تأثیر جنگل‌کاری Eucalyptus camaldulensis، Acacia salicina و Dalbergia sissoo بر ماکروفون خاک

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جنگل‌داری، دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس

3 استادیار، دانشگاه کردستان

4 کارشناس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان

چکیده

جنگلهای طبیعی پده که در حاشیه رودخانه‌های استان خوزستان عرصه وسیعی را پوشانده‌اند، با تخریب فراوان مواجه می‌باشند. بدین‌ترتیب جنگل‌کاری‌ ممکن است راه‌حل مناسبی برای احیای این بیشه‌زارهای تخریب یافته باشد. کاشت گونه‌های Eucalyptus camaldulensis، Acacia salicina و Dalbergia sissoo در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه بلوک در سال 1372 در حاشیه رودخانه دز صورت گرفت. برای ارزیابی ماکروفون خاک در اواسط آبان 1387 با استفاده از دو قطعه نمونه به ابعاد 5/0 ´ 5/0 متر در هر کرت آزمایشی، جانداران موجود در لاشریزه و خاک تا عمق 25 سانتی‌متری به‌طور دستی و به سرعت خارج شده و در کیسه‌هایی جمع‌آوری شدند. سپس تعداد و وزن تازه آنها در آزمایشگاه اندازه‌گیری گردید. در مجموع 18 نمونه برداشت شد. در این تیمارها کرم خاکی بیشترین بخش ماکروفون خاک را تشکیل می‌داد. تعداد و زیوزن کرم خاکی در خاک آکاسیا بیشتر بود، اما در مورد بندپایان در تیمارهای مختلف تفاوت معنی‌داری وجود نداشت؛ به‌دلیل این که بخش عمده ماکروفون خاک را کرم‌ خاکی تشکیل داده است، بنابراین همان تفاوت‌هایی که در فراوانی کرم خاکی وجود داشت در مورد ماکروفون هم مشاهده شد. فراوانی و زیوزن کرم خاکی و ماکروفون خاک با نسبت کربن به ازت همبستگی منفی داشت. کمتر بودن فراوانی و زیوزن کرم خاکی در عرصه اکالیپتوس می‌تواند به‌علت وجود ترکیبات فنولیک برگ اکالیپتوس و محدودیت ازت در خاک باشد. به‌طورکلی می‌توان چنین نتیجه گرفت که جنگل‌کاری گونه‌های مختلف تأثیر متفاوتی بر روی فراوانی و زیوزن ماکروفون خاک به‌ویژه کرم خاکی داشته است. با توجه به افزایش ماکروفون خاک و ایجاد خاک با حاصل‌خیزی بهتر به‌وسیله آکاسیا، این گونه برای جنگل‌کاری در منطقه مناسب تشخیص داده شد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Eucalyptus camaldulensis, Acacia salicina and Dalbergia sissoo plantation on soil macrofauna

نویسندگان [English]

  • Ehsan Sayad 1
  • Sayyed Hosseini 2
  • Vaheid Hosseini 3
  • Sayyed Gholamali Jalali 2
  • Mohammadhasan Salehe Shooshtari 4
1 Ph.D. Student of Forestry, University of Tarbiat Modares.
2 Associate Prof., University of Tarbiat Modares
3 Assistant Prof., University of Kurdistan
4 Forest Research Expert, Agricultural and Natural Resource Research center of Khozestan province.
چکیده [English]

Populus euphratica Oliv. forests in river floodplains of Khuzestan province are degraded heavily. Tree plantation is one of the methods for restoration of these degraded sites. The plantations of Eucalyptus camaldulensis, Acacia salicina and Dalbergia sissoo were established in randomized complete block design in 1993 with three replications along Dez river. Soil macrofauna were collected by hand sorting, using two randomly located 0.25m2 sampling frames at each plot. All macroinvertebrate organisms (macroscopic organisms) in litter and mineral soil up to 25cm, were collected. Totally, 18 samples were collected. In these treatments, earthworm constituted the largest part of soil macrofauna. Earthworm abundance and biomass were highest in Acacia plantation whereas Arthropods did not show any significant differences. Since soil macrofauna was dominated with earthworm, its variations are in line with earthworm. The abundance and biomass of earthworm and soil macrofauna were negatively correlated with the C/N ratio. Lower earthworm abundance and biomass under Eucalyptus plantation could be as a result of its leaf phenolics or soil nitrogen limitation. Totally, it could be concluded that different tree species had various effects on soil macrofauna (especially earthworm) abundance and biomass. As Acacia species increased the soil macrofauna and improved soil fertility, it could be preferred species for plantation in this area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • soil
  • macrofauna
  • Eucalyptus camaldulensis
  • Acacia salicina
  • Dalbergia sissoo
  • Arthropods
  • earthworm
- صالحه شوشتری، م.، 1381. گزارش طرح پیشاهنگ اصلاح و توسعه بیشه‌زارهای حاشیه رودخانه‌های خوزستان با گونه‌های درختی و درختچه‌ای بومی و غیر‌بومی. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، 275 صفحه.
- Antunes, S.C., Pereira, R., Sousa, J.P., Santos, M.C. and Goncalves, F., 2008. Spatial and temporal distribution of litter arthropods in different vegetation covers of PortoSantoIsland (Madeira Archipelago, Portugal). European Journal of Soil Biology, 44: 45-56.
- Barrios, E., 2007. Soil biota, ecosystem services and land productivity. Ecological Economics, 64: 269-285.
- Binkley, D., 1996. The influence of tree species on forest soils: processes and patterns. In: Mead, D.J. and Ornforth, I.S. (Eds.), Proceedings of the trees and soils workshop, Agronomy Society of New Zealand. LincolnUniversity Press, Canterbury:    1-33.
- Binkley, D. and Giardina, C., 1998. Why do trees species affect soils? The warp and woof of tree-soil interactions. Biogeochemistry, 42: 89-106.
- Bird, S.B., Coulson, R.N. and Fisher, R.F., 2004. Change in soil and litter arthropod abundance following tree harvesting and site preparation in a loblolly pine (Pinus taeda L.) plantation. Forest Ecology and Management, 202: 195-208.
- Burt, R., 2004. Soil Survey Laboratory Methods Manual. United States Department of Agriculture and Natural Resources Conservation Service. Soil Survey Investigations Report. No: 42, Version 4.0, 700 p.
- Cuevas, E. and Lugo, A.E., 1998. Dynamics of organic matter and nutrient return from litterfall in stands of ten tropical tree plantation species. Forest Ecology and Management, 112: 263-279.
- Dechaine, J., Ruan, H., Leon, Y.S. and Zou, X., 2005. Correlation between earthworms and plant litter decomposition in a tropical wet forest of Purto Rico. Pedobiologia, 49: 601-607.
- Hosseini, S.M., 1998. Iranian Native Conifer Forests decline. Conference of Environmental Interaction in Forest Decline. The Proceeding of International Symposium of IUFRO, Vienna, Austria, 1998, 43: 51-59.
- Mboukou-Kimbatsa, I. and Bernhard-Reversat, F., 2001. Effect of exotic tree plantation on invertebrate soil macrofauna and population with Eucalyptus hybrids and plantation age, In: Bernhard-Reversat, F. (Ed.), Effect of exotic tree plantations on plant diversity and biological soil fertility in Congo Savana: A reference to Eucalyptus, CIFOR, Bogor: 49-55.
- Mboukou-Kimbatsa, I., Bernhard-Reversat, F. and Loumeto, J. 2007. Understory vegetation, soil structure and soil invertebrates in Congolese eucalypt plantations with special reference to the invasive plant Chromolaena odorata and earthworm populations. European Journal of soil Biology, 43: 48-56.
- Pellen, R., and Garay, I., 1999. Edaphic macroarthropod momunities in fast-growing plantations of Eucalypyus grandis Hill ex Maid (Myrtaceae) and Acacia mangium Wild (Leguminosae) in Brazil. European Journal of Soil Biology, 35: 77-89.
- Reich, P.B., Oleksyn, J., Modrzynski, J., Mrozinski, P., Hobbie, S.E., Eissenstat, D.M., Chorover, J., Chadwick, O.A., Hale, C.M. and Tjoelker, M.G., 2005. Linking litter calcium, earthworms and soil properties: a common garden test with 14 tree species. Ecology letters, 8: 811-818.
- Sinha, B., Bhadauria, T., Ramakrishnan, P.S., Saxena, K.G., and Maikhuri, R.K., 2003. Impact of landscape modification on earthworm diversity and abundance in the Hariyali sacred landscape, Garhwal Himalaya. Pedobiologia, 47: 357- 370.
- Tondoh, J.E., Monin, L.M., Tiho, S. and Csuzdi, C., 2007. Can earthworm be used as bio-indicators of land-use perturbations in semi-deciduous forest? Biology and Fertility of Soils, 43: 585-592.
- Tsukamoto, J. and Sabang, J., 2005. Soil macro-fauna in an Acacia mangium plantation in comparison to that in a primary mixed dipterocarp forest in the lowlands of Sarawak, Malasia. Pedobiologia, 49:69-80.
- Warren, M.W. and Zou, X., 2002. Soil Macrofauna and litter nutrients in three tropical tree plantations on a disturbed site in Puerto Rico. Forest Ecology and Management, 170: 161-171.
- Zou, X. and Bashkin M., 1998. Soil carbon accretion and earthworm recovery following revegetation in abandoned sugarcane fields. Soil Biology and biochemistry, 30: 825-830.