بررسی رشد، زنده‌مانی و یکنواختی کلن‌های مختلف صنوبر در خزانه سلکسیون در استان مرکزی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی

2 دانشجوی دکتری جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

تحقیق حاضر، مراحل اولیه بررسیهای لازم برای تولید نهال مناسب صنوبر به‌منظور استفاده و توسعه صنوبرکاریها با هدف افزایش تولید چوب و کاهش واردات آن می‌باشد. بدین منظور مشخصه‌های رشد قطری، ارتفاعی، درصد زنده‌مانی و یکنواختی تعداد 70 کلن بومی و غیربومی صنوبر در پایان دوره رشد در خزانه آزمایشی مورد مقایسه قرار گرفتند. این تحقیق یکساله در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و در هر تکرار با 7 اصله نهال انجام شد. نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل مشخصه‌های مورد بررسی در نهالهای 1/1 ساله (ریشه و ساقه یکساله) با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS  و JMP (تجزیه خوشه‌ای) نشان داد که در بخش سایر دورگه‌ها، کلن P.x. interamericana، در بخش تاکاماهاکا کلن P. trichocarpa 044/62، در بخش لوسه کلن P.a. 44/9، در بخش ایگروس کلن‌های P.e. I-154، P.n. 63/135، P.e. 476، P.n. 62/140، P.n. 62/197 و P.e. triplo مقادیر بیشتری از مشخصه‌های مورد بررسی را نسبت به سایر کلن‌ها دارند. کلن P. ciliata از بخش لوکوئیدس و کلن P. euphratica از بخش تورانگا وضعیت رویشی و زنده‌مانی نامطلوبی داشتند. در مقایسه کلی، کلن‌های P.e. I-154، P.n. 63/135، P.e. 476، P.n. 62/140، P.n. 62/197وP.e. triplo جزء کلن‌های برتر و کلن‌های P.n. 62/171، P.n. 72/9، P.n. 72/16، P.a. 72/15، P.a. 72/17و P. euphratica جزء کلن‌های ناموفق در مرحله رویشی اولیه می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation on growth, survival and homogeneity of different Poplar clones at selection nurseries in Markazi province

نویسندگان [English]

  • Gholam Reza Goodarzi 1
  • Fateme Ahmadloo 2
  • Mas'od Tabari 3
1 Senior research expert, Research Center of Agricultural and Natural Resources of Markazi province
2 Ph.D. Student of Forestry, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University
3 Associate Prof., Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University Noor
چکیده [English]

The current research is the first step on integral investigations for selection and production of appropriate seedlings and clones for development of poplar plantations. Diameter, height, survival and homogeneity of 70 clones of native and exotic poplar species were studied in an experimental nursery in central Iran, Markazi province in frame of randomized complete blocks design with 3 replications. Results indicated that P.x. interamericana from hybrid groups, P. trichocarpa 044/62 from section Tachamahaca, P.a. 44/9 from section leuce, P.e. I-154, P.n. 63/135, P.e. 476, P.n. 62/140, P.n. 62/197 and P.e. triplo from section Aigerios showed the maximum values of the studied parameters. P. ciliata from section leucoides and    P. euphratica from section Turanga showed the weakest values.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Height growth
  • Diameter growth
  • selection
  • Poplar
  • Clone
  • Markazi Province
- اسدی، ف. و قاسمی، ر.، 1386. ارزیابی موفقیت ریشه‌زایی قلمه کلن‌های صنوبر با استفاده از تیمارهای مختلف. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 15 (2): 144-134.
- بی‌نام، 1388. معرفی ایستگاه تحقیقاتی اراک. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، 20 صفحه.
- قاسمی، ر.، جلیلی، ع.، مدیررحمتی، ع.ر. و اکبری‌نیا، م.، 1382. بررسی مشخصات رویشی 24 کلن مختلف صنوبر در مرحله خزانه. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 11 (1): 196-133.
- قاسمی، ر. و مدیررحمتی، ع.ر.، 1383. بررسی میزان تولید چوب کلن‌های مختلف صنوبر (کلن‌های تاج‌باز) در منطقه کرج. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 12 (2): 250-221.
- قاسمی، ر.، اسدی، ف. و ترابی، ا.، 1388. ارزیابی رویش ارتفاعی و قطری 15 کلن صنوبر بومی و غیربومی در یک فصل رشد. مجله جنگل ایران، 1 (4): 343-333.
- گودرزی، غ.ر. و مدیررحمتی، ع.ر.، 1381. بررسی نهالهای یکساله کلن‌های مختلف صنوبر در خزانه‌های سلکسیون در استان مرکزی. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران،        9: 82-37.
- گودرزی، غ.ر.، مدیررحمتی، ع.ر. و قاسمی، ر.، 1382. بررسی یکنواختی رشد و تأثیر عملیات کف‌بُر کردن در رشد کلن‌های مختلف صنوبر در خزانه‌های سلکسیون. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 11 (4): 518-495.
- لطفیان، ح.، ضیایی ضیابری، س.ف.، مدیررحمتی، ع.ر.، قیسی، س. و همتی، ا.، 1363. دستورالعمل روش تحقیقات صنوبر در ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، نشریه شماره 37، 25 صفحه.
- مدیررحمتی، ع.ر.، همتی، ا. و قاسمی، ر.، 1377. بررسی مشخصات کلن‌های صنوبر در خزانه آزمایشی. پژوهش و سازندگی، 38: 61-50.
- یوسفی، م.، مدیررحمتی، ع.ر.، شهریور، ع.، همتی، ا. و قاسمی، ر.، 1381. بررسی رشد و سازگاری کلن‌های مختلف صنوبر (بومی و غیربومی) در خزانه‌های آزمایشی تولید قلمه و نهال. پژوهش و سازندگی، 15 (2): 85-78.
- Froehlich, H., 1973. Zuchtung Anbau und Leistung der Papeln. Mitt. der Hess. Landesforstv. Band 10, 267 p.
- Guo, X.Y. and Zhang, X.S., 2010. Performance of 14 hybrid poplar clones grown in Beijing, China. Journal of Biomass and Bioenergy, 34 (6):        906-911.
- Hansen, E.A. and Tolsted, D.N., 1981. Effect of cutting and stem or branch position on establishment of a difficult-to-root clone of a Populus alba hybrid. Canadian Journal of Forests Research, 11: 723-727.
- Jiao, L., 2001. Studies on adaptability of Populus bolleana and other Poplar trees in northwest Shanxi province. Journal of Forestry Research,    12 (1): 31-34.
- Shiji, W., 1988. A brief introduction to study on the technique for Poplar. International Poplar Communication B., China, 31 p.