تأثیر تبدیل مرتع به جنگل دست کاشت بر برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان

2 استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان

3 استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان

چکیده

تبدیل مرتع به جنگل دست­ کاشت ویژگی‌های خاک را تحت‌تأثیر قرار می­دهد. در پژوهش پیش‌رو به‌منظور بررسی اثر تبدیل مرتع به جنگل دست­کاشت بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک، یک منطقه مرتعی و دو منطقه جنگل‌کاری‌شده با تراکم درختی زیاد (445 اصله در هکتار) و متوسط (262 اصله در هکتار) با شرایط فیزیوگرافی مشابه در جنگل­های دست­ کاشت حسن­ آباد سنندج انتخاب شدند. برای بررسی ویژگی‌های فیزیکی خاک ازجمله درصد رطوبت خاک و جرم‌ مخصوص ظاهری خاک، هر دو هفته یکبار از 23 اسفند 1391 تا 21 مرداد 1392 در سه نقطه از هر منطقه نمونه­ هایی برداشت شد. همچنین آزمایش شدت نفوذپذیری با استفاده از استوانه­ های مضاعف در سه نقطه در هر منطقه طی یک تکرار انجام شد. هدایت هیدرولیکی اشباع با استفاده از آزمایش نفوذپذیری خاک مورد محاسبه قرار گرفت. نمونه­ های خاک برای تعیین ویژگی‌های شیمیایی خاک مانند اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد کربن آلی خاک، فسفر قابل‌ جذب و نیتروژن کل خاک به‌طور ماهانه از سه نقطه در هر منطقه از عمق صفر تا 20 سانتی­ متری خاک به­ صورت کامل تصادفی در شش تکرار برداشت شدند. نتایج تجزیه‌و‌تحلیل داده ­ها نشان داد که جنگل­کاری بر ویژگی‌های فیزیکی خاک اثر معنی­ داری گذاشته و موجب بهبود آن شده است، به نحوی­ که مقدار درصد رطوبت خاک در برخی زمان­ های اندازه­ گیری‌شده از سال در دو منطقه جنگل‌کاری­ شده نسبت به منطقه مرتعی بیشتر بود. با توجه به یکسان بودن شرایط فیزیوگرافی مناطق مورد مطالعه، کاربری­ های که دارای پوشش گیاهی متراکم ­تری بودند، دامنه نفوذ و هدایت هیدرولیکی اشباع در آنها بیشتر بود. همچنین نتایج نشان داد که جنگل‌کاری بر برخی ویژگی‌های شیمیایی خاک اثر مشخص و معنی­ داری نگذاشته است، درصورتی­ که در رابطه با درصد کربن آلی، نیتروژن کل و مقدار فسفر قابل‌ جذب خاک، اثرگذاری معنی­ دار بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of conversion of rangelands to planted forests on some physical and chemical soil properties

نویسندگان [English]

  • Homa Ebrahimi 1
  • Kamran Chapi 2
  • Loghman Ghahramany 2
  • Masoud Davari 3
1 M.Sc. Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
2 Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
3 Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

So far it is well known that the conversion of degraded rangelands to planted forests through afforestation practices affects soil properties. Therefore, we selected one rangeland and two planted forest area to study the physical and chemical properties of soil in different land uses in Hassanabad region of Sanandaj in Kurdistan province. Physical soil characteristics such as the percentage of water content and soil bulk density were sampled in two-week intervals during 2012 to 2013 at three points in each area. In addition, a set of double rings was conducted to measure infiltration rate at three points within each area. The saturated hydraulic conductivity was computed using the experimental infiltration data. The soil samples for measuring chemical properties (e.g. pH, EC, organic carbon content, phosphorus and total nitrogen) were taken from 3 points in each area at the depth of 20 cm with six repeated measurements. The results showed that converting degraded rangelands to tree plantations has resulted in enhancing the quality of soil physical characteristics, whereas only a portion of the chemical characteristics (organic carbon content, phosphorus and total nitrogen) were positively affected.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Planted forest
  • Hassanabad
  • physical and chemical properties of soil
  • Sanandaj
  • rangeland

مراجع

-Abdollah Poor, M. and Saydin Navadeh, H., 1996. Subproducts of the Zagros and its economic value. Journal of Forest and Rangeland, 31: 18-20 (In Persian).
- Anonymous, 2013. Meteorological Data of Kurdistan. General Office of Kurdistan Province Meteorology (www. Kurdistanmet.ir).
- Arefi, H., Nasir Zadeh, A. and Mirzaei Nodoushan, H., 2003. Variation in baseline maternal and paternal Terebinth tree (Pistacia atlantica). Journal of Forest and Poplar Research (Proceedings of the Second National Conference of Terebinth Tree), 10(2): 405-419.
- Arefi, M.H., Abdi, A., Saydian, S.E., 2005. Evaluations of seeds and progenies of Pistacia atlantica trees in east Azerbaijan province. Proceeding of International Symposium on Pistachio and Almonds, Tehran, Iran, pp. 182-195(In Persian).
- Ghahraman, A., 1984. Flora of Iran. Published by Research Institute of Forests and Rangelands. Tehran, 3(162).
- Davis, D.P.H.,1975. Flora of Turkey. Edinburg University Press, 4.
- Fattahi, M.,1995a. Vegetation history of the Zagros and especially Terebinth tree in Iran and the world. Proceedings of the National Seminar on Luggage, 13-14 Nov. 1995. Ilam Agriculture and Natural Resources Research Center, pp. 1-25 (In Persian).
- Fattahi, M.,1995b. Terebinth tree morphology and the genetic modification. Proceedings of the National Seminar on Luggage, 13-14 Nov. 1995. Ilam Agriculture and Natural Resources Research Center, pp. 91-113 (In Persian).
- Fattahi, M.,1995c. Ecology of Terebinth tree. Proceedings of the National Seminar on Luggage, 13-14 Nov. 1995. Ilam Agriculture and Natural Resources Research Center, pp. 26-60 (In Persian).
- Hossein-Khah, R. and Farhang, B., 1996. Pistacia mutica: A new resource for oil production. Seminar on Pistachio Problems, 20-22 August 1996, Kerman, Iran(In Persian).
- Ibrahim, I.H. and Nahlawi, N., 1982. Recent techniques for propagating of Pistacio rootstocks by seed followed by budding. ACSAD. Damascus, 21p.
- Ibrahim, I.H., Nahlawi, N. and Nahlawi, M., 1984. Pistacio rootstocks studies under arid zone conditions. ACSAD. Izraa Research Station, Syria, 44p.
- Khatamsaz, M., 1988. Flora of Iran, Anacardiaceae, No: 3. Published by Research Institute of Forests and Rangelands. Tehran, 22p (In Persian).
- Nasir, E., 1983. Flora of Pakistan, Anacardiaceae. No: 152.
- Picchioni, G.A., Miyamoto, S. and Storey, J.B., 1990. Salt effects on growth and ion uptake of Pistachio rootstock seedlings. Journal of the American Society Horticultural Science, 115(4): 647-653.
- Rechinger, K.H., 1963. Anacardiaceae. In: Rechinger K.H (Ed) Flora Iranica, 63: 1-9.
- Ruelas  Garcia, S., 1990. Grafting methods in Pistachio (Pistacia vera L .). Proceedings of the Tropical Region, American Society for Horticultural Science. Unda, 23: 50-53.
- Sabeti, H., 2008. Forests, Trees and Shrubs of Iran. The second edition, Yazd University Press, Yazd, 886p (In Persian).
- Townsed, C.C., 1980. Flora of Iraq, Vol: 4. Minstry of Agriculture and Agrarian Reform Repulic of Iraq.
- Valipoor, P., 1995. An economic analysis of the Terebinth tree. Proceedings of the National Seminar on Luggage, 13-14 Nov. 1995. Ilam Agriculture and Natural Resources Research Center (In Persian).
- Walker, R., Torok Falvy, R.E. and  Behboudian, M.H., 1987. Uptake and distribution of Chloride,  Sodium and Potassium ions and growth of salt treated Pistachio plantas, Australian Journal of Agricultural Research, 121: 383- 394.
- Yousefi, B., 2002. A comparative study of the ecological and genetically characteristics of terebinth tree populations in Kurdistan province. Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 266 (7): 65-99 (In Persian).
- Yousefi, b., Madah  Arefi, H., Fanny, B., Moghadasi, N., Amani, M., Mardani, F. and Karami, T., 2008. The estimation of genetic variance components and heretability of Terebinth tree friuts and general compatiability of Terebinth tree (Pistacia atlantica ) at 2 model sites of the Kurdistan province. Final Report of Research Project, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, 65p (In Persian).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار