مطالعه فلور بازدانگان رتو- لیاس سازند شمشک در منطقه کلات استان گلستان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی ساری

2 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 استادیار، دانشکده منابع طبیعی ساری

4 دانشیار، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان

چکیده

دیرینه‌شناسی گیاهی دانش شناسایی رویش‌ها و وضع و ترکیب گونه‌ای اجتماعات گیاهی دوره‌های گذشته زمین‌شناسی است. به‌منظور درک موقعیت انتشار امروزی گیاهان توجه به وضع گذشته و روند تحولات آنها امری اجتناب‌ناپذیر است. با این دیدگاه و با هدف مطالعه بخش کوچکی از فلور دوران مزوزوئیک ایران، منطقه کلات در منطقه عمومی قشلاق (حدفاصل آزادشهر و شاهرود) به‌لحاظ غنای منابع زغال‌سنگ و در نتیجه تنوع نمونه فسیل‌های گیاهی و نیز وجود نمونه‌هایی از چوبهای فسیل، از نظر ماکروفسیل‌های گیاهی در لایه زغال‌دار K24 مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه نمونه‌هایی متعلق به 3 جنس از بازدانگان دوران دوم زمین‌شناسی که بیشترین فراوانی را در نمونه‌های جمع‌آوری شده از منطقه داشتند مورد شناسایی و مطالعه سیستماتیک قرار گرفتند. با توجه به حضور غالب جنس‌هایی از راسته Bennettitales و نیز حضور Podozamites از مخروطیان فسیل، سن رتو- لیاس برای این منطقه پیشنهاد می‌شود. در مجموع با توجه به شواهد دیرینه‌شناسی و قیاس با گونه‌های مشابه امروزی می‌توان محدوده مورد مطالعه را جنگلی میان‌بند، متراکم، آمیخته با گونه‌های خزان ‌کننده و همیشه‌سبز و با شرایط آب و هوایی گرم و نیمه‌مرطوب و دارای فصول رویشی متمایز دانست

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Occurrence of Rhaeto-Liassic Gymnosperms flora (forests) of Shemshak formation in Kalat area, Golestan province, northeastern Iran

نویسندگان [English]

  • Ma'edea Fadaiey Khojasteh 1
  • Nooshein Toghraie 2
  • Mohammadreza Pourmajidian 3
  • Mahdi Yazdi 4
1 M.Sc. student, Faculty of Natural Resources, Agricultural Sciences and Natural Resources University
2 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands
3 Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, Agricultural Sciences and Natural Resources University
4 Associate Prof., Faculty of Science, University of Isfahan
چکیده [English]

Palaeobotany is knowledge of composition of plant communities (occurrence) in geological time scale (Phanerozoic Eon). To reconsider the distribution of existing plants, we had to pay attention to past dominancy of the flora communities. The purpose of this research is study of a small part of Mesozoic flora in Iran. Based on the presence of several coal mines, abundant well-preserved plant macrofossils and samples of scattered wood fossils, Kalat area in Gheshlagh region, (midway Azadshahr to Shahroud) seams number 24 (K24) has been studied by this research. Collected plant remains systematically can be assigned to 3 genera of Mesozoic Gymnosperms. These 3 genera have been described by this research. Based on the prevailing presence of Bennetittlaes, the presence of Podozamites as a conifer genus, Rhaeto- Liassic time can be dated for the Kalat area or Shemshak group (Shemshak Formation). In the basis of palaeobotanical evidences and comparing recovered flora to the present plants, the weather conditions during depositional time can reconstructed to a warm and semi-moisturized condition, therefore middle elevation forests were dense and mixed of evergreen and deciduous trees were dominated in that time.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gymnosperms
  • palaeobotany
  • Rhaeto-Liassic flora
  • plant macrofossil
  • Kalat area

مراجع

- آبراموا، ل. و روح‌الهی، ح. (ترجمه مهدیان، م.ح.)، 1980. مجموعه جدید فسیل‌های گیاهی دوران مزوزوئیک البرز مرکزی و اهمیت آن از نظر استراتیگرافی. شرکت ملی فولاد ایران، شرکت زغال‌سنگ البرز مرکزی، 64 صفحه.
-آقانباتی، ع.، 1377. چینه‌شناسی ژوراسیک ایران، جلد اول. سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، 355 صفحه.
- پالیانسکی، ب. و سافرانوف، د. (ترجمه بقائی، م.)، 1352. بحثی درباره تقسیمات تریاس و ژوراسیک نواحی زغال‌خیز کرمان. پولاد ایران: 58-53.
- سعادت‌نژاد، ج.، 1381. مطالعه پالئوبوتانی رسوبات معادل گروه شمشک در منطقه رامسر- جواهرده و اشکورات علیا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، 692 صفحه.
- شاهویردیان، ‌ر.، 1368. شناسنامه ایستگاه ترازیابی BABB1011. سازمان نقشه‌برداری کشور، 1 صفحه.
- طاهری، ع.، 1370. مطالعه چینه‌شناسی و پالئوژئوگرافی رسوبات زغال‌سنگ‌دار منطقه النگ (البرز شرقی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، 158 صفحه.
- طاهری، ع.، حسینی‌نژاد، م. و جعفریان، م.، 1383. مطالعه سیستماتیک فسیل‌های گیاهی سازند شمشک ناحیه قشلاق. مجله پژوهشی علوم پایه دانشگاه اصفهان،20 (2).
- طاهری، ع.، حیدرنیا، ح. و عسگری، پ.، 1386. معرفی چند ماکروفسیل گیاهی از سازند شمشک در ناحیه تیل‌آباد. مجله پژوهشی علوم پایه دانشگاه اصفهان، 29 (3):  108-97.
- فدائی خجسته، م.، 1387. گیاهان دیرینه مناطق مختلف ایران در دوران دوم زمین‌شناسی. سمینار کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری،         159 صفحه.
- کیمیایی، ع.، 1350. سنگواره‌های گیاهی از تشکیلات شمشک گرمابدر. نشریه دانشکده علوم دانشگاه تهران،   3 (2): 25-7.
- معین‌السادات، ح. و زاده‌کبیر، ا.، 1369. زمین‌شناسی رسوبات زغال‌دار ایران، جلد اول: البرز. شرکت ملی فولاد ایران، طرح مطالعات تأمین زغال‌سنگ، 519 صفحه.
- واسیلیف، ا. (ترجمه مهدیان، م.ح.)، 1368. فسیل‌های گیاهی مزوزوئیک مناطق زغال‌دار ایران، جلد اول. شرکت ملی فولاد ایران، دفتر فنی واحد اکتشافی طبس، 324 صفحه.
-Anonymous, 1981. Stratigraphic column Gheshlagh region, Kalat locality, Prophile (I-I΄) No-1, (1:1000). National Iranian steel corporation, Eastern-Alborz coal company (redrawn), 1 p.
- Barnard, P.D.W., 1965. The geology of the upper Djadjerud and Lar valleys (North Iran), II- palaeontology: Flora of the Shemshak formation, Part I, Liassic plants from Dorud. Riv. Ital. Paleont. Strat., 71 (4): 1123-1168.
- Barnard, P.D.W., 1967. The geology of the upper Djadjerud and Lar valleys (North Iran), II- palaeontology: flora of the Shemshak formation, Part II, Liassic plants from Shemshak and Ashtar. Riv. Ital. Paleont. Strat., 73 (2): 539-589.
- Boureau, E., Furon, R. and Rosset, L.F., 1950. Contribution á l' étude des flores Jurassiques d' Asie. Mém. Mus. Nat. Hist. Nat. (n.s.), 30 (2):  207-242.
- Bowden, A.J., Burek, C.V. and Wilding, R. (Eds), 2005. History of palaeobotany, selected essays. Geological society, 304 p.
- Chayasteh, T., 1978. Etude sedimentologique et stratigraphique de la formation charbonneuse de shemshak (Trias superieur, Jurassique inferieur et moyen) de la region de Tazareh, Elburz oriental, Iran. These univ. P. et M. Curie Paris VI., 201 p.
-Corsin, P. and Stampfli, G., 1977. La formation de Shemshak dans l' Alborz oriental (Iran). Flore-staratigraphie, paléogéographie, Geobios, 10 (4): 509-571.
- Dilcher, D.L., Lott, T.A., Wang, X. and Wang, Q., 2004. A history of tree canopies. 118-137. In: Lowman, D. and Rinker, H.B., (Eds.), Forest canopies. Elsevier academic press, China, 501 p.
- Dobruskina, I.A., 1988. The history of land plants in the northern hemisphere during the Triassic with special reference to the floras of Eurasia. Geol. Palaont. Mitt. Innsbruck, 15: 1-12.
- Fakhr, M.S., 1977. Contribution á l' étude de la flore Rhéto-Liassique de la formation de Shemshak de l'Elbourz (Iran). Mém. Sec. Sci., vol. 5, 178 p.
- Lorenz, C. 1964. Die geologie der oberen Karadj-Tales (Zentral Elburz) Iran. Mitt. Geol. Inst. E.T.H. (Zürich), 22: 1-113.
- Sadovnikov, G.N., 1976. The mesozoic flora of Alborz and central Iran and its stratigraphy importante. N.I.S.C., 118 p.
- Schweitzer, H.J. and Kirchner, M., 1995. Die rhäto-jurassischen Floren des Iran und Afghanistan: 8. Ginkgophyta. Palaeontographica, Abt. B., 237 (1/3): 1-58.
- Schweitzer, H.J. and Kirchner, M., 1996. Die rhäto-jurassischen Floren des Iran und Afghanistan: 9. Coniferophyta. Palaeontographica, Abt. B., 238 (4/6): 77-139.
- Schweitzer, H.J. and Kirchner, M., 1998. Die rhäto-jurassischen Floren des Iran und Afghanistan: 11. Pteridospermophyta und Cycadophyta İ Cycadales. Palaeontographica, Abt. B., 248 (1/3): 1-85.
- Schweitzer, H.J. and Kirchner, M., 2003. Die Rhäto-jurassischen floren des Iran und Afghanistan. 13. Cycadophyta. III. Bennettitales. Palaeontographica, Abt. B., 264 (1-6): 1-166.
- Schweitzer, H.J., Van Konijnenburg-Van cittert, J.H.A. and Van der Burgh, J., 1997. The Rhaeto-jurassic flora of Iran and Afghanistan: 10. Bryophyta, Lycophyta, Sphenophyta, Pterophyta-Eusporangiatae and protoleptosporangiatae. Palaeontographica, Abt. B., 243 (4/6): 103-192.
- Schweitzer, H.J., Van Konijnenburg-Van cittert, J.H.A. and Van Der Burg, J., 2000. The Rhaeto-Jurassic flora of Iran and Afghanistan, 12. Cycadophyta II. Nilssoniales. Palaeontographica, Abt. B., 254 (1/3): 1-63.
- Stewart, W.N., 1983. Paleobotany and the evolution of plants. CambridgeUniversity, 405 p.
- Vaez-Javadi, F., 2006. Plant fossil remains from the Rhaetin of Shemshak formation, Narges-Chal area, Alborz, NEIran. Rivista italiana paleontologia e startigrafia, 112 (3): 397-416 p.
- Zeiller, R., 1905. Sur les plantes rhétiennes de la Perse recueillies par M. J. de Morgan. Bull. Soc. géol. Fr., (4) 5: 190-197 p.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار