ارزیابی ویژگی‌های بذر درختان گردو (Juglans regia) در استان کردستان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان کردستان.

2 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان کردستان.

چکیده

آزمایش و ارزیابی ویژگی‌های بذر درختان گردو (Juglans regia) در استان کردستان به‌منظور بررسی تنوع ژنتیکی درختان گردو از نظر برخی صفات مهم بذراجراء شده است. در این آزمایش تعداد 28 پایه برتر در 5 شهرستان و از هر پایه 10 عدد بذر به‌صورت تصادفی انتخاب و ویژگی‌های بذر شامل قطر بزرگ بذر، قطر کوچک بذر، وزن بذر، وزن مغز بذر، وزن پوسته چوبی، ضخامت پوسته چوبی و درصد مغز برای هر کدام از بذرها اندازه‌گیری و میانگین آنها محاسبه شد و اطلاعات و داده‌های بدست آمده در قالب آماری آشیانه‌ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که میان نمونه‌های فوق در کلیه صفات مورد مطالعه اختلافات معنی‌داری وجود دارد. در میان نمونه‌های مورد بررسی پایه‌های گردو شهرستان‌های مریوان و پاوه با داشتن بالاترین مقدار وزن و درصد مغز و همچنین پایین‌ترین وزن و ضخامت پوسته چوبی مناسب‌ترین پایه‌ها جهت گزینش می‌باشند. برآورد همبستگی میان صفات نشان داد که همبستگی مثبت و معنی‌داری میان متوسط قطر بزرگ بذر با متوسط قطر کوچک، وزن متوسط بذر، وزن متوسط مغز و وزن متوسط پوسته چوبی وجود دارد، ولی متوسط قطر بزرگ با درصد مغز دارای همبستگی معکوس و معنی‌داری می‌باشد. متوسط قطر کوچک با وزن متوسط بذر، وزن متوسط مغز و وزن متوسط پوسته چوبی در سطح احتمال 1% و با درصد مغز در سطح احتمال 5% دارای همبستگی مثبت و معنی‌داری بوده‌اند. وزن متوسط بذر همبستگی مثبت و معنی‌داری با وزن متوسط مغز، وزن متوسط پوسته چوبی، ضخامت پوسته چوبی و درصد مغز داشته است. وزن متوسط مغز با وزن متوسط پوسته چوبی و درصد مغز دارای همبستگی مثبت و معنی‌داری بوده است. وزن متوسط پوسته چوبی با ضخامت پوسته چوبی دارای همبستگی مثبت و معنی‌دار، ولی با درصد مغز دارای همبستگی معکوس و معنی‌داری می‌باشد. ضخامت پوسته چوبی نیز با درصد مغز دارای همبستگی معکوس و معنی‌داری می‌باشد. به‌منظور پی بردن به میزان شباهت میان جمعیت‌ها بر اساس صفات مورد مطالعه تجزیه کلاستر (خوشه‌ای) بر روی داده‌های به‌دست آمده انجام گرفت که نتایج آن نشان داد که در مجموع گروه‌های شهرستان‌های سقز و سنندج دارای بیشترین شباهت با هم می‌باشند. در واقع در این مطالعه گروه‌های واقعی سه گروه مریوان، پاوه، سقز- سنندج و بانه است. بنابراین در مطالعات آتی می‌توان برای کاهش هزینه و وقت به‌جای پنج گروه یا شهرستان پاوه، مریوان، سقز، سنندج و بانه سه گروه انتخاب و مورد بررسی قرار داد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of walnut’s seed properties in Kurdestan province

نویسندگان [English]

  • Firooz Mardani 1
  • Bayazid Yousefi 2
1 Forest Expert, Kurdistan Natural Resources and Livestock Affairs Research Center, Sanandaj, I.R. IRAN
2 Scientific Board Member, Kurdistan Natural Resources and Livestock Affairs Research Center, Sanandaj, I.R. IRAN
چکیده [English]

Seeds of 28 elite walnut genotypes were collected from five sites to study their genetic variation. Ten seeds were selected randomly from each genotype to measure their quantitative characteristics, including grand and small diameter, weight, kernel weight and percentage and shell weight and thickness.  The data were analysed, using the Nested Design Model. The results showed that there were significant differences between the genotypes for their quantitative characteristics.  The genotypes from Marivan and Paveh were the superior for their highest kernel weight and percentage and their lowest shell weight and thickness. There were significant and positive correlations between average grand diameter with average small diameter, seed weight, kernel weight, shell weight and negative and significant correlation with average kernel percentage. The correlation between average small diameter and average seed weight, kernel weight and percentage, shell weight was positively significant. The correlation between average seed weight, and average kernel weight and percentage, shell weight and thickness was positively significant. There were significant and positive correlations between average kernel weight and average shell weight and kernel percentage. The correlation between average shell weight and average shell thickness was significant and positive, whereas its correlation with average kernel percentage was significant and negative. There is also significant and negative correlation between average shell thickness and average kernel percentage. The cluster analysis was applied to investigate the walnut populations’ similarity, based on the genotype seed characteristics. The most similar populations were from Saghez and Sanandaj sites.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Juglans regia
  • seed
  • characteristics
  • Genetic variation
1– بی‌نام. 1379. آمارنامه سال 1379. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کردستان.
2- بی‌نام. 1380. سالنامه آماری کشور. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور. مرکز آمار ایران.
3- سعادت، ی. ع. و زندی، پ. 1378. شناسایی و ارزیابی درختان برتر گردو (Juglans regia ) دراستان فارس. پژوهش و سازندگی. شماره 52: 82 – 78.
4- کاشی، ع. و وحدتی،ک. 1377. نامیزیدن (آپومیکسی) و اهمیت آن در گردو. نشر آموزش کشاورزی.
5- Akca ,Y. Keskin, S and Celep, C. 2001. A study on the selection of superior walnut types with lateral bud fruitfulness and maximum of nuts per cluster.Acta Hort 544: 125-128
6- Akca,Y. and Sen, S.M. 2001. Study on the selection of superior walnut trees in Hizan (Bitlis) populations. Acta Hort. 544: 115 – 118.
7- Atefi, J. 1990. Preliminary research of persian walnut and correlation between pair characters. Acta Hort 284: 97 – 104.
8- Atefi, J. 1993. Evaluation of walnut genotypes in Iran. Acta Hort 311:
 24-33.
9- Atefi, J. 1997. Study on phenological and pomological characters on walnut promising clones in Iran. Acta Hort. 442: 101 – 108
10- Atefi, J. 2001. Comparison of some promising Iranian walnut clons and foreign varieties. Acta Hort.544: 51 - 59.
11- Germain, E. 1993. The persian walnut in Iran.Nucis Newsletter 1: 5 – 6
12- Mc Grananhan, G. and Leslie, C. 1990. Walnuts (Juglans). Acta Hort. 290: 907 – 951.
13- Rink, G. Edward, F. Loewenstein, H.E. Garrett, Joank. Haines, James E. Jones. 1997. Var in nut,kernel and shell characteristics of Juglans nigra.Acta Hort. 442:197– 204
14- Rouskas, D. and Zakynthinos, G. 2001. Preliminary evaluation of seventy walnut (Juglans regia L.) seedlings selections in Greece. Acta Hort.544: 61 – 72.
15- Sharma, O.C. and Sharma, S.D. 2001. Correlation between nut and kernel characters of persian walnut seedling trees of Garsa Valley in Kallu district of Himachal pradesh. Acta Hort.544: 129 – 132
16- Sharma, S.H. and Sharma, O.C. 2001. Studies on variation in nut and kernel characters and selection of superior walnut seedlings (Juglans regia L.) from Garsa and Jogindernagar areas of Himachal pradesh.Acta Hort. 544: 47 – 50.