مطالعه قابلیت تولید چوب گونه‌ها و کلن‌های مختلف صنوبر در اراضی جنگلی شمال (مطالعه موردی: منطقه سیاهکل گیلان)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، رشت

2 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 کارشناس ارشد پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان

چکیده

مرحله نخست طرح تحقیقاتی استقرار و سازگاری گونه و کلن‌های مختلف صنوبر در اراضی جنگلی شمال در سال 1371 شروع و در سال 1385 نیز خاتمه یافته است. تیمارهای این تحقیق شامل شش گونه و کلن صنوبر و یک گونه بومی جنگلی بوده که عبارتند از: Populus deltoides 77/51، P.d.69/55، P.e.45/51، P.e.I-214، P.trichocarpa، P.simonii و Acer velutinum. مساحت عرصه اجرای این طرح تحقیقاتی 2 هکتار بوده که در نواحی جنگلی منطقه کولاک‌آور شهرستان سیاهکل قرار دارد. نهالهای مورد نیاز در ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته تولید و پس از انتخاب و آماده‌سازی زمین کشت گردید. قالب آماری طرح، بلوک‌های کامل تصادفی بود که در سه تکرار و هفت تیمار انجام شد. تعداد درختان در هر قطعه آزمایشی 25 اصله و فاصله آنها از یکدیگر 4 متر بود، ولی در محاسبات آماری فقط داده‌های حاصل از 9 درخت میانی هر قطعه در تجزیه و تحلیلها استفاده شد. در پایان هر فصل رویشی، مشخصه‌های قطر برابرسینه و ارتفاع درختان اندازه‌گیری شدند. در پایان اجرای طرح و با استفاده از میانگین‌های بدست آمده از اندازه‌گیریها، میزان رویش و تولید چوب صنوبر بدست آمد. نتایج این بررسی نشان داد که کلن‌های مقایسه شده در چهار گروه دسته‌بندی شدند. کلن P.e.45/51 و گونه P.trichocarpa به‌ترتیب با تولید سالیانه 7/5 و 6/4 مترمکعب در هکتار و در سال در گروه نخست و دوم قرار گرفتند. گونه پلت (شاهد) با 53/0 مترمکعب در هکتار و در سال در گروه آخر قرار گرفت. از بین صنوبر‌های مورد مطالعه، گونه سیمونی با 65/0 مترمکعب در هکتار و در سال، کم‌توانترین گونه صنوبر از نظر تولید چوب تشخیص داده شد. مقایسه میانگین رویش متوسط سالیانه و جاری نیز همانند گروه‌بندی رویش کل بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study on potential of wood production of various Poplar species and clones in northern forest areas (Case study: Siahkal region in Guilan province)

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Lashkarbolouki 1
  • Ali Reza Modirrahmati 2
  • Seyed Abdollah Mosavi Kopar 3
  • Ehsan Kaneh 3
1 Senior research expert, Research Center of Agricultural and Natural Resources of Guilan province
2 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands
3 Senior research expert, Research Center of Agricultural and Natural Resources of Guilan province
چکیده [English]

First phase of research project for establishment and adaptation of different poplar species and clones in northern Iran was started on 1992 and lasts for 15 years. The studied species include Populus deltoides 77/51, P.d.69/55, Populus euramericana I-214, P.e.45/51, P. simonii, P. trichocarpa and the native maple (Acer velutinum) as control species. seedlings were prepared in the Safrabasteh research station and then planted with three replications in 2 ha research area at Siahkal in Guilan province. Each plot contained 25 trees with 4 m × 4 m spacing. Results showed that P.e.45/51 and P. trichocarpa had the least mortality rate and the maximum diameter, height and volume, whereas the native maple (control species) showed the minimum diameter, height and volume. The mean annual volume increment of P.e.45/51 was calculated to 5.7 m3/ha/y in contrast to Acer velutinum with 0.53 m3/ha/y. Among the poplars, P. simonii was the weakest species and produced 0.65 m3 wood in hectare and year.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poplar
  • DIAMETER
  • height
  • wood production
  • Siahkal
  • Iran

مراجع

- امانی، م.، 1386. محیط‌های کاشت صنوبر (شناخت، کاشت، داشت، برداشت و مصارف)، (ترجمه) چاپ اول. انتشارات راه سبحان، 279 صفحه.
- بی‌نام، 1373. طرح جنگل‌داری سری 3 توشی. اداره کل منابع طبیعی گیلان، دفتر فنی جنگل‌داری، سازمان جنگلها و مراتع کشور، 328 صفحه.
- بی‌نام، 1378. چشم‌انداز جنگلها و مراتع. اداره کل منابع طبیعی گیلان، 12 صفحه.
- ضیایی ضیابری، س.ف.، گرجی ‌بحری، ی. و ثاقب ‌طالبی، خ.، 1369. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی آزمایش فاصله‌ای ده کلن صنوبر دورگه اروپا- آمریکایی در ایستگاه خوشامیان (غرب مازندران، نوشهر). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 42 صفحه.
- قاسمی، ر.، مدیررحمتی، ع.ر. و همتی، ا.، 1381. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی آزمایش فاصله‌ای ده کلن صنوبر دورگه اروپا- آمریکایی در ایستگاه خوشامیان (غرب مازندران، نوشهر). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 42 صفحه.
- قرآنی، م.، 1367. بررسی سازگاری و میزان تولید ارقام مختلف صنوبر در اراضی شرکت جنگل شفارود گیلان. فصلنامه جنگل، شماره 5، 48 صفحه.
- کریمی، غ.، 1383. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی آزمایش مرحله نهایی سازگاری ارقام مختلف صنوبر (پوپولتوم مقایسه‌ای) در صفرابسته. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 45 صفحه.
- لشکربلوکی، الف.، 1382. بررسی ساختار آناتومی، بیومتری الیاف و برخی خواص فیزیکی دو کلن موفق صنوبر در استان گیلان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، 113 صفحه.
- لشکربلوکی، ا. و کریمی، غ.، 1387. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی استقرار و سازگاری گونه و کلن‌های مختلف صنوبر در اراضی جنگلی شمال. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 36 صفحه.
- لطفیان، ح.، 1364. مجموعه مقالات ارائه شده در سمینار اهمیت صنوبر. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، نشریه شماره 45، 276 صفحه.
- نمیرانیان، م.، 1385. اندازه‌گیری درخت و زیست‌سنجی جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، 574 صفحه.
- همتی، ا. و مدیررحمتی، ع.، 1381. گزارش بررسی سازگاری و میزان تولید ارقام مختلف صنوبر در اراضی شرکت صنایع کاغذ غرب (کرمانشاه). تحقیقات جنگل و صنوبر ایران (8): 124-87
- Ball, J., Carle, J. and Del Lungo, A., 2005. Contribution of poplar and willows to sustainable forestry and rural development. Unasylva, 56 (2): 3-9
- Biler, A.S., 1990. A study of yield from “I-214” Poplar plantations. Izmit, Turkey,93 p.
- Iqbal Sheikh, M., 1985. Poplar and willows in Pakistan. Pakistan forest institute, Peshawar, 97 p.
- Krinard, R.M. and Johanson, R.L., 1984. Cotton wood plantation growth through 20 years. Research paper. SO-212, New Orlean, Louisiana, Department of Agriculture, forest service, southern forest experiment station, 11 p.
- Pryor, L.D. and Willing, R.R., 1983. Growing and breeding Poplar in Australia. Canberra, 55 p.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار