اثر تنک کردن ملایم و شدید در توده‌های دست‌کاشت کاج تدا درگیلان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

2 کارشناس تحقیقات جنگل، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان

چکیده

تنک کردن از مهمترین عملیات پرورشی جنگل است که هدف آن افزایش رشد و بهبود کیفیت درختان می‌باشد. با این هدف، در سال 1368 جنگل 18 ساله کاج تدا به مساحت 5/1 هکتار با فاصله کاشت 2×3 متر در ناحیه پیلمبرای گیلان (حوزه شرکت جنگل شفارود، ‌چوکـا) انتخاب و به مدت پانزده سال (1368 تا 1383) تنک ملایم (سه سال یکبار و برداشت 15 درصد از سطح مقطع برابر‌سینه) و شدید (پنج سال یکبار و برداشت30 درصد از سطح مقطع برابرسینه) و تیمارشاهد (بدون برداشت) در آن اجرا شد. چارچوب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار و در هر تکرار دو تیمار تنک ملایم و شدید و یک تیمار شاهد (در کل 12 قطعه نمونه یک هزارمترمربعی) بود. طی پانزده سال و طبق اصول و مبانی کاربردی علم جنگل‌شناسی از 1464 اصله درخت، تعداد 725 اصله قطع، حجم یابی و از عرصه جنگل خارج گردید. یافته‌های این تحقیق نشان داد که با فاصله کاشت یاد شده، 10-8 سالگی مناسب‌ترین سن برای اجرای اولیـــن تنک‌کردن می‌باشد. آزمونهای آماری نشان داد که هر دو شدت تنک اثر یکسان داشتند و میانگین قطر، ارتفاع و سطح مقطع برابر‌سینه درختان و در نتیجه رویش جنگل را افزایش داده‌اند و تفاوت میانگین‌ها در هر دو تیمار با تیمار شاهد در سطح 5 درصد معنی‌دار است. در این مدت بر قطر درختان در تیمار تنک ملایم 68 درصد و تیمار تنک شدید72 درصد و اندازه ارتفاع به ترتیب 5/53 و 9/56 درصد افزوده شد و به‌علاوه کیفیت بیشتر درختان از درجـه 3 و 2 به درجه یک بهبود یافت. در این تحقیق دو معادله‌ حجم برای درختان جوان و میانسال ارائه شد که برای برآورد حجم درختان کاج تدا در ناحیه مورد بررسی کاربرد دارد. میانگین رویـش حجمی کاج تدا در گیلان با انجام عملیات پرورشی تنک کردن 7/18 مترمکعب در سال برآورد می‌شود که با مقایسه آن با رویشگاه اصلی در ایــــالات متحده آمریکا در درجه مرغوبیت خوب تا عالی قرار می‌گیرد. در کل و با توجه به سازگاری، زادآوری طبیعی فراوان و مقاومت در برابر آفات و بیماریها، این کاج به عنوان موفق‌ترین گونه سوزنی برگ برای جنگل‌کاری در ناحیه جلگه‌ای گیــلان به ویژه زمینهای با خاک سنگین معرفی می‌گردد تا بخشی از نیاز چوبی کشور تأمین شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of thinning intensities on Loblolly pine (Pinus taeda L.) plantation in Guilan province (Iran)

نویسندگان [English]

  • Yoosof Gorji Bahri 1
  • Arsalan Hemati 2
  • Reza Mahdavii 1
1 Member of scientific board, Research Center of Agriculture and Natural Resources of Mazandaran province
2 Forest research expert. Research Center of Agriculture and Natural Resources of Guilan province
چکیده [English]

     In an 18-year-old Pinus taeda plantation in Pylambra region (Guilan province, north of Iran), 1.5 ha of well stocked stand at 3x2 meter spacing in 4 replications and 2 treatments, a: light thinning with 15% removing of basal area at 3 years rotation, b: heavy thinning with 30% removing of basal area at 5 years rotation and c: control, were selected and the effects of thinning operations on remained tree growth were studied  during 15years.  d.b.h, hieght and stem volume,were annually measured and all data were analyzed with SPSS. The results show that the age of 8-10 is suitable for precommercial thinning. The mean d.b.h., hieght and basal area of trees in thinned plots are greater than unthinned plots. Mean d.b.h. increased of %68 and %72 in light and heavy thinned plots and the stem quality obviously improved. Mean tree volume increased from 0.29 to 1.3 m 3 stem-1, respectively during 15 years. Equations for volume estimation of trees in 10-25 cm and 20-40 cm d.b.h. are presented for the region. It is concluded that the d.b.h, height and volume per stem of Loblolly pine increased with thinning. Heavily and lightly thinned plots produced higher total stem volume compared with the controlled plots and differences were significant at 5%. Mean annual volume increment are estimated up to 18.7 m3ha-1 hectare. Therefore, Loblolly pine is introduced as an adapted and resistante with high volume growth species in the coastal plain of Guilan province.
 

 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pinus taeda
  • Thinning
  • basal area
  • Growth
  • yield
  • Guilan

مراجع

 - بی‌نام، 1352. کارنامة پیشرفت علمی طرحهای پژوهشی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، انتشارات وزارت کشاورزی و منابع طبیعی، تهران، شماره 15، 322 صفحه.
- پورعطایی، م.، 1353. جنگل کاری، تولید نهال و پارک سازی. سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، تهران، 43 صفحه.
 - حجازی، ر.، 1337. آزمایش سوزنی برگان در ایران. دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، نشریه شماره 15، 51 صفحه.
- کشاورز، غ.، 1370. بررسی اجمالی کاج تدا در جنگل‌کاریهای منطقه توالش. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 223 صفحه با پیوست.
-گرجی بحری، ی.، ثاقب طالبی،خ. و ضیایی ضیابری، ف.، 1366. تأثیر فاصله کاشت در صنوبرکاری بر میزان تولید و دوره بهره برداری. مجموعه مقالات اولین سمینار جنگل و صنعت، وزارت صنایع، تهران: 28 - 18.
-گرجی بحری، ی.، شهسواری، ا.، کیادلیری، ش.، فرجی، ر. و عباسی، ا.، 1377. پژوهشی در رویش و تولید چوب توسکا ییلاقی در منطقه نوشهر. سازمان جنگلها و مراتع کشور، مجله جنگل و مرتع، شماره 38: 39 - 36.
-گرجی بحری، ی.، 1372. بررسی رویش کاج تدا در گیلان. نشریه پژوهش و سازندگی، 20: 37 - 34. 
-گرجی بحری، ی. و همتی، ا.، 1378. بررسی تأثیر شدتهای مختلف تنک کردن بر خصوصیات کمی و کیفی جنگل دست کاشت کاج تدا در منطقه جلگه‌ای گیلان (گزارش 5 ساله). نشریه پژوهش و سازندگی، 4(45): 19 - 14.
- گرجی بحری، ی. و همتی، ا.، 1383. نتایج عملیات پرورشی در جنگلهای دست کاشت کاج تدا و توسکا در منطقة جلگه‌ای شمال ایران. نشریه پژوهش و سازندگی، شماره63: 9 - 2.
- مروی مهاجر، ر.، 1384. جنگل‌شناسی و پرورش‌جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، 387 صفحه.
- Anonymus, 1982. Silvics of Forest trees of the United States. Agriculture Handbook, No. 271, USDAForest service. Washington , DC, USA, US. Government printing office: 360-372.
- Anonymus, 2002. Pines of Silvicultural Importance. CAB International, Compiled by Cabi, London, UK. 531 p.
-Echols, R.M., 1959. Effects of growing space on wood specific gravity in loblolly pine. Proc.Soc. Amer. Forestry, (140-3).
- Ginn, S.E., Seiler, J.R., Cazell, B.H. and Kreh, R.E., 1991. Physiological and growth responses of eight year old Loblolly  pine stands to thinning. Forest science. 37 (4): 1030-1040. 
- Gregg, B.M., Hennessey, T.C. and Dougherty, P.M., 1990. Water relations of Loblolly pine trees in Southern Oklahoma following precommercial thinning. Canadian Journal of Forest Research. 20 (9): 1508-1513. 
- Chandler, J.W., Strange, J.D. and Montgomery, A.A., 1979. Thinning Pine Plantations.   Advantages of improved forest management investments for The Timberland owners. Georgia Forestry Commission.  GeorgiaForest Research Paper.2, 31p.
- Powers, H.R., JR; Verral, A.F., 1962.   A closer look at Fomes annosus. Repr. From Forest Farmer, Atlanta 21 (13): 8-9, 16-7.
- Richardson, D.M., 1998. Ecology and Biogeography of Pinus. CambridgeUniversity press, 527 p.
- Schultze, R.P., 1997. Loblolly pine:  The Ecology and culfure of  Loblolly pine (Pinus taeda L.). Agricultue Handbook. Washington, No. 713,497 p.
- Sullivan, A.D. and Clutter, J.L., 1972. A simultaneous growth and yield model for Loblolly pine. Forest Science, 18(1): 76-86.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار