بررسی میزان سازگاری شش گونه درختی در دشت ‏کربال و تأثیر آبیاری با زهاب بر رشد آنها

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس.‏‎ ‎

2 کارشناس تحقیقات مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس.‏

3 استاد خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز‎ ‎

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی سازگاری شش گونه درختی و تأثیر آبیاری با زهاب بر روی رشد و زنده‌مانی آنها در دشت کربال انجام گردید. آزمایش در قالب طرح آماری کرتهای خردشده با سه تکرار اجرا شد. کرتهای اصلی نوع آب آبیاری شامل زهاب به‌عنوان آب شور و آب شیرین رودخانه کر و کرتهای فرعی شامل شش گونه درختی Eucalyptus camaldulensis Dehnh.، Eucalyptus microtheca F. Muell.، Acacia stenophylla، Fraxinus rotundifolia Miller،Populus euphratica Oliv.وTamarix aphylla (L.) Karst.  بودند. براساس نتایج حاصل در سال اول مشخص گردید که تفاوت معنی‌داری بین آبیاری با زهاب و آب رودخانه کر بر روی درصد زنده‌مانی و ارتفاع درختان وجود ندارد. گونه‌های Eucalyptus camaldulensis، Eucalyptus microtheca، Acacia stenophylla و  Tamarix aphyllaمقاومت بسیار خوبی نسبت به تنش شوری و خشکی نشان دادند، اما Fraxinus rotundifoliaنسبت به شوری حساس و قادر به رشد مطلوب در شرایط کربال نبود. گونه Populus euphraticaمقاومت بسیار خوبی نسبت به شوری نشان داد، اما نسبت به خشکی حساس و همه درختان این گونه تا پایان اجرای طرح به دلیل توقف آبیاری با زهاب در سالهای سوم و چهارم خشک شدند. در زمستان سال اول دمای حد‌اقل مطلق به 9 درجه سانتیگراد کاهش یافت و گونه‌های Eucalyptus camaldulensis، Acacia stenophylla Tamarix aphylla,و Eucalyptus microtheca نسبت به سرما حساسیت نشان دادند و به‌ترتیب 8/80، 100، 1/97 و 6/31 درصد از اندامهای هوایی درختان در اثر سرما یخ زده و خشک گردیدند. گونهEucalyptus microtheca  با 3/88 درصد زنده‌مانی در پایان اجرای طرح بهترین گونه برای کشت در منطقه کربال تشخیص داده شد. براساس نتایج حاصل از آبیاری درختان با زهاب در سه سال اول مشخص گردید که آبیاری با زهاب تأثیر زیادی روی رشد و زنده‌مانی درختان دارد، بنابراین جنگلکاری با انجام آبیاری به‌وسیله زهاب با توجه به هزینه ناچیز آن، به‌ویژه در فصل تابستان توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Elimination trial with six tree species in Korbal plain and ‎effects of drainage water on their growth

نویسندگان [English]

  • Yousef Ali Saadat 1
  • Parviz Zandi 2
  • Ali Abtahi 3
1 Scientific Board Member, Fars Agricultural and Natural Resources Research Center, Shiraz, I. ‎R. Iran
2 Forest Research Expert, Fars Agricultural and Natural Resources Research Center, Shiraz, I. ‎R. Iran.‎
3 Forest Research Expert, Fars Agricultural and Natural Resources Research Center, Shiraz, I. ‎R. Iran.‎
چکیده [English]

The aim of the study was to investigate the adaptability of six native and exotic tree species at Korbal plain, Shiraz, I. R. Iran and the effects of drainage water on their growth and survival. The experiment design was split plots with three replicates. The main plots consisted of salty and ordinary water, supplied by drainage channels and Kor river, respectively. The subplots consisted of six species, including Eucalyptus camaldulensis Dehn, E. microtheca F. Muell., Acacia stenophylla, Fraxinus rotundifolia Miller. Populus euphratica Oliv.and Tamarix aphylla (L.) Karst.The results showed that the effects of irrigation treatments on survival and growth were not significant at first year of the trial. Resistance of the E. camaldulensis, species E. microtheca, A. stenophylla and T. aphylla to salinity and drought was good, whereas the resistance of F. rotundifolia to both environment conditions was not good and resistance of P. euphratica to salinity was excellent, but its resistance to drought was low. The tolerance of the species, E. camaldulensis, A. Stenophylla, E. microtheca and T. aphylla to frost (-9ºc) at the first year of the trial was low and the crown damage percentage was 80.8, 100, 31-6 and 97.1, respectively. E. microtheca was the most tolerant species due to its highest percentage of survival (88.3) at the end of the trial. The irrigation with drainage water had remarkable effects on tree growth and survival, particularly at summer.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Salinity
  • drought
  • Growth
  • Survival ‎

مراجع

1- بی‌نام، 1367-1344. سالنامه‌های هواشناسی کشور سالهای 1344 الی 1367. انتشارات سازمان هواشناسی کشور. وزارت راه و ترابری.
2- بی‌نام، 1378. مجموعه آمار و اطلاعات ایستگاههای تابعه سازمان آب منطقه‌ای فارس، امور مطالعات آبهای سطحی.
3- دانشور، ح. ع.، 1378. بررسی اثر شوری بر کلنهای مختلف صنوبر پده. مجموعه سخنرانیهای شش‌ماه اول سال 1378 مؤسسات و مراکز تحقیقاتی وزارت جهادسازندگی. نشریه شماره 184/48، 56 صفحه.
4- سعادت، ی ع.، پ. زندی و ع. ابطحی.، 1378. گزارش نهایی طرح پژوهشی سازگاری شش گونه از درختان غیر مثمر در دشت کربال. مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان فارس. 78 صفحه.
5- ضیایی‌ضیابری، ف. و س. قیسی.، 1364. گزارش بازدید از انستیتو تحقیقات صنوبر. درختان سریع‌الرشد، ازمیت ترکیه. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 40: 38-2.
6- مدیررحمتی، ع. ر. و م. همتی.، 1372. مونوگرافی گونه پده Populus euphratica Oliv.، پژوهش و سازندگی شماره 45: 51-44.
7- همتی، ا.، 1377. بررسی سازگاری گونه‌های اکالیپتوس و آکاسیا در استان کرمانشاه. پژوهش‌ و سازندگی شماره 39: 27-22.
8- Akilan, k., R. C. C. Farrel, D. T. Bell and J. K. Marshall. 1997. Responses of clonal river red gum (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.) to waterlogging by fresh and salt water. Australian Journal of Experimental Agriculture 37: 243-248.
9- Altaf, H., G. Pazir, A. Hussain and P. Gul. 1991. Selection of suitable tree species for saline and waterlogged areas. Pakistan Journal of Forestry 41: 34-43.
10- Anon. 1981. Eucalypts for planting.  Food and Agriculture Organization of the United Nations, Italy, 677p.
11- Anon. 1988. SAS/STAT User’s Guide. Release 6.03, Statistical Analysis System (SAS) Institute, Inc., Cary, N.C., USA.
12- Ansari, R., A. N. Khazada and A. R. Azmi. 1988. Introducing multipurpose Australian tree species to salt affected lands of Pakistan.  Proceedings of papers contributed and/or presented and histories of Australian forestry and forest products institutions and associations, Volume V of V. Australian Forest Development Institute, Albury-Wodonga,Australia.
13- Bohn, H. L., B. L. McNeal and G. A. O’Connor. 1985. Soil chemistry. 2nd ed. Wiley, NewYork.
14- Eilami, B., 1997. Feasibility of honeybee (Apis melliferra L.) rearing in the Kowsar water spreading station. Proccedings of the 8th International Conference on Rainwater Catchment Systems, Vol. 2. Tehran, I. R. Iran: 1055-1059.
15- Malik, M. N. and M. I. Sheikh. 1983.  Planting of trees in saline and waterlogged areas. Part I. Test planting at Azakhel. Pakistan Journal of Forestry 33: 1-17.
16- Mirbahar, M. B. and S. M. Yassen. 1996. Disposal of saline drainage water in agro-forestry system. Proceedings of 6th drainage warkshop on drainage and the environment. Ljublyana, Slovenia, April 21-29 1996, 497-504.
17- Moezel P. G. V., G. V. N. Pearce-Pinto and D. T. Bell. 1991. Screening for salt and waterlogging tolerance in Eucalyptus camaldulensis and Melaleuca species. Forest Ecology and Manegment 40: 27-37.
18- Sanchez, C. A. and I. C. Silvertooth. 1996. Managing saline and sodic soils for producing horticaltural crops. HortTechnology 6: 99-107.
19- Sun, D. and G. R. Dickinson. 1995. Survival and growth responses of a number of Australian tree species planted on a saline site in tropical north Australia. Journal of Applid Ecology 32: 817-826.
20- Thomson, L. A. 1987. Australian acacias for saline, alkaline soils in the hot, dry subtropical and tropics. ACIR-proceedings, Australian Centre for International Agricaltural Researh No.16: 66-69.
21- Yenson, N. P. and J. L. Bedell. 1993. Consideration for the selection, adaptation and application of halophyte crops to highly saline desert environment as exemplified by the long-term development of cereal and forage cultivars of Distichis spp. (Poaceae). In: Leith, H. and A. Al-
تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
دوره 12، شماره 1
فروردین 1383
صفحه 60-31

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار