پیشنهاد یک مدل ارزیابی توان اکولوژیک فیزیکی جنگل در حوزه رویشی زاگرس (مطالعه موردی: منطقه جنگلی سامان عرفی ماسبی، شهرستان آبدانان، استان ایلام)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

مربی پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام

چکیده

در این پژوهش یک مدل تجربی برای ارزیابی توان اکولوژیک فیزیکی جنگلهای زاگرس تدوین و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در جنگلهای بلوط غرب و در دامنه‌های جنوبی کبیرکوه در منطقه ماسبی انجیره در استان ایلام اجرا شد. مدل یادشده در پنج طبقه مختلف طراحی شده و فرایند ارزیابی جنگل با استفاده از آن به‌صورت کمّی انجام شده است. مشخصه‌های شیب، جهت دامنه، ارتفاع از سطح ‌دریا، اقلیم، شکل زمین و عمق خاک در فرایند ارزیابی اکولوژیکی جنگلهای منطقه مطالعاتی بکار گرفته شده‌اند. در نتیجه ارزیابی به‌عمل ‌آمده با استفاده از این مدل تعداد، 429 وضعیت مختلف اکولوژیکی در 7436 واحد نهایی اکولوژیکی در منطقه شناسایی شده است. ضریب تبیین (Coefficient of determination) و نتایج تجزیه واریانس مربوط به رابطه بین نمرات توان اکولوژیک با ارتفاع متوسط درختان در 64 قطعه نمونه 15 آری (56/0 =R2)، نشان‌دهنده کارایی نسبتاً مناسبی است که این مدل در ارزیابی توان اکولوژیکی جنگلهای زاگرس از خود نشان داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Proposal of a forest physical model for ecological capability evaluation in Zagros vegetation zone (Case study: Masby region, Abdanan city, Ilam province)

نویسنده [English]

  • Ali Najafifar
Senior Research Expert, Agriculture and Natural Resources Research Center of Ilam province
چکیده [English]

In this research tentative model was determined by GIS for evaluation of the ecological capability in Zagros forests. The study was carried out in Masbei area [Oak (Quercus brantii Lindl.) forests] located in south aspects of Kabirkooh in Ilam province. This model was designed in five different classes and forest evaluation process was done in quantitative form using the model. In order to ecological evaluation in the study area, some factors including altitude, aspect, slope, climate, land form and soil depth were applied. The results obtained from this model showed that there are 425 different ecological situation in 7436 ecological final unit within the study site. Coefficient of determination (R2=0.56) between potency gradations of ecological potential and mean height of trees in 64 field plots (0.15 ha) showed that this model is fairly suitable efficient for ecological potency evaluation in Zagros forests.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Evaluation
  • ecological capability
  • quantity model
  • Zagros forests
  • Ilam

مراجع

- امیری، م.، سلمان‌ماهینی، ع.، جلالی، س.، حسینی، س. و آذری دهکردی، ف‌‌.، 1388. مقایسه روش سیستمی ادغام نقشه‌ها و ترکیب منطق بولین- فازی در ارزیابی توان اکولوژیک جنگلهای حوضه‌های آبخیز 33 و 34 شمال ایران. مجله علوم محیطی، 7 (2): 123-109.
- ایوبی، ش. و جلالیان، ا.، 1385. ارزیابی اراضی. انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان، 380 صفحه.
- بی‌نام، 1385. گزارش هوا و اقلیم‌شناسی طرح جنگل‌داری انجیره آبدانان. شرکت مهندسی مشاور سبزاندیشان کبیرکوه. 82 صفحه.
- محمدی، ج. و گیوی، ج.، 1380. ارزیابی تناسب اراضی برای گندم آبی در منطقه فلاورجان اصفهان با استفاده از نظریه مجموعه‌های فازی. مجله علوم و فنون کشاورزی، 5 (1): 116-103.
- مخدوم، م.، 1366. ارائه روشی تازه برای تجزیه و تحلیل و جمع‌بندی داده‌ها در فرآیند آمایش سرزمین. مجله منابع طبیعی ایران، 41: 78-68.
- مخدوم، م.، 1372. تکامل روش ارائه شده در سال 1366 برای تجزیه و تحلیل و جمع‌بندی داده‌ها در فرآیند آمایش سرزمین. مجله منابع طبیعی ایران، 46: 112-109.
- مخدوم، م.، درویش‌صفت، ع.، جعفرزاده، ه. و مخدوم، ع.، 1389. ارزیابی و برنامه‌ریزی محیط‌زیست با سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی. انتشارات دانشگاه تهران،          310 صفحه.
- نجفی‌فر، ع.، رأفت‌نیا، ن.، رحمانی، ر. و حسین‌زاده، ج.، 1381. مدل ارزیابی توان اکولوژیک در جنگلهای زاگرس با کاربری جنگل. پژوهش و سازندگی، 59: 39-34.
- نجفی‌فر، ع.، 1386. انتخاب گونه‌های جنگلی براساس توان اکولوژیکی واحدهای جنگل‌کاری در ناحیه رویشی زاگرس. پژوهش و سازندگی، 75: 36-28.
- Booth, T.H. and Saunders, J.C., 1985. Applying the FAO guidelines on land evaluation for forestry. Forest ecology and management, 12: 129-142.
- Bouma, J., 1999. Land evaluation for landscape units. Handbook of soil science, 412 p.
- FAO, 1976. A frameworke for land evaluation. FAO soils bulletin, No. 32, Rome, FAO, 72 p.
- FAO, 1984. Land evaluation for forestry. FAO forestry paper, No. 48, Rome, FAO, 123 p.
- Laffan, M., 1997. Site selection for hardwood and softwood plantations in Tasmania. Soil Technical report, Report 3, 96 p.
- Rossiter, D.G., 2003. Biophysical models in land evaluation. Encyclopedia of life support system (Eolss), Eolss pub, UK, 16 p.
- Van Ranset, E., Tang, H., Groenemans, R. and Sinthurahat, S., 1996. Application of Fuzzy logic to land suitability for rubber production in peninsular Thailand. Geoderma, 70: 1-19.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار