تحقیقات پایه جهت استقرار نهالهای زیتون در شرایط دیم

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران

چکیده

هدف از اجرای پژوهش کمک به استقرار و ریشه‌دوانی عمیقتر نهالهای بذری زیتون
(O. europaea L.) رقم زرد در سنین اولیه کاشت و در شرایط دیم با استفاده از نهالهای بذری و گلدانی است که قبل از جنگلکاری تحت تنش فشردگی و خشکی خاک قرار گرفته باشند. خاک فشرده اغلب باعث محدودیت توسعه ریشه نهالها، به‌ویژه در محیط بسته (گلدان) می‌شود. فرضیه تحقیق آن بود که ریشه‌های تحت تنش و دارای محدودیت رشدی ممکن است پس از کاشت در محیط باز و عرصه جنگلکاری، در حجم بیشتری از لایه‌های خاک توسعه یابند. این بدین معنی است که ریشه‌ها به ذخایر بیشتری از آب و مواد غذایی دسترسی پیدا خواهند کرد و به عبارت دیگر امکان موفقیت‌آمیز جنگلکاری در شرایط دیم. این تحقیق از دو مرحله گلخانه‌ای و مزرعه‌ای تشکیل یافته است.‌ آزمایش در سال 1381 با تهیه 36 عدد لوله پولیکا و انباشتن نصف آنها با خاک فشرده در سطح شاهد و نصف دیگر در سطح متوسط (معادل وزن مخصوص ظاهری به ترتیب 3/1 و 6/1 گرم بر سانتیمتر مکعب)، آغاز گردید. سپس نهالها به لوله‌های پولیکا منتقل شدند. بعد از جابجایی گلدانها به درون گلخانه، نهالها در دو سطح آبیاری (دوره آبیاری) سه و شش روزه که نماینده به ترتیب خاک دارای رطوبت زیاد و کم می‌باشند، تیمار شدند (در هر سطح فشردگی خاک دوباره گلدانها به دو گروه تقسیم شدند و هر گروه توسط یکی از تیمارهای آبیاری آزمایش شدند). پس از تحت تنش قرار گرفتن نهالها به مدت حدود دو ماه، در نیمه اول فروردین 1382 به عرصه جنگلکاری منتقل شدند و در قالب روش آماری فاکتوریل و در طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار مورد آزمایش قرار گرفتند. خاک مزرعه شنی و دارای بیش از 50 درصد قلوه سنگ (gravel) بود. نهالها تا پایان پاییز سال 1382 به‌صورت دیم در عرصه رها شدند و از آن به بعد توسط بیل هیدرولیکی تراکتور از خاک خارج شدند و صفات کمی آنها شامل زنده‌مانی، ارتفاع، عمق ریشه‌دوانی، وزن خشک اندام هوایی، نسبت وزن خشک برگها به اندام هوایی، و نسبت وزن خشک ریشه‌ها به اندام هوایی اندازه‌گیری و محاسبه شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط روشهای آماری تجزیه واریانس و آزمون معنی‌دار بودن تفاوت میانگینها با بکارگیری نرم افزار SPSS9 انجام شد.
با وجود طولانی بودن دوره خشکی و گرما در سال 1382، خوشبختانه زنده‌مانی نهالها صد در صد بوده است که نشانگر بردباری زیاد این گونه به خشکی است. متأسفانه نهالهایی که تحت تنش بیشتر فشردگی و خشکی خاک قرار گرفته بودند، صفات کمی اندامهای هوایی و ریشه آنها به‌صورت معنی‌داری تحت تأثیر قرار نگرفتند، اما خوشبختانه اثر متقابل تیمارهای آبیاری و فشردگی خاک، بیشتر بر رشد اندامهای هوایی و نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی معنی‌دار بود.
دو عامل عمده باعث استمرار زنده‌مانی و رشد نهالهای زیتون در شرایط دیم شدند:
1- عملیات آماده‌سازی محل کاشت با شخم عمیق خاک در دو جهت عمود بر هم.
2- خصوصیت فیزیولوژیکی سیستم ریشه و اندام هوایی و توانایی گیاه، به‌ویژه ریشه بر تنظیم اسمزی.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Introduction of some of the ecological and silvicultural Characteristics of the forest areas of Kermanshah province

نویسنده [English]

  • Hosayn Sardabi
Scientific Board Member, Research Institute of Forests and Rangelands
چکیده [English]

Climate, plant and soil diversity during ecological development, resulted in complex ecosystems at Zagros zone of Iran. Different forest types diversity from north to south of Zagros, is a good evidence for that case. The importance and the critical role of this ecosystem on economical, social and environmental prospectives of the country, makes it essential to study and investigate the zone comprehensively. However, investigation on relationship between plant cover and the ecological factors which affect the zone, can lead to a better knowledge of the zone.
In vestigation on tree, shrub and grass species autecology at these forest is highly important in order to identify forest distribution of the province according to climate diversity, the climate map (according to the important climate method of de Martonne) was matched with the topographical map of Iran, then controlled by forest walking. The tree, shrub and herb species characteristics and some of the edaphic and topographical parameters were studied using 126 macro plots (500 m2) and 630 micro plots (105 m2), the sampling plots were located on contour lines at loo m. altitude intervals.
Overall, 13 forest sites at six climate types were identified, based on the applied research parameters, dominant slope direction and 1000 m. distance between the sample plots at each contour line, including: Bayangan & Gahvareh with cold humid climate, Islam – Abade – garb, Darbadam and Geomarg with semi – humid cold climate Tazehbad with very humid cold climate, Ghalajeh with semi humid ultra cold climate, Javanrood with 2 climate types; humid temperate and humid cold and finally five sites: Chaharzbar, Harrasam, Sarv -e- no, Sarpole - e - zahab and Qeymas with semi dry cold climate. Moreovoer, it was identified that: The greatest and the lowest density of the tree and shrub species belonged to Harrasam (semi – arid cold climate) and Galajeh (semi – humid ultra – cold climate), respectively.
The highest and the lowest density of the seed origin forests, belonged to Tazeabad (very humid cold climate) and Sarv-e – no (semi – arid cold climate), respectively.
The greatest and the lowest percentage of forest crown cover belonged to humid cold and humid temperate climates of Javanroud, respectively.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Ecosystem
  • Zagros forests
  • Kermanshah
  • silviculture
  • Ecology

مراجع

1- Abd-El-Rahman, A.A., Shalaby, A.F., and Balegh, M.S. 1966. Water economy of olive under desert conditions. Flora. B, Bd. 156: 202-219.
2- Barker, E.A., Procopiou, J. and Janoudi, A., 2000. The leaf and fruit cuticles of selected drought tolerant plants. In: M.J. Bukovac (ed.) International Symposium on Growth and Development of Fruit Crops. East Lansing, Michigan, USA, 19-21 June, 1997. Acta Horticulturae, 527: 85-93.
3- Boone, F.R., Bouma, J. and De Smet, L.A.H., 1978. A case study on the effect of soil compaction on potato growth in a loam sand soil. Netherlands Journal of Agricultural Science, 26: 405-420.
4- Boone, F. R., Kroesbergen, B. and Boers, A., 1984. Soil conditions and growth of spring barley on a tilled and untilled marine loam soil. A joint study of the Westmaas Research Group on New Tillage Systems. Center for Agricultural Publishing and Documentation, The Netherlands. Agricultural research report No. 925: 124-166.
5- Carter, L.M., Stockton, J.R., Tavernetti, J.R. and Colwich, R.F., 1965. Precision tillage for cotton production. Transaction of ASAE, 8(2): 177-179.
6- Clark, L.J., Whalley, W.R. and Barraclough, P.B., 2003. How do roots enetrate strong soil. Plant and Soil, 255: 93-104.
7- Dichio, B., Nuzzo, V., Xiloyannis, C., Celano, G. and Anelopoulos, K., 1997. Drought stress-induced variation of pressure-volume relationships in Olea europaea L. cv. “Coratina”. In: II International Symposium on Irrigation of Horticultural Crops. ISHS Acta Horticulturae, 449: 401-410.
8- Dichio, B., Xiloyannis, C., Anelopoulos, K., Nuzzo,V., Bufo, S.A. and Celano, G., 2003. Drought induced variations of water relations parameters in olea europaea. Plant and Soil, 257: 381-389.
9- Fernandez, J.E. and Moreno, F,. 1999. Water use by the olive tree. In: M.B. Kirkham (ed.) Water use in crop production. Haworth Press, Inc.: 101-162.
10- Fernandez, J.E., Moreno, F., Giron, I.F. and Blazquez, O.M., 1997. Control of water consumption by the olive tree. In: II International Symposium on Irrigation of Horticultural Crops. ISHS Acta Horticulturae, 449: 83-90.
11- Gomez, J.A., Giraldez, J.V., Pastor, M. and Fereres, E. 1999. Effects of tillage method on soil physical properties, infiltration and yield in an olive orchard. Soil and Tillage Research 52 (3-4): 167-175.
12- Kirkegaard, J.A., 1990. The effects of compaction on the growth of Pigeon Pea on clay soils. University of Queensland.  A thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophy, 289 p.
13- Lowry, F.E., Taylor, H.M. and Huck, M.G., 1970. Growth rate and yield of cotton as influenced by depth and bulk density of soil. Soil Science Society of America Proceedings, 34: 306-309.
14- Nunez-Aguilar, I., Arrue-Ugarte, J.L., Moreno, F. and Martin-Aranda, J. 1980. Sustraccion de humedad en la zona radicular del olivo (variedad manzanillo). Tecnicas de seguimiento y primeros resultados obtenidos. Proceedings of the VII Simposio de Bioclimatologia. Avances sobre la Investigacion en Bioclimatologia: 515-524.
15- Nuzzo, V., Xiloyannis, C., Dichio, B., Montanaro, G. and Celano, G. 1997. In: II International Symposium on Irrigation of Horticultural Crops. ISHS Acta Horticulturae 449: 75-82.
16- Phillips, R. E. and Kirkham, D., 1962. Soil compaction in the field and corn growth. Agronomy Journal, 54: 29-34.49.
17- Rogers, H.T. and Thurlow, D.L., 1973. Soybeans restricted by soil compaction. Highlights of agriculture research. Auburn University Agricultural Experiment Station, Auburn, AL 20 (10).
18- Russell, R. S., 1977. Plant root systems: Their function and interaction with the soil. McGraw-Hill (UK), Maidenhead, Berkshire, England: 298 p.
19- Sardabi, H., 1997. An investigation of the relationship between penetration resistance, soil physical properties and the growth of selected tree species.  A thesis submitted for the degree of Doctor of Philosophy. Department of Forestry.  The Australian National University: 144 p.
20- Scott, T. W. and Erickson, A. E., 1964. Effect of aeration and mechanical impedance on the root development of alfalfa, sugar beets and tomatoes. Agronomy Journal, 56: 575-576.
21- Sheesley, R., Grimes, D.W. and McClellan, W. D., 1974. Influence of wheel traffic on yield and stand longevity of alfalfa. Californian Agriculture: 28: 6-8.
22- Smidit, M.F. and Blinn, Ch.R. 2002. Harvest caused soil disturbance decreased suckering capacity of quaking aspen (Populus tremuloies Michx.) following growing season harvest in Minnesota, USA. Forest Ecology ans Management 163: 309-317.
23- So, H.B., 1987. Soil physical factors limiting crop establishment.  In: Wood, I. M., Hazard, W. H. and From, F. R. (eds.) Wood. Proceedings of Crop Establishment Workshop, AIAS Occasional Publication No. 34: 154-165.
24- Taylor, H. M. and Burnett, E., 1963. Influence of soil strength on root growth habits of plants. Soil Science, 98: 174-180.
25- Taylor, H.M., Locke, L.F. and Box, J.E., 1964.  Pans in southern Great Plains soils: their effects on yield of cotton and grain sorghum. Agronomy Journal, 56: 542-545.
26- Taylor, H. M., Roberson, G. M., Parker, J. R. and Jessie, J., 1966.  Soil strength-root penetration relations for medium to coarse textured soil materials. Soil Science, 102: 18-22.
27- Taylor, H. M., Huck, M.G. and Klepper, B., 1972. Root development in relation to soil physical conditions. In: D. Hillel (ed.) Optimising the soil physical environment toward greater crop yields. Academic Press, N. Y. and London: 57-77.
28- Trouse, A. C., 1966. Alteration of the infiltration permeability capacity of tropical soils by vehicular traffic. In: proceedings of First Pan-American Soil Conservation Congress. Sao Paulo, Brazil: 1103-1109.
29- Voorhees, W. B., 1977. Soil compaction: how it influences moisture, temperature, yield, root growth.  Crops and Soils Magazine, 29: 7-10.
30- Whitman, A.A., Brokaw, V.L. and Hagan, J.M. 1997. Forest damage caused by selection logging of mahogany (Swietenia macrophylla) in northern Belize. Forest Ecology and Management 92: 87-96.
31- Woodward, C.L. 1996. Soil compaction and topsoil removal effects on soil properties and seedling growth in Amazonian Ecuador. Forest Ecology and Management 82 (1-3): 197-209.
تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
دوره 12، شماره 4
دی 1383
صفحه 454-433

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار