بررسی روند سازگاری و رویش گونه‌های مختلف پهن برگ و سوزنی برگ در کامفیروز فارس

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

اعضاء هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس.

چکیده

روند رویش تعداد 10 گونه درختی شامل کاج بروسیا، زربین، سرو نقره‌ای، کاج تهران، سنجد، اقاقیا، بلوط ایرانی، آیلان، زبان‌گنجشک و کاج سیاه اتریش در طرح آزمایش سازگاری گونه‌های مختلف پهن برگ و سوزنی برگ در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در کامفیروز فارس مورد بررسی قرار گرفت. مطالعه در مورد این درختان در مدت 10 سال (1382-1372) انجام شد. فاصله کاشت نهالها  3×3 متر از یکدیگر، در سطحی معادل 3 هکتار بود. قطر یقه و ارتفاع نهالها در هر سال در اواخر بهار و انتهای پاییز اندازه‌گیری شد. عملیات در 4 تکرار و در مجموع برای1960 اصله نهال انجام شد. سپس داده‌های مورد نظر توسط نرم‌افزارهای SAS و SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد که در تمام موارد میان گونه‌های مورد آزمایش کاج بروسیا (Pinus brutia) و سرو نقره‌ای
(Cupressus arizonica) برتری خوبی در مقایسه با سایر گونه‌ها داشته‌اند. کاج سیاه
 Pinu nigra)) کمترین سازگاری را داشته و کمترین رویش قطری و ارتفاعی در بلوط Quercus brantii))ملاحظه شده است. بررسیها نشان‌دهنده برتری نسبی سوزنی برگان از نظر سازگاری و رویش قطری و ارتفاعی نسبت به پهن برگان طی این دوره 10 ساله می‌باشد، ولی هنوز جهت اطمینان در پیشنهاد استفاده از گونه‌های غیر بومی و خارجی لازم است تا مطالعات دقیق‌تری طی زمان طولانی‌تر و انجام طرحهای پیش‌آهنگ انجام پذیرد.
همچنین روند رشد سالانه قطر یقه و ارتفاع در هر گونه به صورت معادلات ریاضی محاسبه شد. با توجه به معادلات بدست آمده مشاهده می‌شود که مدل درجه دو مناسبترین مدل برای تعیین این تغییرات است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Survival and growth of 10 broadleaved and needleleaved tree species in Fars Province

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Negahdar- Saber
  • Mojtaba Hamzehpour
  • Ladan Joukar
Members of Scientific Board, Fars Research Center of Agriculture and Natural Resources
چکیده [English]

Importance of wood as a basic material in industry, along its broad uses and diverse by-products leads us to change our direction from exploitation of natural forests towards artificial forest plantation. This is done mainly by selecting suitable and fast-growing species. Understanding the adaptation and the growth potential of forest trees in different environments is one of the earliest steps in approaching this great goal.
In this study, growth and survival trend of ten forest tree species including Pinus brutia, Cupressus sempervirens var. horizontalis, Cupressus arizonica, Pinus eldarica, Elaeagnus angustifolia, Robinia pseudoacacia, Quercus Brantii, Ailanthus altissima, Fraxinus rotundifolia and Pinus nigra in a three hectare forest area in Kamfirooz, Fars province were investigated under RCBD** (Four replicates) for ten years (1993-2003). The area is located at longitude of 52º 10' E and latitude of 32º 22' N. Seedlings were planted at spacing of 3×3m (44 seedling at each) The seedlings survival, collar diameter and height were measured twice a year, at beginning and at end of growth period. The SPSS program, and ANOVA and Duncan tests were used to analyze the data.
The results showed that there were significant differences (p<0.05) between the species performances and there were significant relationship between the species height and diameter and between the species growth parameters and the growth periods. P. brutia and C. arizonica had significantly better growth and survival compared to other species. On the other hand, Pinus nigra showed the least survival, and Q. Brantii showedthe least height and diameter growth.
Overall, it seems that the needleleaved species, except P. nigra,are more successful than thebroadleaved species in respect to their survival, diameter and height parameters.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • DIAMETER
  • Height growth
  • Elimination
  • species trial
  • Zagros
 1- حسامی، س. م.، 1382. گزارش نهایی طرح فنولوژی گونه بلوط ایرانی در استان فارس. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس. 50 صفحه.
2- حمزه‌پور، م. و نگهدار صابر، م. ر.، 1380. نتایج آزمایش سازگاری گونه‌های مختلف پهن برگ و سوزنی برگ. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شمارة 259، تحقیقات جنگل و صنوبر (6): 125-156.
3- شریعت‌نژاد، ش. و ابراهیمی، م.، 1375. زاگرس، وضعیت موجود و گزینه‌های مدیریت. مجموعه خلاصه مقالات همایش ملی منطقه رویشی زاگرس: 54 - 55.
4- فتاحی، م.، 1375. استراتژی مناسب جهت جلوگیری از سیر نزولی جنگلهای زاگرس. مجموعه خلاصه مقالات همایش ملی منطقه رویشی زاگرس: 80 - 81.