زی‌توده و شاخص سطح برگ داغداغان (Celtis caucasica Willd.) در جنگل شهری تایله سنندج

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 دانشجوی دکترای جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

3 دانش‌آموختة کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان.

4 دانش‌آموختة کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

5 مربی پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

جنگلهای شهری از جمله اکوسیستم‌هایی هستند که به‌دلیل کارکردهای متنوع اکولوژیکی و زیست‌محیطی خود از اهمیت فراوانی برخوردارند، بنابراین مطالعة شاخص‌های مختلف اکولوژیکی در جنگل‌داری شهری از اولویت خاصی برخوردار است. این پژوهش با هدف تعیین زی‌توده و شاخص سطح برگ داغداغان (Celtis caucasica Willd.) در یکی از قدیمی‌ترین و باارزش‌ترین جنگلهای شهری شهرستان سنندج به‌نام جنگل تایله با وسعت 7/1 هکتار اجرا شد. ابتدا با استفاده از روش آماربرداری صددرصد، کلیة درختان شماره‌گذاری شده و متغیرهای کمی آنها اندازه‌گیری شدند. از روش مستقیم جمع‌آوری برگ از تاج درختان برای تعیین شاخص‌های اکولوژیک مورد مطالعه استفاده شد. برای هر درخت، برگهای یک‌چهارم تاج جمع‌آوری، توزین (وزن تر) و پس از طی مراحل خشک کردن در آزمایشگاه، وزن خشک آنها محاسبه و به کل درخت تعمیم داده شد. برای محاسبة شاخص سطح برگ نیز از روش وزنی استفاده شد و پس از اندازه‌گیری سطح 5 عدد برگ از هر درخت با استفاده از دستگاه سطح ‌برگ‌سنج و تعیین وزن خشک آنها، نسبت سطح به وزن برگها محاسبه و با توجه به مقدار زیتودة برگ محاسبه شده، شاخص سطح برگ بدست آمد. علاوه بر موارد یادشده، روابط آلومتریک شاخص‌های یادشده با استفاده از رگرسیون چندمتغیره به شیوة گام به گام محاسبه شد. براساس نتایج، متوسط زی‌توده، سطح ویژه و شاخص سطح برگ درختان داغداغان به‌ترتیب برابر 37 کیلوگرم، 5/103 سانتی‌متر مربع بر گرم و 7/3 بدست آمد. در بررسی روابط آلومتریک نیز مشخص شد که تأثیرگذارترین متغیر بر زی‌تودة برگ، متغیر ترکیبی مجذور قطر برابرسینه در ارتفاع درخت (با ضریب تبیین 69/0) و برای شاخص سطح برگ، جذر قطر برابرسینه (با ضریب تبیین 72/0) می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Biomass and leaf area index of Caucasian Hackberry (Celtis caucasica Willd.) in Taileh urban forest, Sanandaj, Iran

نویسندگان [English]

  • Mahdi Pourhashemi 1
  • Sa'eide Eskandari 2
  • Maryam Dehghani 3
  • Tarlan Najafi 4
  • Akram Asadi 4
  • Pareisa Panahi 5
1 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands
2 Ph.D. student, Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
3 M. Sc. of Forestry, University of Kurdistan
4 M. Sc. of Forestry, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
5 Senior research expert, Research Institute of Forests and Rangelands Tehran
چکیده [English]

 
Urban forests with various ecological and environmental benefits are one of the most important ecosystems, therefore, study of ecological parameters in urban forests is essential. In this research, one of the oldest urban forests of Sanandaj city, Taileh, with area of 1.7 ha was selected. Direct method (leaf gathering from the crown) and 100% inventory method was used to estimate leaf biomass and leaf area index (LAI) of Celtis caucasica, which was the main species. Firstly, different quantitative variables such as diameter at breast height, collar diameter, tree height, crown length and small and large diameter of crown were measured. In addition, the leaves of one fourth of the tree crown were picked off and after weighting, their dry weight were measured in laboratory. Gravimetric method was applied for calculating LAI, in which the relationship between leaf area and it`s dry weight used to estimate the total area of whole tree leaves. Allometric equations were calculated for estimation of leaf biomass and LAI. Based on the results, the mean values of leaf biomass, Specific Leaf Area (SLA) and LAI were 37 kg, 103.5 cm2/gr and 3.7 for C. Caucasica, respectively. The compound variable, DBH2×H, was the most effective factor to estimate the leaf biomass (R2=0.69), but in LAI equation, the root of DBH had the main role (R2=0.72).
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Allometric equations
  • leaf biomass
  • leaf area index
  • Celtis caucasica
  • Taileh urban forest

