ارزیابی کمی و کیفی عرصه‌های جنگل‌کاری و جنگل طبیعی منطقه دارابکلا در شرق مازندران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جنگل‌داری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

2 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 دانشیار، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

4 استاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

5 مربی پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

6 کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

چکیده

فعالیت‌های جنگل‌کاری یکی از روشهای احیاء و بازسازی اراضی مخروبه در سطح جنگلهای شمال کشور است و از همین رو ارزیابی هر یک از گونه‌های کاشته شده و مقایسه آن با جنگلهای تخریب‌یافته مجاور اهمیت دارد. این تحقیق به بررسی کمی و کیفی جنگل‌کاریهای 20 ساله توسکای ییلاقی، افرا (پلت)، بلندمازو، زربین و جنگل طبیعی مجاور آنها در سطح منطقه دارابکلا می‌پردازد. انجام بررسی با آماربرداری صددرصد 5692 اصله درخت در یک هکتار از عرصه‌های یادشده انجام گردید و قطر برابرسینه، ارتفاع و طبقات کیفی (خوب، مناسب، ضعیف و نامناسب) به‌عنوان متغیرهای مورد بررسی اندازه‌گیری گردیدند. همچنین با حفر یک پروفیل در سطح هر یک از عرصه‌ها، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک مورد مطالعه قرار گرفت. خصوصیات اقلیمی آن نیز براساس آمار آب و هوایی موجود مشخص شد. نتایج این تحقیق اختلاف معنی‌داری را بین صفات کمّی و کیفی تیمارهای مورد بررسی در سطح یک درصد نشان داده است، به‌طوری که جنگل طبیعی و جنگل‌کاری توسکا ییلاقی از لحاظ متغیرهای کمّی بهترین وضعیت را دارا بوده و پس از آن جنگل‌کاریهای پلت و بلندمازو به‌ترتیب نتایج قابل قبولی را ارائه کرده‌اند. از نظر ویژگی‌های کیفی، توده‌های توسکا و پلت از شرایط مناسبی برخوردار بودند، در حالی‌که عرصه جنگل‌کاری زربین ضعیف‌ترین نتایج کمّی و کیفی را نشان داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Quantitative and qualitative evaluation of plantations and natural forest at Darabkola, east of Mazandaran

نویسندگان [English]

  • Sheirzad Mohammadnejad Kiasari 1
  • Khosro Sagheb-Talebi 2
  • Ramein Rahmani 3
  • Ebraheim Adeli 4
  • Behnoosh Jafari 5
  • Hoseyn Jafarzadeh 6
1 Ph.D. Student, Islamic Azad University, Science and Research Branch
2 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands
3 Associate Prof., Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
4 Professor, Islamic Azad University, Science and Research Branch
5 Senior Research Expert, Mazandaran Research Center of Agriculture and Natural Resources
6 Senior Expert, Mazandaran Research Center of Agriculture and Natural Resources
چکیده [English]

 
The objective of this study was a comparative evaluation of 20-year old plantations of Alder (Alnus subcordata C.A. Mey.), Chestnut leaved Oak (Quercus castaneifolia C.A. Mey.), Maple (Acer velutinum Bioss.) and Cypress (Cupressus sempervirens var. horizontalis) with the adjacent mixed broad leaved stand from qualitative and quantitative point of view. The study area is located in Darabkola, east of Mazandaran province in the Caspian region. One sample plot, each 1 hectare was selected in every plantation as well as in the natural stand. A total of 5692 trees were measured by full callipering; the studied factores were diameter at breast height (dbh), height and qualitative characteristics of trees. Also the physico-chemical properties of soil were studied in all treatments. The differences of the studied factors between the treatments were significant, statistically (p>0.01). Analysis of quantitative characteristics showed that natural forest and plantation of Alder were the most promising followed by Maple and Chestnut leaved Oak. From the qualitative point of view, alder and maple plantations were the most promising stands, while the Cypress plantation showed the worst results.

کلیدواژه‌ها [English]

  • plantation
  • natural stand
  • broad leaves
  • needle leaves
  • quantitative and qualitative characteristics

مراجع

- اسدالهی، ف.، 1380. بررسی سیر تحول جنگل‌کاری در ایران. جنگل و مرتع، 53: 19-13.
- امانی، م.، اخلاصی، غ.، اسماعیل‌نیا، م.ا.، حسنی، م.، یزدانی، ش. و بهشتی، ح.، 1375. نتایج بررسی کمی و کیفی و جنگل‌شناسی در توده دست ‌کاشت پلت در امام‌زاده عبدالله آمل. پژوهش و سازندگی، 31: 21-6.
- برهانی، ع.، بریمانی، ح. و محمدنژاد کیاسری، ش.، 1383. تحلیلی بر سرخشکیدگی زربین در جنگل‌کاریهای التپه (بهشهر). پژوهش و سازندگی، 63: 22-16.
- بی‌نام، 1375. کتابچه تجدید نظر کلی طرح جنگل‌داری دارابکلا. سازمان جنگلها و مراتع کشور، اداره کل منابع طبیعی مازندران، 82 صفحه.
- بی‌نام. 1380. وضعیت جنگلهای شمال ایران براساس آخرین آمارهای موجود. جنگل و مرتع، شماره 53: 16-10.
- ثابتی، ح.، 1357. جنگلهای ایران. انتشارات فرانکلین. 255 صفحه.
- ثاقب ‌طالبی، خ.، 1375. بررسی جنگل‌کاریهای خالص و آمیخته توسکا قشلاقی، زربین و صنوبر در رسوبات آبرفتی، ماشلک. پژوهش و سازندگی، 30: 103-60.
- ثاقب‌ طالبی ، خ.، 1376. مقایسه رویش طولی پلت و راش در مرحله جوانی در منطقه خیرودکنار. پژوهش و سازندگی، 37: 83-79.
- ثاقب ‌طالبی، خ.، 1378. نیاز رویشگاهی و نحوه زیست گونه پلت در منطقه خیرودکنار نوشهر. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 2: 134-79.
- ثاقب‌ طالبی، خ.، 1385. جنگل‌شناسی پیشرفته، جزوه درسی مقطع دکتری رشته جنگل‌داری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، 85 صفحه.
- جهانبخش، ا.، 1382. راهنمای ساده کاربرد آزمونهای آماری در پژوهشهای علمی با استفاده از SPSS. انتشارات ارکان، 99 صفحه.
- حسنی، م. و امانی، م.، 1383. نتایج هشت‌ساله اثرات تنک‌کردن در توده‌های دست‌ کاشت پلت، طرح آزمایش امام‌زاده عبدالله- آمل. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 3: 370-339.
- حمیدی، ا.، 1370. آمار و احتمال. انتشارات عمیدی، 413 صفحه.
- خدایی، م.ب. و امانی م.، 1384. بررسی تولید نهال 10 گونه مهم پهن‌برگ بومی باارزش در نهالستان‌های جنگلی شمال ایران. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 13 (2): 174-155.
- رضایی، ا.، 1374. خصوصیات کمی و تشریحی (جنگل‌شناسی) توده‌های ذخیره‌گاهی زربین در شمال ایران (حسن‌آباد چالوس، رامیان و زرین‌گل). جنگل و مرتع، 4: 38-21.
- زارع، ح.، 1380. گونه‌های بومی و غیربومی سوزنی‌برگ در ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، شماره 271، 498 صفحه.
- طباطبایی، م. و یاسینی، ع.ا.، 1363. پژوهشی در جنگلهای مازندران خاوری، منطقه بین آمل تا تیرتاش. دانشگاه مازندران، 54 صفحه.
- عباسی، ح.، 1369. درختان سریع‌الرشد در جنگلهای شمال. انتشارات جهاد دانشگاهی، 192 صفحه.
- علیزاده، ا.، موسوی، ف.، کمالی، غ. و موسوی بایگی، م.، 1374. هوا و اقلیم‌شناسی. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، شماره 182، 398 صفحه.
- فتاحی، م.، 1374. بررسی سوزنی‌برگان غیربومی سازگار در کردستان. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، شماره 109، 54 صفحه.
- گرجی ‌بحری، ی.، 1375. بررسی مرغوبیت و طبقه‌بندی رویشگاه‌های طبیعی توسکای ییلاقی در غرب مازندران. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 4: 23-1.
- گرجی ‌بحری، ی.، و همتی، ا.، 1383. نتایج تأثیر عملیات پرورشی در جنگلهای دست‌ کاشت کاج تدا و توسکای ییلاقی در ناحیه جلگه‌ای شمال ایران. پژوهش و سازندگی، 2: 9-2.
- موسوی، س.ع.، رسولی، س.م. و نظری، م.ح.، 1374. گزارش بررسی سوزنی‌برگان جنگل‌کاری شده در جنگلهای حوزه مدیریت اداره کل منابع طبیعی ساری، بررسی سوزنی‌برگان در جنگل‌کاریهای شمال کشور. دفتر جنگل‌کاری و پارکها، سازمان جنگلها و مراتع کشور: 87-35.
- مهاجر، ن.، 1382. مناسبترین زمان جنگل‌کاری و روشهای انتقال نهال زربین در منطقه گرگان. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 11: 245-233.
- Mirzaei, J., Tabari, M. and Daroodi, H., 2007. Early growth of Quercus castaneifolia seedlings as affected by weeding, shading and irrigation. Pakistan Journal of Biological Sciences, 10: 2430-2435.
- Rouhi-Moghaddam, E., Hosseini, S.M., Ebrahimi, E., Tabari, M. and Rahmani, A., 2008. Comparison of growth, nutrient and soil properties of pure stands of Quercus castaneifolia and mixed with Zelkova carpinifolia in the Hyrcanian forests of Iran. Forest ecology and management, 255: 1149-1160.
- Sayyad, E., Hosseini, S.M., Mokhtari, J., Mahdavi, R., Jalali, S.G., Akbarinia, M. and Tabari, M., 2006. Comparison of growth, nutrition and soil properties of pure and and mixed stands of Populus deltoides and Alnus subcordata. Silva Fennica, 40: 27-35.
- Tabari, M. and Saeidi, H.R. 2008. Restoration of deforested areas by Cypress seedling in southern coast of Caspian sea (North of Iran). Ekoloji, 67: 60-64.
- Tabari M., Saeidi, H.R., Alavi-Panah, K., Basiri, R. and Poormadjidian, M.R., 2007. Growth and survival response of potted Cupressus sempervirens seedlings to different soils. Pakistan Journal of Biology Sciences, 10: 1309-1312.
- Tabari, M., Yosef-Zadeh, H., Espahbodi, K. and Jalali, G.A., 2008. The effect of seed source on the leaf morphology of Acer velutinum (Bioss.) seedlings. Taiwan J. For. Sci., 23: 9-13.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار