بررسی تأثیر قلمه و نوع خاک در موفقیت ازدیاد سرخدار (Taxus baccata L.)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان

2 کارشناس اداره کل منابع طبیعی استان گیلان

3 کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان.

چکیده

منطقه انتشار گونه سرخدار (Taxus baccata L.) اروپا، آسیای صغیر، شمال آفریقا و قسمتی از سواحل دریای خزر است. سرخدار یکی از 4 گونه سوزنی‌برگان ایران است که در جنگلهای گیلان به‌طور طبیعی می‌روید و یکی از گونه‌های صنعتی و دارویی ارزشمند گیاهی است که به‌دلیل بی توجهی و تخریب رویشگاههای طبیعی، زادآوری آن مختل و در معرض انهدام قرار گرفته است. برای بررسی تأثیر سن قلمه و نوع خاک در روشهای ازدیاد این گونه از طریق قلمه در محل نهالستان پیلمبرا گیلان، مشخصات عرض جغرافیایی˝12 ﹶ35 ˚37 شمالی و طول جغرافیایی˝14 ﹶ4 ˚49 شرقی به ‌روش آماری اسپلیت پلات (تأثیر متقابل عوامل) که عبارتند از: تیمار اصلی قلمه‌های حاصل از رشد جاری، شاخه‌های سال قبل خشبی شده و شاخه‌های دو ساله و تیمارهای فرعی، 4 نوع خاک شامل لوم، شن خالص، شنی لومی، خاک آمیخته و عناصر متفاوت در هر تیمار 15 قلمه و در مجموع 540 قلمه در سه تکرار به‌مرحله اجراء در آمد. نتایج نشان می‌دهند که در تیمارها از نظر آماری در سطح 5 درصد، تفاوت معنی‌دار بوده و بیشترین درصد ریشه‌زایی مربوط به‌تیمار اصلی شاخه خشبی یکساله با تیمار فرعی شن خالص (2/82 %) و کمترین درصد مربوط به‌تیمار قلمه بیش از یکسال یا خاک لومی (3/13%) و خاک آمیخته با عناصر متفاوت (5/15%) می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Impact of cutting and soil on vegetative propagation of Yew (Taxus baccata L.)

نویسندگان [English]

  • Baba Khanjani Shiraz 1
  • Rezvan Ghodratkhah 2
  • Arsalan Hemmati 3
1 Forest senior expert, Research Center of Agriculture and Natural Resources, Guilan province
2 Forest expert, General office of Natural Resources
3 Forest expert, Research center of Agriculture and Natural Resources
چکیده [English]

Yew is one of 4 conifer species which is distributed and endangered in the northern forest of Iran. In order to study the effect of cutting and bed soil in nursery on success of vegetative propagation of Yew, two different kinds of cuttings (one and two years twigs) and four different soils (loam, sand, sandy loam and mixed soil) were used. A total of 540 cuttings, containing 15 cuttings in each treatment were studied. Results showed that there was a significant difference between treatments at level of 5%. The highest rate of rooted cuttings (82.2%) was observed within one year old woody cuttings in pure sand bed, while the lowest rate (13.3%) was observed within older cutting in loam bed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Yew
  • cutting
  • Age
  • soil
  • Propagation
- پور بابائی، ح.، 1377. تنوع زیستی گونه‌های چوبی در استان گیلان. پایان‌نامه دوره دکتری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس. 263 صفحه.
- ثابتی، ح.، 1352. جنگلها، درختان و درختچه‌های ایران. انتشارات سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ایران. 810 صفحه.
- حبیبی، ح. و لسانی، م.، 1364. بررسی وضعیت خاک و کیفیت توده‌های جنگلی سرخدار در ایران. مجله منابع طبیعی ایران، شماره 39: 28 – 13.
- حسینی، م.، مخدوم، م.، اکبری نیا، م. و جلالی، غ.، 1380. ارزیابی توان اکولوژیک دو رویشگاه طبیعی سرخدار در شمال ایران. پژوهش و سازندگی، شماره 51 : 79 تا 66.
- جوانشیر، ک.، 1363. سوزنی‌برگان. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 30. 547 صفحه.
- رستمـی شاهـراجی، ت. و یوسف‌پور رشتی، م.، 1381. مطالعه زادآوری طبیعی سرخدار (Taxus baccata L.) در منطقـه جنگلی درفک گیلان. پـژوهش و سـازنـدگی، شمـاره 57 – 56 :19 – 15.
- دستمالچی، م. و میربادین، ع.، 1373. نقش تکثیر غیر‌جنسی در اصلاح درختان جنگلی. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 105. 39 صفحه.
- لسانی، م.، 1378. سرخدار. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 210، 215 صفحه.
- Garanovich, I., M., 1994. Aspects of imporoving the methodological rooting of cutting of introduced woodly species: Vestsi – Akademii – Agrarnykh – Navuk, Bellarus. 14p.
- Hulme, Ph., 1996. Natural regeneration (Taxus baccata L.) microsite, seed or herbivore limitation. Department of biological science, Durham English. J. Ecol.: 84: 853 – 861.
- Sagheb-Talebi, Kh. and Lessani, M.R., 2001. Das Eibenvorkommen im Iran. Der Eibenfreund, 8: 85-89.