بررسی میزان دقت (کارآیی) روش آماربرداری تصادفی- سیستماتیک با قطعات نمونه یک‌هزارمترمربعی برای برآورد مقدار و توزیع سطح مقطع برابرسینه، حجم و تعداد درخت در طبقات قطری

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

2 عضو هیأت علمی دانشگاه گلستان

3 دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل شناسی، دانشگاه گلستان

چکیده

پس از سپری نمودن یک یا دو پریود بیست ساله، بیشتر طرحهای جنگل‌داری، حتی با اجرای دقیق برنامه و دستورات کتابچه طرح با مشکلات فنی و برنامه‌ریزی روبرو شده‌اند. یکی از عوامل مؤثر در ایجاد این مشکلات، نحوه تهیه اطلاعات و فرآیند پردازش داده‌ها می‌باشد. در این تحقیق، فرضیه احتمال وجود تفاوت بین واقعیت جنگل و نتایج آماربرداری با روش تصادفی- سیستماتیک در قطعات نمونه با وسعت یک هزار مترمربع به آزمون گذاشته شده است. به این منظور در بخشی از طرح جنگل‌داری نکا- ظالمرود به وسعت 100 هکتار دو روش آماربرداری صددرصد و قطعات نمونه به مساحت ده  آر تحت شبکه تصادفی- سیستماتیک اجرا شدند. برای هر روش میانگین و توزیع حجم سرپا، رویه‌زمینی (سطح مقطع برابر سینه)  و تعداد درخت در طبقات قطری محاسبه گردید. مقایسه توزیع‌ها با آزمونهای ویلکاکسون و T جفتی انجام شد. نتایج بدست آمده از روش نمونه‌برداری در جنگل مورد مطالعه، برای گونه‌های هیزمی و ممرز از دقت قابل اعتماد برخوردارند. برای راش و سایر گونه‌های صنعتی به نسبت افزایش میانگین قطری و نیز پراکنش جغرافیایی آنها، به عبارت دیگر فقدان پیوستگی مکانی تیپهای همگن در عرصه جنگل، دقت روش یادشده کاهش می‌یابد. همبستگی رویه زمینی با حجم بسیار قوی است. بنابراین توصیه می‌شود در برنامه ریزیها، رویه‌زمینی به جای متغیر حجم مورد استفاده قرار گیرد. آماربرداری پس از تشریح قطعات و تفکیک تیپها انجام شود و روش آماری طبقه‌بندی تصادفی- سیستماتیک جایگزین روش تصادفی- سیستماتیک گردد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A survey on the accuracy of the inventory method of sample plots with 1000m2 area under random-systematic network for estimation of amount and distribution of stand volume, basal area and tree number in diameter classes

نویسندگان [English]

  • Mohammad Amini 1
  • Hashem Habashi 2
  • Roja Amini 3
1 Member of scientific board, Agriculture and Natural Resources Research Center, Mazandaran Province
2 Member of scientific board, Golestan University
3 M.Sc. student of forest management, Golestan University
چکیده [English]

  After performing the first and Second 20-years periods of forest projects, even with proper execution of the programs, most of them have many problems yet. One of the most important factors that caused these problems is the method of data preparing and processing. The hypothesis of this research project is “there is a significant difference between the result of random-systematic inventory and full caliper method”. After sampling in plots with 1000 m2 area under a random-systematic grid, correlations between variables were surveyed. Volume, basal area and tree number amount and distributions in diameter classes were compared with the Willcoxon test between the two inventory methods. Conclusions are: data obtained in current random-systematic method in plots with 1000 m2 area have acceptable accuracy just for fuelwood species and hornbeam (Carpinus betulus). For beech (Fagus orientalis) and other species, accuracy decreases with increasing in diameter and heterogen distribution in forest stand.

کلیدواژه‌ها [English]

  • volume
  • tree number
  • basal area
  • Plot
  • systematic- random
  • census
  • sample
- اخوان، ر.، 1375. مقایسه هزینه و دقت دو روش آماربرداری منظم تصادفی و مونه‌بندی با استفاده از عکسهای هوایی در جنگل خیرودکنار نوشهر. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 70 صفحه.
- اخوان، ر.، 1383. بررسی استفاده از روش زمین‌آمار در برآورد موجودی جنگل در مقایسه با روش کلاسیک. رساله دکتری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 64 صفحه.
- امینی، م.، 1380. روشهای بررسی و مقایسه ساختار در توده‌های جنگلی ناهمسال براساس توزیع تعداد در طبقات قطری. پژوهش و سازندگی، شماره 50: 13-4.
بی‌نام، 1353. جدول حجم فرم کلاس دار و محاسبه حجم گرده بینه و ضریب ثابت پوست. سازمان جنگلها و مراتع کشور.
- بی‌نام، 1364. جدول حجم گونه راش برای جنگلهای منطقه مازندران. سازمان جنگلها و مراتع کشور.
- بی‌نام، 1374. کتابچه تجدیدنظر طرح جنگل‌داری نکا- ظالمرود، بخش پنج زیرحوزه علمدارده، آهودشت. سازمان جنگلها و مراتع کشور، 288 صفحه.
- زبیری، م.، 1355. بررسی مقایسه‌ای نمونه‌برداری تصادفی و سیستماتیک در جنگل. مجله منابع طبیعی ایران، شماره 34: 65-53.
- زبیری، م.، 1381. زیست سنجی(بیومتری) جنگل. دانشگاه تهران، 411 صفحه.
- زبیری، م.، 1384. آماربرداری در جنگل. دانشگاه تهران، چاپ سوم، 401 صفحه.
- گلدسته، ا.، آقامیرکریمی، س.، خدارحمی، م.، ترابی، م.، اصغری، ر.، 1377. راهنمای کاربران Spss windows  جلد دوم، نشر حامی، 534 صفحه.
- مرادی، س.، 1384. مقایسه آماربرداری صددرصد و روشهای نمونه‌برداری منظم تصادفی همراه با جنگل‌گردشی (مطالعه موردی در جنگل خیرودکنار). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 103 صفحه.
- صافی، ن.، 1360. بررسی و مقایسه روشهای مختلف آماربرداری در جنگل خیرودکنار (سری پاتوم). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 130 صفحه.