مراجع

- بردبار، س.ک. و مرتضوی جهرمی، م.، 1385. بررسی پتانسیل ذخیرة کربن در جنگل‌کاریهای اکالیپتوس و آکاسیا در مناطق غربی استان فارس. پژوهش و سازندگی، 70: 103-95.
- بی‌همتا، م.ر. و زارع چاهوکی، م.ع.، 1387. اصول آمار در علوم منابع طبیعی. انتشارات دانشگاه تهران، 300 صفحه.
- پناهی، پ.، زبیری، م.، حسینی، س.م. و مخدوم، م.، 1382. تعیین مناسبترین روش آماربرداری در جنگل‌داری شهری. مجلة منابع طبیعی ایران، 56 (3): 200-191.
- خادمی، ا.، بابایی کفایی، س. و متاجی، ا.، 1388. بررسی مقدار زی‌توده و ارتباط آن با عوامل فیزیوگرافی و خاک در جنگلهای شاخه‌زاد بلوط (مطالعة موردی: جنگلهای منطقة اندبیل خلخال). مجلة جنگل ایران، 1 (1): 67-57.
- خادمی، ا.، بابایی کفایی، س. و متاجی، ا.، 1389. نقش جنگلهای شاخه‌زاد بلوط در ذخیرة کربن و جذب Co2 (مطالعة موردی: جنگلهای اندبیل خلخال). تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 18 (2): 252-242.
- خلدبرین، ع.، 1374. فضای سبز، جنگل‌داری شهری- تغییر دیدگاه‌ها. فصلنامة علمی آموزشی فضای سبز، 9 و 10: 43-40.
- عدل، ح.، 1386. برآورد بیوماس برگ و شاخص سطح برگ دو گونة عمده در جنگلهای یاسوج. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 15 (4): 426-417.
- فروزه، م.ر.، 1385. بررسی ترسیب کربن خاک و زی‌تودة سرپای گونه‌های بوته‌ای غالب در منطقة پخش سیلاب گربایگان فسا. پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، 103 صفحه.
- هیبرد، بی. جی.، 1374. جنگل‌داری شهری (ترجمه). انتشارات سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر تهران،   240 صفحه.
- Botkin, D.B., 1986. Remote sensing of the biosphere. National Academy of Sciences, Report of the Committee on Planetary Biology, National Research Council, Washington, DC, 135 p.
- Chave, J., Andalo, C., Brown, S., Cairns, M.A., Chambers, J.Q., Eamus, D., Folster, H., Fromard, F., Higuchi, N., Kira, T., Lescure, J.P., Nelson, B.W., Ogawa, H., Puig, H., Riéra, B. and Yamakura, T., 2005. Tree allometry and improved estimation of carbon stocks and balance in tropical forests. Oecologia, 145: 87-99.
- Dantec, V.L., Dufrêne, E. and Saugier, B., 2000. Interannual and spatial variation in maximum leaf area index of temperate deciduous stands. Forest Ecology and Management, 134 (1-3): 71-81.
- De Rijcke, A., 2011. Temporal patterns in vegetation in the Mediterranean area. M.Sc. thesis, Utrecht University, 96 p.
- DeRose, R.J. and Seymour, R.S., 2010. Patterns of leaf area index during stand development in even-aged balsam fir-red spruce stands. Canadian Journal of Forest Research, 40: 629-637.
- Dufrêne, E. and Bréda, N., 1995. Estimation of deciduous forest leaf area index using direct and indirect methods. Oecologia, 104: 156-162.
- Eriksson, H., Eklundh, L., Hall, K. and Lindroth, A., 2005. Estimating LAI in deciduous forest stands. Agricultural and Forest Meteorology, 129: 27-37.
- Foroughbakhch, R., Alvarado-Vázquez, M.A., Hernández-Piñero, J.L., Rocha-Estrada, A., Guzmán-Lucio, M.A. and Treviño-Garza, E.J., 2006. Establishment, growth and biomass production of 10 tree woody species introduced for reforestation and ecological restoration in northeastern Mexico. Forest Ecology and Management, 235 (1-3): 194-201.
- Gholz, H.L., Vogel, S.A., Cropper, W.P., McKelvey, K., Ewel, K.C., Teskey, R.O. and Curran, P.J., 1991. Dynamics of canopy structure and light interception in Pinus elliottii stands, North Florida. Ecological Monographs, 61: 33-51.
- Jensen, R.R. and Hardin, P.J., 2005. Estimating urban leaf area using field measurements and satellite remote sensing data. Journal of Arboriculture, 31 (1): 21-27.
- Kalácska, M., Sánchez-Azofeifa, G.A., Rivard, B., Calvo-Alvarado, J.C., Journet, A.R.P., Arroyo-Mora, J.P. and Ortiz-Ortiz, D., 2004. Leaf area index measurements in a tropical moist forest: A case study from Costa Rica. Remote Sensing of Environment, 91: 134-152.
- Karlik, J.F. and McKay, M.K., 2002. Leaf area index, leaf mass density, and allometric relationships derived from harvest of Blue oaks in a California oak savanna. In: Standiford, R.B. et al., (Eds.), Proceedings of the Fifth Symposium on Oak Woodlands: Oaks in California's Challenging Landscape. General Technical Report, PSW-GTR-184, Albany, CA: Pacific Southwest Research Station, Forest Service, U.S. Department of Agriculture: 719-729.
- Khan, M.N.I., Suwa, R. and Hagihara, A., 2005. Allometric relationships for estimating the aboveground phytomass and leaf area of mangrove Kandelia candel (L.) Druce trees in the Manko wetland, Okinawa Island, Japan. Trees, 19:266-272.
- Marshall, J.D. and Waring, R.H., 1986. Comparison of methods of estimating leaf-area index in old growth Douglas-fir. Ecology, 67 (4): 975-979.
- Martens, S.N., Ustin, S.L. and Rousseau, R.A., 1993. Estimation of tree canopy leaf area index by gap fraction analysis. Forest Ecology and Management, 61 (1-2): 91-108.
- Milla, R., Reich, P.B., Niinemets, Ü. and Castro-Diez, P., 2008. Environmental and developmental controls on specific leaf area are little modified by leaf allometry. Functional Ecology, 22: 565-576.
- Nowak, D.J., 1996. Estimating leaf area and leaf biomass of open-grown deciduous urban trees. Forest Science, 42 (4): 504-507.
- Nygren, P., Rebottaro, S. and Chavarria, R., 1993. Application of the pipe model theory to non-destructive estimation of leaf biomass and leaf area of pruned agroforestry trees. Agroforestry systems, 23: 63-77.
- Peper, P.J. and McPherson, E.G., 1998. Comparison of five methods for estimating leaf area index of opengrown deciduous trees. Journal of Arboriculture, 24 (2): 98-111.
- Pierce, L.L. and Running, S.W., 1988. Rapid estimation of coniferous forest leaf area index using a portable integration radiometer. Ecology, 69: 1762-1767.
- Rapp, M., Regina, I.S., Rico, M. and Gallego, H.A., 1999. Biomass, nutrient content, litter fall and nutrient return to the soil in Mediterranean oak forests. Forest Ecology and Management, 119     (1-3): 39-49.
- Regina, I.S., 2000. Biomass estimation and nutrient pools in four Quercus pyrenaica in Sierra de Gata Mountains, Salamanca, Spain. Forest Ecology and Management, 132 (2-3): 127-141.
- Salis, S.M., Assis, M.A., Mattos, P.P. and Pião, A.C.S., 2006. Estimating the aboveground biomass and wood volume of savanna woodlands in Brazil's Pantanal wetlands based on allometric correlations. Forest Ecology and Management, 228 (1-3): 61-68.
- Stelzer, E.L., Chambers, J.L., Meadows, J.S. and Ribbeck, K.F., 2004. Leaf biomass and acorn production in a thinned 30 year old Cherrybark oak plantation. General Technical Report, Asheville, NC: U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Southern Research Station, SRS-71:    276-279.
- Welles, J.M. and Norman, J.M., 1991. Instrument for indirect measurement of canopy architecture. Agronomy Journal, 83 (5): 818-825.
- Williams, T.M. and Gresham, C.A., 2004. Correlation of stem diameters, branch basal area and leaf biomass in rapidly growing loblolly pine. General Technical Report, Asheville, NC: U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Southern Research Station, SRS-71: 216-219.
- Williams, T.M. and Gresham, C.A., 2006. Biomass accumulation in rapidly growing loblolly pine and sweetgum. Biomass and Bioenergy, 30 (4):       370-377.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار