌ترتیب دارای بیشترین و کمترین رشد قطری می‌باشند. در ضمن، رشد قطری ژنوتیپ‌های شماره 2، 4 و 5 قابل توجه بود. مقایسه میانگین درصد زنده‌مانی ژنوتیپ‌های بادام نشان می‌دهد که ژنوتیپ شماره 1 با درصد زنده‌مانی 79/8 دارای کمترین تلفات و ژنوتیپ‌های شماره 7، 10 و 11 با درصد زنده‌مانی به‌ترتیب برابر 46/7، 49 و 48/3 دارای بیشترین تلفات می‌باشند. در ضمن، ژنوتیپ‌های شماره 8، 4 و 6 با درصد زنده‌مانی به‌ترتیب برابر 73/3، 71/8 و 70/8 دارای تلفات کمتری نسبت به سایر ژنوتیپ‌های بادام پس از ژنوتیپ شماره 1 می‌باشند. از میان 14 ژنوتیپ مورد آزمایش، هفت ژنوتیپ زیر جهت جنگل‌کاری اراضی کم‌بازده مناطقی از استان مرکزی و سایر استان‌های با خصوصیات رویشگاهی همانند ایستگاه خسبیجان و در شرایط دیم یا حداقل آبیاری در دوره‌های خشکسالی پیشنهاد می‌شوند: ژنوتیپ‌های شماره 1، 5 و 6 با مبدأ بذر شهرستان اراک و ژنوتیپ‌های شماره 2، 3 و 7 با مبدأ بذر شهرستان خمین و ژنوتیپ شماره 4 با مبدأ بذر دلیجان.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Forest plantation trial with 14 almond genotypes under rainfed condition at Arak area of Iran

نویسندگان [English]

  • Ziea Azedoo 1
  • Gholam Reza Goodarzi 2
  • Hossein Sardabi 3
1 Research Expert, Natural Resources and Livestock Affairs Research Centre of Markazi province, Arak, I. R. of IRAN
2 Scientific Board Member, Natural Resources and Livestock Affairs Research Centre of Markazi province, Arak
3 Scientific Board Member, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, I. R. IRAN.
چکیده [English]

Almond (Prunus dulcis (Mill) D. A. Webb.) is a cultivated tree, which can be used as a multipurpose tree for forest plantation on degraded lands of natural resources. In this research project, 23 genotypes of almond were collected from different sites of Arak province of Iran and sown in Arak Natural Resources Experimental Station nursery, 50 km west of Arak. After two years, the seedlings of 14 genotypes, which were selected as elite genotypes within the 23 genotypes, were planted on a virgin site at the station under rainfed condition and under the statistical design of Randomized Complete Blocks. The results showed that the genotype G3 with average height of 116.3 cm and the genotypes G9 and G11 with average height of 59.5 and 64.3 cm, respectively obtained the tallest and the shortest height, respectively. According to diameter data analysis, the genotypes G3 and G14 with average diameter of 24.97 and 10 mm, respectively had the greatest and the lowest diameter, respectively. The diameter growth of the genotypes G2, G4 and G5 was interesting. According to survival data analysis, the genotype G1 with average survival of 79.8% and the genotypes G7, G10 and G11 with average survival of 46.7%, 49% and 48.3%, respectively had the lowest and the greatest mortality, respectively.  In addition, the genotypes G8, G4 and G6 with average survival of 73.3, 71.8 and 70.8 percent, respectively had the lowest mortality in comparison to the other genotypes rather than the genotype G1.  The following seven genotypes are recommended for forest plantation under rainfed condition or limited irrigation at severe drought periods, on marginal lands of Markazi province of Iran where are ecologically similar to the Experimental Station of Arak (321 mm mean annual rainfall, 1800 m. above sea level altitude, 13.2 C° mean daily temperature, cold-semi arid according to the modified DeMartin Climate Classification System and deep clay sandy loam soil type): Genotypes G1, G5 and G6 with Arak seed origin; Genotypes G2, G3 and G7 with Khomain seed origin; Genotype G4 with Deligan seed origin.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Almond
  • forest plantation
  • height
  • DIAMETER
  • survival percent
- ثابتی، ح.ا., 1373. جنگل‌ها، درختان ودرختچه‌های ایران. دانشگاه یزد، 810 صفحه.
- دانشور، ح.ع.، 1379. اثر تنش شوری و خشکی بر رشد و صفات فیزیولوژیکی چهار گونه وحشی و پنج ژنوتیپ از گونه اهلی بادام. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جنگل‌داری، مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره)، 109 صفحه.
- زمانی، ذ.ا.، 1378. عکس‌العمل نهال‌های بادام به تیمارهای مختلف آبیاری. خلاصه مقالات اولین همایش ملی بادام.
- سالاردینی، ع.ا.، 1362. روابط آب و خاک و گیاه. انتشارات دانشگاه تهران، 265 صفحه.
- سردابی، ح.، 1381. اصلاح نژاد بادام در راستای افزایش بردباری به خشکی. فصلنامه علمی – ترویجی خشکی و خشکسالی کشاورزی، شماره 6: 37-39.
- سلطانی، ا., 1377. کاربرد نرم‌افزار SAS در تجزیه‌های آماری. جهاد دانشگاهی مشهد.
- گیوی، ج.، 1378. ارزیابی فیزیکی تناسب اراضی منطقه سامان برای کاشت بادام. خلاصه مقالات اولین سمینار ملی بادام.
- یزدانی، ه.، 1378. مقایسه روش‌های آبیاری قطره‌ای و سطحی روی درخت بادام. خلاصه مقالات اولین همایش ملی بادام.
- Batlle, G. Sanz, Romera, M.A., Vargas, F.J., Save, R., De Herralde, F., Cohen, M., Biel, C., Pages, M., Campalans, R. M., De Vicente, M.C., Arus, P., 1998. Almond breeding for drought resistance, p. 72-73.  In: L. Ferguson and D. Kester (eds.) II International Symposium on Pistachios and Almonds,. Davis, California, USA.  ISHS Acta Horticultura N0. 470.
- Germana, C., 1997. Experiences on the response of Almond plants (Amygdalus communis L.) to water stress. In: L. Ferguson and D. Kester (eds.). II International Symposium on Pistachios and Almonds,. Davis, California, USA. ISHS Acta Horticultura N0. 470.
- Girona, J.; Marsa, J.; Mata, M.; Arbones, A.; Miravete, C., 1997. Evaluation of almond (Amygdalus communis L.) seasonal sensitivity to water stress. Physiological and yield responses. In: L. Ferguson and D. Kester (eds.). II International Symposium on Pistachios and Almonds,. Davis, California, USA. ISHS Acta Horticultura N0. 470.
- Herralde, F. and Biel, C., 1997. Vulnerability curves to embolism and drought resistance in two almond cultivars: Nucis Newsletter No. 6: 14-17.
- Kűden, A.B.; Kűden, A.; Naska, N., 1994. Adaptation of some selected Almonds to Mediterranean Region of Turkey. In: G. Barbera (ed.). I International Congress on Almond, Agrigento, Italy. ISHS Acta Horticulturae 373.
- Shackel, K.; Gurusinghe, S.; Kester, D.; Micke, W., 1998. Water stress responses of Almond (Prunus dulcis (Mill.) Webb.) trees under field conditions. In: L. Ferguson and D. Kester (eds.). II International symposium Pistachios and Almonds, Davis, California, USA. ISHS Acta Horticulturae 470.
- Shakafandeh, A., 1980. Effect of Irrigation regime and salinity on growth nutrition and physiology of two wild almonds. M.Sc. thesis, Faculty of Agriculture, University of Shiraz.