تغییرات کربن آلی خاک توده‌های اوری (.Quercus macranthera C. A. Mey) در جنگل‌های هیرکانی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، استادیار، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

2 استادیار، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

3 دکتری شیمی خاک، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

4 دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

10.22092/ijfpr.2023.360649.2078

چکیده

شناسایی تغییرات کربن آلی جنگل­های اوری (.Quercus macranthera C. A. Mey) واقع در ارتفاعات بالابند جنگل‌های هیرکانی می­تواند اطلاعات مناسبی برای مدیریت بهینه و حفاظت جنگل­های مذکور در اختیار قرار دهد. در پژوهش پیش‌رو، به­طور تصادفی چهار قطعه­نمونه با ابعاد 20 × 20 مترمربع در هر یک از توده­های اوری رویشگاه­های پانومه­سر لاویج، کلنگای نکاء و توسکستان گرگان پیاده­ شد. در مرکز و چهار گوشه هر یک از قطعات ­نمونه، به­طور جداگانه نمونه­های خاک از دو عمق 15 -0 سانتی­متر (لایه فوقانی خاک) و 30-15 سانتی­متر (لایه زیرین خاک) به‌شکل ترکیبی جمع­آوری و در آزمایشگاهی ویژگی‌های آن‌ها اندازه‌گیری شد. در هر قطعه­نمونه، ویژگی­های زیستی درختان شامل قطر برابر سینه، ارتفاع کل، تراکم و قطرمتوسط تاج درختان و نیز ویژگی­های فیزیوگرافی زمین اندازه­گیری و ثبت شد. نتایج آزمون چندمتغیره مانوآ نشان داد که مقادیر کربن آلی و نیتروژن کل در لایه فوقانی و زیرین خاک در بین رویشگاه­های مختلف اختلاف معنی­داری نداشتند. بر خلاف آن، نتایج آزمون مذکور نشان داد که مقدار فسفر و پتاسیم قابل جذب در عمق­های مختلف خاک بین رویشگاه­های مورد پژوهش تغییرات معنی­دار داشت. برمبنای نتایج آزمون همبستگی پیرسون، مقدار کربن آلی و نیتروژن کل در لایه­های مختلف خاک با متغیرهای کمی درختان توده­های اوری در رویشگاه­های مورد پژوهش ارتباط معنی­داری نداشت. از سویی، نتایج نشان دادند که تغییرات عناصر غذایی (NPK) و کربن آلی به‌شکل متقابل چه در داخل هر یک از لایه­های خاک و چه در بین لایه­های مذکورخاک مستقل از یکدیگر بودند و همبستگی معنی­داری نداشتند. نتایج آزمون t جفتی نیز نشان داد که فقط مقادیر نیتروژن کل بین عمق­های مختلف خاک دارای اختلاف معنی­داری بود (05/0 < p ؛ 59/2 = t). در یک نتیجه­گیری کلی می­توان عنوان کرد که تغییرات کند کربن آلی خاک توده­های اوری موجب شده است که اثرات گونه­ای توده­های مذکور در رابطه با تغییرات مورد اشاره معنی­دار نباشد.        

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Variations of organic carbon within the natural Hyrcanian Caucasian oak (Quercus macranthera C. A. Mey.) forests

نویسندگان [English]

  • A.A. Vahedi 1
  • A. Cherati-Arayi 2
  • M. Talebi-Atooyi 3
  • M. Matinizadeh 4
1 Corresponding author, Assistant Prof., Forests and Rangelands Research Department, Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sari, Iran
2 Assistant Prof., Soil and Water Research Department, Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sari, Iran
3 PhD of Soil Chemistry, Soil and Water Research Department, Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sari, Iran
4 Associate Prof. Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization, AREEO, Tehran, Iran
چکیده [English]

The unique characteristics of Caucasian oak (CO) stands, located at high altitudes in the Hyrcanian forests, provide valuable insights into the variations of organic carbon (OC) and soil nutrients (NPK), as well as biological and physical changes within these habitats. Understanding these variations is crucial for effective forest management and conservation efforts. To this end, the current study established four 20 x 20 m2 sample plots in each of the CO habitats of Panomehsar in Lavij, Kolanga in Neka, and Tuskestan in Gorgan. Soil samples were collected from two depths (0-15 cm and 15-30 cm) in each plot and analyzed in the laboratory. Biophysical characteristics of trees, such as breast height diameter, total height, average crown diameter, density, and physiographical units, were also recorded.
The results showed that OC and nitrogen (N) levels in both soil layers were not significantly different across the study forests (p > 0.05), while available phosphorus (P) and potassium (K) levels varied significantly among them (p < 0.05). There were no significant correlations between OC and N levels in the soil layers, or with the biophysical attributes of the trees based on Pearson tests. The findings indicated that OC and NPK variations were independent of each other, with no significant relationship between them observed in the study sites. Moreover, the nature of OC variations was found to be slow, making it challenging to discern the impact of tree species on these variations within the stands.
In conclusion, the study sheds light on the slow nature of OC variations in CO stands and highlights the need for careful consideration of their effects on management and conservation efforts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Caucasian oak forests
  • Climate change
  • High altitude
  • Multivariate analysis
  • Soil nutrient

مراجع

- Blaško, R., Forsmark, B., Gundale, M.J., Lim, H., Lundmark, T. and Nordin, A., 2022. The carbon sequestration response of aboveground biomass and soils to nutrient enrichment in boreal forests depends on baseline site productivity. Science of the Total Environment, 838:156327.
- Caparros, A. and Jacquemont, F., 2003. Conflicts between biodiversity and carbon sequestration programs: economic and legal implications. Ecological Economics, 46:143–157.
- Chen, Y., Sayer, E.J., Li, Z.A., Mo, Q.F., Li, Y.W., Ding, Y.Z., Wang, J., Lu, X.K., Tang, J.W. and Wang, F.M., 2016. Nutrient limitation of woody debris decomposition in a tropical forest: contrasting effects of N and P addition. Functional Ecology, 30: 295–30.
- Dai, L., Ge, J., Wang, L., Zhang, Q., Liang, T., Bolan, N., Lischeid, G. and Linklebe, J., 2022. Influence of soil properties, topography, and land cover on soil organic carbon and total nitrogen concentration: A case study in Qinghai-Tibet plateau based on random forest regression and structural equation modeling. Science of the Total Environment, 821:153440.
- Darenova, E., Cater, M. and Pavelka, M., 2015. Different harvest intensity and soil CO2 efflux in sessile oak coppice forests. iForest, 9: 546–552.
- IPCC, 2022. Special Report on Climate Change and Land-IPCC Site, Retrieved 11 December 2022.
- Jafari Sarabi, H., Pilehvar, B., Abrari, K. and Waez-Mousavi, S.M., 2021. Changes in carbon sequestration and some edaphic traits in forest types of central Zagros (Case Study: The forests of Lorestan Province). Ecology of Iranian Forests, 17: 142–151 (In Persian with English summary).
- Jia, X., O’Connor, D., Shi, Z. and Hou, D., 2020. VIRS based detection in combination with machine learning for mapping soil pollution. Environal Pollution, 11:5845.
- Kooch, Y., Parsapour, M.K., Egli, M. and Moghimian, N., 2020. Forest floor and soil properties in different development stages of Oriental beech forests. Applied Soil Ecology, 161: 103823.
- Kumar, A., Kumar, M., Pandey, R., Zhiguo, Y. and Cabral-Pinto, M., 2021. Forest soil nutrient stocks along altitudinal range of Uttarakhand Himalayas: An aid to Nature Based Climate Solutions. Catena, 207:105667.
- Mahdiani, A.R., Heydari, H., Rahmani, R. and Azadfar, D., 2012. Structure of oak (Quercus macranthera) forest stands in the Golestan Province. Journal of Wood and Forest Science and Technology, 2: 23-42 (In Persian with English summary).
 - Nottingham, A.T., Hicks, L.C., Ccahuana, A.J., Salinas, N., Baath, E. and Meir, P., 2018. Nutrient limitations to bacterial and fungal growth during cellulose decomposition in tropical forest soils. Biology and Fertility of Soils, 54: 219–228.
- Pastore, G., Tobin, B. and Nieuwenhuis, M., 2019. Quantifying carbon and nitrogen losses by respiration and leaching from decomposing woody debris in reforested coniferous stands in Ireland. Agricultural and Forest Meteorology, 265:195–207.
- Rafeie jahed, R., Hosseini, S.M. and Kooch, Y., 2014. The effect of natural and planted forest stands on soil fertility in the Hyrcanian region, Iran. Biodiversitas, 2: 206–214. 
- Ramesh, T., Bolan, N.S., Kirkham, M.B., Wijesekara, H., Kanchikerimath, M., Rao, C.S., Sandeep, S., Rinklebe, J., Ok, Y.S., Choudhury, B.U. and Wang, H., 2019. Soil organic carbon dynamics: impact of land use changes and management practices: a review. Advances in Agronomy, 156: 1–107.
- Soleimani Rahim Abadi, M., Akbarinia, M. and Kooch, Y., 2015. Comparison of Soil Macroelements in the Plantiation of Forest Stand in Khazar Forest Seed Center, Amol. Ecology of Iranian Forests, 6: 46-54 (In Persian with English summary).
- Taiz, L. and Zeiger, E., 2013. Plant Physiology. 4th edition, P. 731 (In Persian with English summary).
- Vahedi, A.A., Motaji, A. and Eshaghi Rad, J., 2014. Variation of Soil Organic Carbon Pool Weight Associated with Plant Biodiversity (Case Study: Mixed-Beech Forests of Glandrood in Nour). Iranian Journal of Applied Ecology, 7 :1-12 (In Persian with English summary).
- Wang, B., Liu, D., Yang, J., Zhu, Z., Darboux, F., Jiao, J. and An, S., 2021. Effects of forest floor characteristics on soil labile carbon as varied by topography and vegetation type in the chinese loess plateau. Catena, 196:104825.
- Wu, G., Zhang, Z., Shu, C., Mo, Q., Wang, H., Kong, F., Zhang, Y., Wang, GG. and Liu, Y. 2020. The response of coarse woody debris decomposition and microbial community to nutrient additions in a subtropical forest. Forest Ecology and Management, 460: 1–10.
- Wu, X., Fu, D., Duan, C., Huang, G. and Shang, H., 2022. Distributions and influencing factors of soil organic carbon fractions under different vegetation restoration conditions in a subtropical mountainous area, SW China. Forests, 13: 1–15.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار