بررسی پراکنش بارانک بر اساس برخی از عوامل اکولوژیکی در جنگلهای سنگده (شرکت چوب فریم)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

2 دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران.

4 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

5 کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

6 کارشناس ارشد، سازمان جنگلها مراتع و آبخیزداری کشور (شرکت سهامی چوب فریم).

چکیده

به منظور تعیین پراکنش بارانک در جنگلهای مرکزی مازندران و عوامل مؤثر در آن، چهل هزار هکتار از جنگلهای تحت مدیریت شرکت سهامی چوب فریم در چهار ناحیه، از ارتفاع 500 متر تا 2700 متر از سطح دریا به فاصله تقریبی 5 کیلومتر از همدیگر مورد پیمایش قرار گرفت. هر جا که پایه‌ای از بارانک مشاهده شد، قطعه نمونه‌ای به مساحت 10 آر پیاده گردید. در قطعات نمونه، مشخصات جغرافیایی و اکولوژیکی منطقه، مشخصات جنگل­شناسی توده حاوی بارانک و نیز صفات کمی و کیفی پایه‌های آن ثبت شد. نتایج نشان داد، تعداد پایه‌های بارانک در هر قطعه نمونه از حداقل 1 تا حداکثر 10 پایه متغیر بود. تراکم پایه‌های بارانک در جهت‌های مشرف به غرب و روی خاک کم عمق به‌طور معنی‌دار از تراکم آن در جهت‌های شمالی و روی خاک نیمه عمیق تا عمیق بیشتر بود. بالغ بر 6/81 درصد از پایه‌های بارانک در توده‌های حفاظتی و بهره­برداری نشده و 4/18 درصد از آنها در توده‌های تحت بهره‌برداری مشاهده شدند. اختلاف بین طبقات ارتفاعی از نظر حضور پایه‌های بارانک معنی­دار (01/0 < P) بوده و محدوده ارتفاعی 1751 تا 2000 متر از سطح دریا بهترین عرصه حضور آن شناخته شد. بیشترین حضور پایه‌های بارانک در شیب‌های 25 تا 50 درصد ثبت گردید. در محدوده ارتفاعی حضور بارانک، بین افزایش خصوصیات کمی پایه­های بارانک (قطر برابر سینه و ارتفاع) با کاهش عمق خاک، افزایش شیب و ارتفاع از سطح دریا نسبت معکوس ولی بین تعداد در هکتار پایه­های آن با تغییرات عوامل اکولوژیکی یاد شده رابطه مستقیم مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Distribution of wild service tree based on some ecological factors in Sangdeh forests, north of Iran

نویسندگان [English]

  • Kambiz Espahbodi 1
  • Manoochehr Amani 2
  • Shirzad Mohammadnejad Kiasari 3
  • Habib Zare 4
  • Behnoosh Jafari Gorzin 4
  • Azim Chabok 5
  • Mohammad Ehteshamzadeh 6
1 Members of scientific board, Research Center of Agriculture and Natural Resources, Mazandaran province (RCANRM).
2 Members of scientific board, Research Institute of Forests & Rangelands
3 Members of scientific board, Research Center of Agriculture and Natural Resources, Mazandaran province (RCANRM).
4 Members of scientific board, Research Center of Agriculture and Natural Resources, Mazandaran province (RCANRM).
5 Senior Research Expert, RCANRM
6 Senior Forest Expert, Forests, Ranges & Watercatchments Organization
چکیده [English]

     This research was carried out in 40000 ha of Mazandaran central forests (southern coasts of Caspian sea) located in 100 km south of Sari city. The study area was divided into four altitudinal sections and a total of 185 plots with at least one wild service tree were laid out. Geographic and ecological condition of each plot and some characteristics of trees were recorded. The results showed that the number of Sorbus tree in south west and west slopes were more than the north, north east and east exposures. However, the best quality of Sorbus trees has been seen in Fagetum on north exposure. The slops with 25- 50% and 1750- 2000 m.a.s.l were the best habitats for Sorbus torminalis. The biggest individual Sorbus tree showed 32 m height and 103 cm in d.b.h. The height and trunk length of Sorbus trees decreased with increasing altitude and slop.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sorbus torminalis
  • distribution
  • Altitude
  • exposure
  • slop

مراجع

- اسپهبدی، ک.، 1384.  بررسی تنوع ژنتیکی و اثرات ژنوتیپ و محیط بر روند استقرار و رشد نهال بارانک. رساله دوره دکتری رشته جنگلداری دانشگاه تربیت مدرس، 130 صفحه.
- اسپهبدی، ک.، میرزایی ندوشن، ح.، عمادیان، س.ف.، صباغ، س. و قاسمی، س.، 1381. بررسی اثرات عمق کاشت و پوشش حفاظتی خاک در رویاندن بذر بارانک در نهالستانهای کوهستانی. مجله منابع طبیعی ایران، 55 (1): 57-47.
- اسپهبدی، ک.، میرزایی ندوشن، ح.، طبری، م.، اکبری نیا، م. و دهقان شورکی، ی.، 1383.  بررسی اثر سن پایه های مادری روی جوانه زنی بذر بارانک. فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 11 (4): 641 - 519.
 - اسپهبدی، ک.، میرزایی ندوشن، ح.، طبری، م و  اکبری نیا، م.، 1384. بررسی اثرات پوشش بذر و تاریخ کاشت روی جوانه زنی بذر بارانک در نهالستانهای کوهستانی. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، شماره مهر وآبان:157 - 147.
 - ایرانمنش، ی.، علی احمد کروری، س.، عمادیان، س.ف.، آزادفر، د. و اسپهبدی، ک. 1385. بررسی نقش مطالعات آنزیمی در جداسازی اکوتیپ‌های گونه بارانک. فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 14 (4): 305-292.
 - پورمجیدیان، م.ر.، 1378 . بررسی جنگل شناسی و نحوه تکثیر گونه بارانک در جنگلهای غرب مازندران. پایان نامه دوره دکتری، رشته جنگلداری دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس، 257 صفحه.
 - پورمجیدیان، م.ر.، 1379. مطالعه نحوه رویاندن بذر و تکثیر بارانک در غرب جنگلهای خزری. مجله منابع طبیعی ایران، 53 (2): 139-131.
- ثابتی، ح.، 1373. جنگلها، درختان و درختچه های ایران. انتشارات دانشگاه یزد، 810 صفحه.
- خاتم ساز، م.، 1371. فلور ایران، شماره 6: تیره گل سرخ‌ها. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 352 صفحه.
- شیخ علی، م.، 1379. بررسی تنوع مورفولوژیکی گونه بارانک در جنگلهای تالش. پایان نامه دوره کارشناسی ارشد، رشته جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، 97 صفحه.
- نصیری، م.، 1380. ریزازدیادی بارانک (مرحله استقرار و شاخه زائی). تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، 6: 131- 115.
 - مظفریان، و.ا.، 1384. درختان و درختچه های ایران. انتشارات فرهنگ معاصر، 1054 صفحه.
 - Asthalter, K. 1980. Causes and site-related occurrence of drought and possible influences for tree species. Allgemeine-Forstzeitschrift, 19: 510-512.
 -Demersure, B., Guerroue, B. L., Lucchi, G., Part, D. and  Petit, R.J., 2000. Genetic variability of a scattered temperate forest tree: Sorbus torminalis L. Ann. For. Sci., 57: 63-71.
 -Drapier, N., 1993. Ecologie de L, Aliser toirminal "Sorbus torminalis (L) Crantz". Rew. for. Fr. XLV. 3: 229- 242.
 -Eriksson, G., 2001. Conservation of noble hardwoods in Europe. Can. J. For. Res., 31: 577-587.
 -Ivenko, Sl., 1952. Sorbus torminalis – A valuable species for planting in the Steps. Lesn-Hoz, 5: 7-35.
 -Jalili, A. and Jamzad, Z., 2000. Red Data Book of Iran. Iranian Research Institute of Forest and Rangeland, Tehran, 748 p.
 -Kotar, M., 1995. Distribution and growth characteristics of the wild sevice tree (Sorbus torminalis Crantz). in Slovania, 181: 815 –835.
 -Lyapova, I. and Palashev, I., 1981. Growth of seedling of Quercus conferta [Q. Frainetto], Acer pseudoplatanus and Sorbus torminalis in relation to the intensity of simulated drought. Gorsko-Stopanska-Nauka, 18: 28-34.
 -Lyapova, I. and Palashev, I., 1982. The transpiration rate of seedling of Quercus conferta [Q. Frainetto], Acer pseudoplatataus and Sorbus torminalis with simulated soil drying.  Gorsko-Stopanska-Nauka, 19: 3-7. 
 -Lyapova, I. and Palashev, I., 1988. Growth of seedling of Platanus orientalis, Sorbus torminalis and Corylus avellana in relation to light. Gorsko- Stopanstvo, 44:  24-25.
 -Piagnani, C. and Bassi .D., 2000. In vivo and in vitro propagation of Sorbus torminalis from juvenile material . I ralus hortus, 7 : 3-7.
 -Pleines, V., 1994. Caomprtement ecologique et sylviole de L, Aliser torminal dans quatre regions de suisse. Rew. For. Fr. XlVl. 1: 59 – 65.
 -Roper, P., 1993. The distribution of the wild service tree, Sorbus torminalis (L) Crantz, in the British Isles. Watsonia, 19: 209–229.
 -Rotach, P., 1996. Noble hardwoods in Switzerland. In: Turock, J., Eriksson, G., Kleinschmitt, J. and Canger, S. (eds.), Noble Hardwoods Network. Report of the 1st Meeting, Escherode, Germany. International Plant Genetic Resources Institute, Rome:  91-100.
 -Termena, B. K., 1972. Effect of meteorlogical condition on the blooming and fruit bearing of Sorbus torminalis in Be kovina. Ukr. Bot. Zh, 29: 609–613.
 -Tsitsa-Tzardi, E., Loukis, A. and Philianos, S. 1991. Constituents of Sorbus torminalis fruits. Fitoterapia, 62: 282- 283.
 -Tsitsa-Tzardi, E., Loukis, A. and Philianos, S. 1992. Constituents of Sorbus torminalis leaves. Fitoterapia, 63: 189-190.
 -Wilhelm .G.J., 1993. L, Alisier torminal dans les forests limitrophes de la lorraine , de la sarre et da palatinat. Rev. For. Framcais, vol. XLV, 3: 364 – 370.
 -Yagihashi, T., Hayashida, M. and Myamoto, T., 1998. Effect of birds ingestion on seed germination of Sorbus comixica. Oecologia, 114: 209-212.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار