اثر آبیاری با فاضلاب شهری بر خاک و رشد درختان کاج تهران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشیار گروه جنگل‌داری، دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار گروه خاک‌شناسی، دانشگاه شهرکرد

4 دانشجوی دکتری جنگل‌داری، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

در این تحقیق تأثیر آبیاری با فاضلاب شهری بر رشد درختان 15 ساله کاج تهران (Pinus eldarica Medw.) در دو عرصه آبیاری شده با فاضلاب شهری و آب معمولی (آب چاه) واقع در جنوب شهر تهران مطالعه گردید. بدین منظور در هر یک از دو عرصه مورد بررسی چهار قطعه نمونه (30×30 متر) به‌صورت منظم تصادفی (سیستماتیک) پیاده شد. اندازه­گیریها در قطعات نمونه انتخاب شده آشکار ساخت که قطربرابرسینه، ارتفاع­کل، طول تاج، قطر متوسط ­تاج، رویه­زمینی و حجم درختان کاج تهران به‌طور معنی­داری (01/0P <) در عرصه آبیاری شده با فاضلاب شهری بیشتر از عرصه آبیاری شده با آب معمولی است. غلظت عناصرغذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم نیز در خاک تیمار شده با فاضلاب شهری به‌طور معنی­داری (01/0P <) بیشتر از خاک تیمار شده با آب چاه بود. نتایج حاصل از این تحقیق ایده بهره­برداری از فاضلاب شهری را به‌عنوان منبع مهمی برای تأمین آب مورد نیاز جنگل­کاری بیش از پیش تقویت و مورد پشتیبانی قرار می­دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of irrigation with municipal effluent on soil and growth of Pinus eldarica Medw. trees

نویسندگان [English]

  • Azad Salehi 1
  • Mas'oud Tabari 2
  • Jahangi Mohammadi 3
  • Alireza Aliarb 4
1 M.Sc. student in Forestry, Tarbiat Modares University
2 Associate Professor, Forestry Department, Tarbiat Modares University
3 Associate Professor, Soil Science Department, Shahrekord University
4 Ph.D. student in Forestry, Tarbiat Modares University
چکیده [English]

      In this study growth of 15 year-old trees of Pinus eldarica Medw. were investigated in two areas irrigated by municipal effluent and good water in south Tehran. For this purpose four sample plots (30×30 m) were systematic-randomly chosen in both areas. The results showed that diameter at breast height (d.b.h.), total height, crown length, average crown diameter, basal area and volume of Pinus eldarica Medw. trees and the concentration of nutrient elements (N, P, K, Ca, Mg) of soil  in area irrigated by municipal effluent were significantly (P <0.01) greater than by good water. It might be concluded that the municipal effluent could be utilized for irrigation trees at afforestation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Green space
  • Growth
  • Irrigation
  • municipal effluent
  • PINUS ELDARICA
  • soil
- افیونی، م.، رضایی­نژاد، ی. و خیام‌باشی، ب.، 1377. اثر لجن فاضلاب بر عملکرد و جذب فلزات سنگین به‌وسیله کاهو و اسفناج. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 2(1): 30-19.
- باقری، م.، 1379. اثرات پساب و سیستم­های آبیاری بر برخی خواص فیزیکی، شیمیایی و آلودگی خاک تحت کشت چند محصول زراعی. پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده کشاورزی، 166صفحه.
- تجریشی، م.، 1377. نگرشی جدید و جامع به مشکل فاضلاب شهر تهران. مجله آب و فاضلاب، 28: 30-16.
- ترابیان، ع. و هاشمی، ف.، 1378. آبیاری فضای­ سبز با پساب تصفیه شده تصفیه­خانه­های تهران. مجله آب و فاضلاب، 29: 31 - 36.
- حبیبی­کاسب، ح.، 1371. مبانی خاکشناسی جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، 424 صفحه.
- حسن­اقلی، ع.، لیاقت، ع. و میراب زاده، م.، 1381. تغییرات میزان مواد آلی خاک در نتیجه آبیاری با فاضلابهای خانگی و خودپالایی آن. مجله آب و فاضلاب، 42: 2-11.
- زبیری، م.، 1373. آماربرداری در جنگل (اندازه­گیری درخت و جنگل). انتشارات دانشگاه تهران، 401 صفحه.
- صفری­سنجابی، ع.، 1374. پیامد آبیاری با پساب (فاضلاب شهری تیمار شده) بر برخی از ویژگیهای شیمیایی خاکهای ناحیه برخوار اصفهان و انباشتگی برخی عناصر در گیاه یونجه. پایان­نامه کارشناسی­ارشد، رشته خاکشناسی، دانشگاه صنعتی اصفهان، 122 صفحه.
- طباطبایی، م.، 1377. پایداری در طرحهای آبیاری با پساب. مجله آب و محیط زیست، 31: 35 - 28.
- طباطبایی، م. و توکلی، م.، 1378. آبیاری با فاضلاب تصفیه شده. همایش جنبه­های زیست محیطی استفاده از پساب در آبیاری، تهران، 1378، وزارت نیرو، کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران: 26-1.
- علیزاده، ا.، 1376. استفاده از فاضلاب تصفیه شده در آبیاری چغندرقند. وزارت نیرو، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، گزارش نهایی طرح پژوهشی، 10 صفحه.
- متین، ا.، 1372. آبیاری با فاضلاب شهری راه حلی برای کمبود آب. مجله پژوهش و سازندگی، 25: 18-22.
- مصدق، ا.، 1378. جنگل­کاری و نهالستانهای جنگلی. انتشارات دانشگاه تهران، 516 صفحه.
- نجفی، پ.، موسوی، م. و عابدی، م.، 1380. اثرات کاربرد روش آبیاری قطره­ای در بهبود وضعیت بهره­برداری از پساب فاضلاب شهری. همایش اثرات زیست محیطی پسابهای کشاورزی بر آبهای سطحی و زیرزمینی، 25 بهمن 1380: 90-85.  
- نقشینه­پور، ب.، 1373. کاربرد فاضلابها در امر تولیدات کشاورزی و اصلاح خاکها. اولین کنگره برنامه­ریزی و سیاست‌گذاری امور زیربنایی(آب و خاک)، وزارت کشاورزی، تهران:  144-135.
- هودجی، م. و جلالیان، ا.، 1383. پراکنش آهن، روی و سرب در خاک و محصولات کشاورزی در منطقه استقرار مجتمع فولاد مبارکه. مجله محیط شناسی، 36: 26-15.
- Al-Jamal, M.S., Sammis, T.W., Mexal, J.G., Picchioni, G.A. and Zachritz, W.H., 2000. A growth irrigation scheduling model for wastewater use in forest production. Agricultural Water Management, 56: 57-79.
- Baker, A.J.M., 1987. Metal tolerance. New Physiologist, 106: 93-111.
- Bhati, M. and Singh, G., 2002. Growth and mineral accumulation in Eucalyptus camaldulensis seedlings irrigated with mixed industrial effluents. Bioresource Technology, 88: 221-228.
- Bhati, M. and Singh, G., 2005. Growth of Dalbergia sissoo in desert regions of western India using municipal effluent and plant chemistry. Bioresource Technology, 69: 1019-1028.
- Bozkurt, M.A. and Yarilga, T., 2003. The effects of sewage sludge applications on the yield, growth, nutrition and heavy metal accumulation in apple trees growing in dry conditions. Turk. J. Agric For, 27: 285-292.
- Chakrabarti, C. and Nashikkar V.J., 1994. Forest tree fertilization with sewage. Bioresource Technology, 50: 185-187.
- Clarkson, D.T. and Luttge, U., 1989. Mineral nutrition: divalent cations, transport and compartmentation. Prog. Botany, 51: 93-112.
- Cromer, R.N., Tompkins, P. and Barr, N.J., 1987. Irrigation of Pinus radiata with wastewater: tree growth in response to treatment. Aus.Forest Res., 13: 57-65.
- Feigin, A., Ravina, I. and Shalheret, J., 1991. Irrigation with treated sewage effluent. Springer-Verlag, Berlin, 152-155.
- Fitzpatrick, G.E., Donselman, H. and Carter, N.S., 1986. Interactive effects of sewage effluent irrigation and supplemental fertilization on container - grown trees. Hort. Science, 21(1): 92–93.
- Keller, C., Grath, S.P.Mc. and Dunham, S.J., 2002. Trace metal leaching through a soil grassland system after sewage sludge application. J. Environ. Qual, 31: 1550-1560.
- Macnair, M.R., 1993. The genetic metal tolerance in vascular plants. New Physiologist, 124: 541-559.
- Meli, S., Porto, M., Belligno, A., Bufo, S.A., Mazzatura, A. and Scopa, A., 2002. Influence of irrigation with lagooned urban wastewater on chemical and microbiological soil parameters in a Citrus orchard under Mediterranean condition. The Science of the Total Environment, 285: 69-77.
- Myers, B.J., Theiveyanath, S.O., Brian, N.O. and Bond, W.J. 1996. Growth and water use of Eucalyptus grandis and Pinus radiata plantation irrigated with effluent. Tree Physiuol, 16: 211-219.
- Phillips, R., Fisher J.T. and Mexal J.G., 1986. Fuelwood production utilizing Pinus eldarica and sewage sludge fertilizer. Forest Ecology and Management, 16: 95-102.  
- Schat, H. and Ten Bookum, W.M., 1992. Metal specificity of metal tolerance syndromes in higher plants, In: Proter, J.A., Baker, J.M., Reeves, R.D.(Eds.), The Ecology of Ultramafic (serpentine) Oils, Intercept Andover, MA: 337-352.
- Selivanovskaya, S.Y., Latypova, V.Z., Kiyamova, S.N. and Alimova, F.K., 2001. Use of microbial parameters to access treatment methods of municipal sewage sludge applied to grey forest soils of Tatarstan. Agriculture, Ecosystem and Environment, 86: 145-153.
- Stewart, H.T.L. and Flinn, D.W., 1984. Establishment and early growth of trees irrigated with wastewater at four sites in Victoria, Australia. Forest Ecology and Management, 8: 243-256.
- Stewart, H.T.L., Hopmans, P., Flinn, D.W. and Hillman, T.J., 1990. Nutrient accumulation in trees and soil following irrigation with municipal effluent in Australia. Environmental Pollution 63: 155-177.