مطالعه میزان توارث‌پذیری برخی از صفات رشد در نهالهای بارانک

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

2 استاد پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس

4 استادیار پژوهشی، مؤسسه ثبت و گواهی بذر و نهال.

چکیده

این تحقیق به‌منظور تعیین تنوع ژنتیکی و تخمین وراثت‌پذیری صفات رشد نتاج یک جمعیت از ‌بارانک (Sorbus torminalis (L.). Crantz) واقع در ارتفاعات، در راشستان‌های بالابند انجام شد. در جنگلهای مرکزی مازندران (ساری) یک رویشگاه بارانک به‌نام اشک در محدوده ارتفاعی 2100 تا2300 متر از سطح دریا انتخاب و از 20 پایه مادری آن بذر تهیه و در نهالستان اوریملک سنگده (1550 متر ارتفاع از سطح دریا) به ‌اندازه کافی نهال تولید گردید. نهالها در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در عرصه‌ای در مجاورت نهالستان یاد شده، کاشت گردید. پایه‌های مادری (20 ژنوتیپ) به‌طور تصادفی در هر تکرار قرار گرفته و به‌ازای هر ژنوتیپ 10 اصله نهال آن به‌طور خطی در تکرارها کاشته شد. صفات زنده‌مانی، شادابی، قطر یقه، ارتفاع و تعداد شاخه طی دو سال اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد اختلاف بین ژنوتیپ‌ها از نظر قطر یقه و ارتفاع نتاج در هر دو سال متوالی معنی‌دار گردید (p<0.01). از نظر شادابی اختلاف بین ژنوتیپ‌ها تنها در سال اول و از نظر تعداد شاخه تفاوتها تنها در سال دوم معنی‌دار شد. از نظر زنده‌مانی تفاوتها در سال اول در سطح 5 درصد و در سال دوم در سطح 1 درصد معنی‌دار شد. بیشترین میزان واریانس ژنتیکی و وراثت‌پذیری به صفت ارتفاع نتاج مربوط شد که نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی قابل‌ملاحظه در ژنوتیپ‌های مورد بررسی از لحاظ تظاهر صفت ارتفاع در زریه‌ها می‌باشد. ضمن اینکه ارتفاع می‌تواند صفت مناسبی برای بررسیهای تنوع ژنتیکی و گزینش برای جمع‌آوری بذر و ارتقاء دستاورد ژنتیکی باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study on heritability of some growth characteristic of Sorbus torminalis (L.) seedlings

نویسندگان [English]

  • Kambiz Espahbodi 1
  • Hosayn Mirzaie – Nodoushan 2
  • Mas'oud Tabari 3
  • Moslem Akbarinia 3
  • Yahya Dehghan-Shouraki 4
1 Assis. Prof. Natural Resources Research Center of Mazandaran
2 Assoc. Prof. Research Inestitute of Forests and Rengelands
3 Assoc. Prof. Natural Resources Faculty, Tarbiat Modarres University
4 Assis. Prof. Seed and Plant Certification and Registeration Inestitute
چکیده [English]

This research was conducted to determine genetic variation and estimate heritability for one mountainous population of wild service tree (Sorbus torminalis (L.) Crantz), named Ashak (2100 to 2300 m.a.s.l) were specified on central Mazandaran forests (Farim). Seeds were collected from twenty healthy mother trees and planted in Orimalek nursery (1550 m.a.s.l). To perform the progeny test, thirty seedlings were used from each one of the mother trees and planted in a randomised complete block design with three replications at beside the Orimalek nursery of Farim Corporation Wood. Ten seedlings from each one of the mother trees were randomly allocated to each replication on a row. Establishment, vigour, collar diameter, height growth and number of branches were recorded on the progenies during the two years period of the experiment. The results indicated that different between genotypes was statically significant (p<0.01) both in first and second year in their progeny collar diameter and height growth. Genetic variance and heritability of height growth was higher than another traits. Heritability of height for the two years were nearly constant. Based on these results according to high heritability of progenies height growth, the genetic variation was high in Ashak population and height would be regarded as more suitable characteristic for increasing the genetic gain by selection in mother trees

کلیدواژه‌ها [English]

  • Genetic variance
  • heritability
  • progeny test
  • Sorbus torminalis

مراجع

- اسپهبدی، ک.، 1384. بررسی تنوع ژنتیکی و اثرات ژنوتیپ و محیط در روند استقرار و رشد نهال بارانک. رساله دوره دکتری رشته جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس، 135 صفحه.
 - اسپهبدی، ک.، امانی، م.، محمدنژاد، ش.، زارع، ح.، جعفری، ب. و چابک، ع.، 1383. بررسی نیازهای اکولوژی بارانک در جنگلهای سنگده. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 140 صفحه.
- ایرانمنش، ی.، 1380. استفاده از مطالعات آنزیمی به‌منظور جدا سازی اکوتیپ‌ها و ژنوتیپ‌های بارانک در منطقه جنگلی فریم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه مازندران، 106 صفحه.
- پورمجیدیان، م.ر.، 1378. بررسی جنگل‌شناسی و نحوه تکثیر گونه بارانک در جنگلهای غرب مازندران. پایان‌نامه دوره دکتری رشته جنگل‌داری دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس، 257 صفحه.
- شریفی، م.، 1372. ارزیابی رواناب ناشی از بارندگی در دو حوزه از رودخانه‌های مازندران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، 163 صفحه.
- شیخ‌علی، م.، 1379. بررسی تنوع مورفولوژیکی بارانک در جنگلهای تالش. پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، رشته جنگل‌داری، دانشکده کشاورزی  دانشگاه گیلان، 97  صفحه.
- Aas, G., Maier, J., Baltisberger, M. and Matzger, S. 1994. Morpholgy, isozyme variation, cytology, and reproduction of hybrids between Sorbus aria(L) Crantz and S. torminalis (L). Crantz. Helv., 104: 195-214.
- Campbell, R.K. and Wilson, B.C. 1973. Spacing-genotype interaction in Douglas-fir. Silvae Genetica, 22: 15-20.
- Cornelius, J., Apedaile, L. and Mesen, F. 1996a. Provenance and family variation in height and diameter growth of Cupressus lusitanica Mill. In Costa Rica. Silvae Genetica, 45(2-3): 82-85.
- Cornelius, J., Mesén, F., Corea, E. and Henson, M. 1996b. Variation in growth and form of Alnus acuminata Kunth. Grown in Costa Rica. Silvae Genetica, 45(1): 24-30.
- Danuesviĉius, D. and Lindgren, D. 2003. Progeny testing preceded by phenotypic pre-selection- timing considerations. Silvae Genetica, 53: 20-26.
- Demesure, B., 1996. Conservation of genetic resources of noble hardwoods in France overview: 9-11. In: Turok, J.G., Eriksson, G., Kleinschmit, J. & Canger, S. (eds.). Noble hardwoods network. Report of the 1st Meeting, Escherode, Germany. International Plant Genetic Resources Institute, Rome.
- Demesure, B., Guerroue, BL., Lucchi, G., Part, D. and  Petit, R.J. 2000. Genetic variability of a scattered temperate forest tree: Sorbus torminalis L. Ann. For. Sci., 57: 63-71.
- Duryea, M.L., 1984. Nursery cultural practices: Improvement of seedling quality: 43-146. In: Duryea, C.M.L. & Landis, T.D. (eds.). Forest Nursery Manual: Production of bare root Seedling. Martinus Nijhoff/Dr. W. Junk Publications.
- Eriksson, G., 2001. Conservation of noble hardwoods in Europe. Can. J. for. Res., 31: 577-587.
- Falconer, D.S., 1996. Introduction to Quantitative Genetics, second Ed. Longman Group, New York. 438 p.
- Hapanen, M. and Poykko, I. 1993. Genetic relationships between growth and quality traits in an 8-year-old half-sib progeny trial of Pinus sylvestris. Scan. J. For. Res., 8: 305-312.
- Joyce. D.G., Lu, P. and Sinclair, R.W. 2001. Genetic variation  in  height  growth  among  population  of  Eastern  White  pine  (Pinus  strobus L.) in  Ontario. Silvae Genetica, 51: 136-142.
- Ladrach, W.E. and Lambeth, C. 1991. Growth and heritability estimates for seven year-old open-pollinated Pinus patula progeny test in Colombia. Silvae Genetica, 40: 169-173.
- Lanier, N., 1993. Researched elements de sylviculture pore lalisiaer rev. For. Franc., P:319.
- Lefort, F., Lally, M., Thompson, D. and Douglas, G. 1998. Morphological traits microsatellite fingerprinting and genetic relatedness of a stand of elite Oak (Quercus robur L.) at Tullynally Ireland. Silvae Genetica, 47: 257-262.
- Measher, M.D. and Hunt, R.S. 1996. Heritability and gain of reduced  spotting blister rust on  western  White  pine  in  British  Colombia,  Canada. Silvae Genetica, 45: 75-81.
- Novruzov, E.N., 1988. Chemical composition of fruits and berries of plants growing wild in Azerbaijan. Rastitel'nye-Resursy, 24: 48-51.
- Oddou-Muratorio, S., Demesure, B., Pelissier, R. and Henrigouyon, P. 2004. Impacts of gene flow and logging history on the local genetic structure of scattered tree species, Sorbus torminalis (L.) Crantz. Mol. Ecol., 13: 3689-3702.
- Piagnani, C. and Bassi. D. 2000 .In vivo and in vitro propagation of Sorbus torminalis from juvenile material. Italus-Hortus, 7: 3-7.
- Poykko, T., 1982. Genetic variation in quality characters of Scots pine: An evaluation by means of the heritability concept. Silvae Genetica, 16: 135-140.
- Rotach, P., 1996. Noble hardwoods in Zwitzerland: 91-100. In: Turok, J., Eriksson, G., Kleinschmit, J. & Canger, S. (eds.) Noble Hardwoods Network. Report of the 1st Meeting, Escherode, Germany. International Plant Genetic Resources Institute, Rome.
- Rweyongeza, D.M., Yeh, F.C., Dancik, B.P. and Dhir, N.K. 2003. Genetic variation in height, branch and needle lengths of Pinus sylvestris L. from Siberia tested in Alberta, Canada. Silvae Genetica, 52: 52-60.
- SAS Institute., 1989. SAS Users Guide Statistics. Version 6. SAS Institute, Cary, NC. 943p.
- Savolainen, O., Bokma, F., Garćia-Gil, R., Komulainen, P. and Repo, T. 2004. Genetic variation in cessation of growth and frost hardiness and consequences for adaptation of Pinus sylvestris  to climatic  changes. Forest  Ecology  and  Management,  197: 79-89.
- Sebbenn, A.M., Pontinha, A. A., Glannotti, E., and Kageyama, P.Y. 2003. Provenance – Progeny test of Araucaria angustifolia (Berr) O.Ktze in Sao Paulo, Brazil. Silvae Genetica 52, (5-6): 181-184.
- Sierra-Lucero, V., Mckeand, S.E., Huber, D.A., Rockwood, D.L. and White, L. 2002. Performance differences and genetic parameters for Coastal provenance of Loblolly pine in southeastern United States, For. Sci., 48: 732-742.
- Toky, O.P., Kumar, N., Bisht, P.R. 1996. Variation in growth of 3-year old provenance trial of Albizia lebbek (L.) Benth. in arid  India. Silvae genetica, 45: 31-33.
- Tsista-Tzardi, E., Loukis, A. and Philianos, S. 1991. Constituents of Sorbus torminalis Fruits. Fitoterapia, 62: 282- 283.
- Tsista-Tzardi, E., Loukis, A. and Philianos, S. 1992. Constituents of Sorbus torminalis leaves. Fitoterapia, 63: 189-190.
- Vargas-Hernantez, J.J., Adams, W.T. and Joyce, D.G. 2003. Quantitative  genetic  structure  of  stem,  form  and  branching  traits in Douglas-fir seedling  and  implication  for early selection. Silvae Genetica, 52: 36-44.
- Wel, X. and Borralho, N.M.G. 1998. Genetic control of growth traits of Eucalyptus urophylla in southeast China. Silvae Gentica, 47: 158-165.
- Wu, H. X., 1998. Study of early selection in tree breeding, 1- Advantage of early selection through increase of selection intensity and reduction of field test size. Silvae Genetica, 47: 146-154.
- Zheng, Y. O., Ennos, R. and Wang, H. R. 1994. Provenance variation and genetic parameters in a trial of Pinus caribaea Morrelet var. bahamensis and Golf. Forest genetic 1 (3): 165-174. 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار