بررسی رابطه برخی از خصوصیات شیمیایی خاک با چند تیپ درختی جنگلهای زاگرس (مطالعه موردی مریوان)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران

2 استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه مازندران

3 استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان

4 مربی دانشکده کشاورزی دانشگاه مازندران

5 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران

چکیده

این تحقیق به منظور بررسی خصوصیات شیمیایی خاک در ارتباط با چند تیپ پوشش جنگلی در زاگرس (جنگلهای مریوان) انجام گردید. جهت مطالعه، ابتدا نقشه تیپ‌بندی شده منطقه تهیه شد. منطقه دارای چهار تیپ برو (بلوط ایرانی)- زالزالک، برو-افرا، وی‌ول- برو و وی‌ول-بنه همراه گلابی بود. برای مطالعه خصوصیات شیمیایی خاک، در هر تیپ در ارتفاع و درصد شیب یکسان چهار پروفیل حفر گردید و در سه عمق 25-0، 50-25 و 75-50 سانتیمتری نمونه‌های خاکی برداشته شد و به آزمایشگاه منتقل شد. تجزیه واریانس داده‌های حاصل از آزمایشگاه درقالب طرح  بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که در لایه اول همه تیپ‌ها کربن آلی بیش از سایر لایه ها بوده و تیپ برو- افرا دارای کمترین کربن آلی نسبت به سایر تیپ‌ها بود. اسیدیته در هر سه لایه در تیپ برو- افرا بیشتر از سایر تیپ‌ها بود که این ممکن است به علت بالا بودن مقدار آهک در آن تیپ نسبت به سایر تیپ‌ها باشد. ازت در تیپ‌های مختلف تفاوت معنی‌داری از خود نشان نداد و فسفر در تیپ برو- افرا از سایر تیپ‌ها کمتر است که علت آن را می‌توان به پایین بودن کربن آلی در این تیپ نسبت داد. در مورد پتاسیم نیز در همه تیپ‌ها هر چه به سمت عمق خاک می‌رویم مقدار آن کم می‌شود. در نهایت تیپ‌های مختلف از نظر خصوصیات شیمیایی خاک از هم متفاوت بوده و در تیپ‌هایی که مقدار کربن آلی (که به همان لاشبرگ بر می‌گردد) بیشتر بوده، خصوصیات خاک نیز مناسب‌تر بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Relationship between some soil chemical characteristics and few tree types of Zagros forests: case study of Marivan

نویسندگان [English]

  • Kiomars Mohammadi Samani 1
  • Hamid Jalilvand 2
  • Ali Salehi 3
  • Mina Shahabi 4
  • Ayyoob Goleij 5
1 M.Sc Forestry Student, Faculty of Natural Resources, University of Mazandaran
2 Assistant Professor, Faculty of Natural Resources, University of Mazandaran.
3 Assistant Professor, Faculty of Natural Resources, University of Guilan
4 Faculty of Agriculture, University of Guilan.
5 M.Sc Forestry Student, Faculty of Natural Resources, University of Mazandaran.
چکیده [English]

The purpose of the study was to investigate some of the soil chemical characteristics of few forest types of Zagros region of Iran at Marivan City of Kurdistan province. For this reason, map of the forest types was developed at first. The forest types were: Quercus brantii- Crataegus potnica, Quercus brantii- Acer monspessulanum, Quercus libani- Quercus brantii, and Quercus libani- Pistacia atlantica accompanied with Pyrus syriaca. In order to study the chemical characteristics, four soil profiles were dug in each forest type at same level of altitude and slope. Soil samples were taken from different depths of the profiles (0-25, 25-50, and 50-75 cm). The trial was conducted under the design of Randomized Complete Blocks with four replicates.
The results showed that the amount of organic carbon of the first layer of the soil profiles in all forest types was greater than the other two layers, whereas Quercus brantii - Acer monspessulanum type had the lowest amount among the forest types. Furthermore, pH of the soil profile of this forest type was greater than the other forest types due to probably higher level of lime in its soil profile. There was not significant difference between the forest types in respect to amount of nitrogen, whereas the amount of phosphorus at the mentioned forest type was at the lowest level due to low amount of organic carbon. The amount of potassium at the all forest types decreased when the soil depth increased. Overall, the forest types differed significantly in respect to their soil chemical characteristics and the forest type in which there was greater level of organic carbon, they had more appropriate soil characteristics in comparison to the other forest types.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Forest type
  • nitrogen
  • Organic carbon
  • Phosphorus
  • Potassium
  • soil

مراجع

- بزرگمهر، ع و انگشتری، ح. 1380. بررسی اثر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بر تعداد و درصد تاج پوشش درخت پده و درختچه گز در حاشیه رودخانه تجن-سرخس. مجموعه مقالات هفتمین کنگره علوم خاک ایران، دانشگاه شهرکرد: 220-218.
- پور هاشمی، م. 1382. بررسی تجدید حیات طبیعی گونه های بلوط در جنگلهای مریوان. پایان نامه دکترا دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 166 صفحه.
- حبیبی کاسب، ح. 1371. مبانی خاکشناسی جنگل.  انتشارات دانشگاه تهران، شماره 2118. 425 صفحه.
- زرین کفش، م. 1376. مبانی علوم خاک در ارتباط با گیاه و محیط. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی. 808 صفحه.
- زرین کفش، م. 1380. خاکشناسی جنگل. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 292. 361 صفحه.
- محمودی، ش. و حکیمیان، م. 1374. مبانی خاکشناسی و رده‌بندی خاک. هنری-د-فوت، ترجمه. انتشارات دانشگاه تهران، شماره 2267. 701 صفحه.
- محمدی‌سمانی،ک. 1384. بررسی برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در رابطه با پوشش جنگلی منطقه دوویسه مریوان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه مازندران. 120 صفحه.
- Baldock, J. A., and Oades, 1992. Aspects of the chemical structure of soil organic materials as revealed by solid-state. Soil Biology and Biochemistry, 16:1-42.
- Chhabra, R, Abrol IP. 1977. Reclaiming effect of rice grown in sodic soil. Soil science 124: 41-55.
- Dowling,A.Y., Webb, A.A  and Scanlan.,Y.c. 1986. Surface soil chemical and physical patterns in a brigalow-dawson gom forest central careensland. Journal of Ecology, 12 : 155-182.
- Goertzen, JO., Bowers, CA. 1958. Carbon dioxide from plant roots as a factor in the replacement of adsourb sodium in calcareous soils. Soil Science Society of America Proceedings 22: 36-37.
- Johnson, C, M and Iverson, L. 2001. Nutrient storage primary and secondry horsts in eastern amazonia. Forest Ecology and Management. 231: 59-65.
- Ponnamperuma, PN., 1972. The Chemistry of submerged soils. Advances in Agronomy 24: 29-88.
- Singh, G and Singh NT. 1993. Mesquite for revegetation of saltlands. Centeral Soil Salinity Research Institute. Bulletin No. 18: 20-26.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار