ارزیابی بهره‌وری گروه قطع در جنگل‌های تحت سرپرستی شرکت جنگل شفارود در استان گیلان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان

چکیده

مؤلفه قطع به‌عنوان شروع زنجیره کار بهره‌برداری و اولین گام برای مهیا نمودن درختان برای بازار مصرف می‌باشد که به‌شدت بر روی مراحل بعدی کار تأثیرگذار است. هدف از این تحقیق ارزیابی میزان بهره‌وری و هزینه‌های گروه قطع و شناخت عوامل مؤثر بر آن می‌باشد. در این بررسی بعد از مشخص نمودن اجزای کار یک نوبت قطع، تعداد 72 نوبت قطع، زمان‌سنجی شد. به‌علاوه متغیرهای مستقل قطر درخت در ارتفاع برابرسینه، فاصله بین درختان، شیب طولی و عرضی در هر نوبت زمان‌سنجی، اندازه‌گیری شد. مدل رگرسیونی زمان قطع یک درخت، به‌صورت تابعی از متغیرهای قطر و فاصله بین دو درخت است. میزان تولید با در نظر گرفتن زمانهای تأخیر و بدون آن به‌ترتیب 48/63 و 19/83 مترمکعب در ساعت برآورد شد. به‌منظور تعیین هزینه‌های قطع از مدل هزینه‌یابی پیشنهادی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور استفاده شد. در نتیجه هزینه قطع هر مترمکعب چوب با در نظر گرفتن زمانهای تأخیر 4017 ریال بر مترمکعب (26872 ریال برای هر درخت) و بدون در نظر گرفتن زمانهای تأخیر 3065 ریال بر مترمکعب (20516 ریال برای هر درخت) محاسبه شد. زمان بُن‌زنی، بُن‌بُری و تأخیرهای فنی بیشترین زمان اجزای قطع با اره موتوری را تشکیل می‌دهند. بررسی اثر تغییرات هر یک از متغیرها بر زمان و هزینه‌های قطع نشان داد که افزایش هر یک از متغیرها سبب افزایش زمان و در نتیجه افزایش هزینه‌های قطع می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of felling productivity in Shafarood forest (Guilan province)

نویسندگان [English]

  • Ramein Naghdi 1
  • Mehrdad Nikooy 1
  • Soleyman Mohammadi Limaie 1
  • Yoosof Shormage 2
1 Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, University of Guilan
2 M.Sc. of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Guilan
چکیده [English]

Felling as the initiation of harvesting chain-work is the first step for preparing trees to market consumption which has severe effect on the subsequent work stages. The aim of this research is to assess the productivity of manual felling and costs of felling team as well as recognizing their effective factors. In this evaluation after identifying work elements of one felling turn, 72 felling turns were time studied. Furthermore independent variables such as tree diameter at cutting stump height, distance between trees, longitudinal and latitudinal slopes were time studied in each turn. Felling time regression model is a function of independent variables such as tree diameter and distance between trees. Amount of production including delay time and without delay time were 63.48 and 83.19 m3 per hour, respectively. The cost determination model which recommended by Forests, Rangelands and Watershed Organization project work agenda was used to determine felling costs. Therefore, felling costs with delay time and without delay time were 4017 Rials per m3 (26872 Rials per tree) and 3065 Rials per m3 (20516 Rial per tree), respectively. The under cut and back cut time and technical delays formed the greatest felling element time of chain saw felling. Examination of the variation effect of the variables on time due to the variation of felling cost showed that increasing in each of the variables causes an increase in time and therefore increases felling costs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • manual felling
  • Productivity
  • felling cost
  • time study
- ساریخانی، ن.، 1380. بهره‌برداری جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، 776 صفحه.
ـ سبحانی، ه.، غفاریان، م. و خاکزاد رستمی، م.، 1384. بررسی میزان تولید و هزینه قطع درخت در بخش پاتم جنگل آموزشی پژوهشی خیرودکنار نوشهر. مجله منابع طبیعی ایران، 60 (2): 491-485.
- فقهی، ج.، 1368. ارزشیابی دو سیستم مکانیزه بهره‌برداری جنگل (مطالعه موردی: حوضه آبخیز شفارود). ‌پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 135 صفحه.
- مجنونیان، ب.، 1367. بررسی محل و موقعیت بهره‌برداری در سیستم تولید جنگل. مجله منابع طبیعی ایران، 43: 112-102.
- نقدی، ‌ر.، 1383. بررسی عملکرد (تولید و هزینه) ‌اسکیدر چرخ ‌لاستیکی تیمبرجک مدل 450C در جنگلهای حوضه شفارود گیلان. مجله منابع طبیعی ایران، 57 (4): 686-675.
ـ نیکوی، م.، 1386. بهینه کردن هزینه‌های تولید و کاهش صدمات بهره‌برداری و حمل و نقل چوب، درخت و جنگل با طراحی بهره‌برداری. رساله دکتری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 186 صفحه.
- Dykstra, D.P. and Heinrich, R., 1996. FAO model code of forest harvesting practice. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome. 85 p.
- Kluender, R.A. and Stokes, B.J., 1996. Felling and skidding productivity and harvesting cost in Southern Pine Forest. In: Proceedings of Certification-Environmental implications for forestry operations. September 9-11; Quebec   City, Quebec, joint conference Canadian Woodlands Forum, Canadian Pulp and Paper Association and International Union of Forest Research Organizations, 35-39.
- Lortz, D., Kluender, R., Mccoy, W., Stokes, B. and Klepac, J., 1997. Manual felling time and productivity in southern pine forests. Forest products journal, 47: 59-63.
- Martin, C.W., 1988. Soil disturbance by logging in New England-Review and management recommendations. North. J. Appl. For., 5: 30-34.
- Wang, J., long, C., Mcneel, J. and Baumgras, J., 2004. Productivity and cost of manual felling and cable skidding in central Appalachian hardwood forest. Forest products journal, 54 (12): 45-51.