سیاست‌گذاری در مدیریت سامانه‌های اگروفارستری موجود در جنگل‌های بانه، زاگرس شمالی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

2 دانشیار، گروه جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران

3 عضو هیئت علمی، دانشگاه جامع علمی- کاربردی، واحد خراسان رضوی، مشهد، ایران

4 استادیار، گروه جنگل‌داری، مرکز پژوهش و توسعه جنگل‌داری زاگرس شمالی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

یکی از مهم‌ترین شکل‌های بهره‌برداری در جنگل‌های زاگرس سیستم‌های اگروفارستری است. برای انجام پژوهش پیش‌رو، سامان‌های عرفی گندمان، میرحسام و کوخ‌ مامو از روستاهای توابع بخش آرمرده شهرستان بانه در استان کردستان انتخاب شدند. به‌منظور ارایه سیاست‌ها و برنامه‌ریزی بهره‌برداری از کارکردها و خدمات جنگل، پس از شناسایی دست‌اندرکاران (ذی‌نفعان) و نظرسنجی از آنها، تحلیل چهارگانه سوآت شامل: قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها انجام شد. جامعه آماری شامل 12 نفر از جوامع محلی و 18 نفر از کارشناسان خبره و صاحب‌نظر بود. بر اساس نتایج تحلیل سوآت و ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی (SPACE matrix) برای هر سه سیستم اگروفارستری، راهبرد مدیریتی شناسایی شد. نتایج مقایسه نظرات نقش‌آفرینان در زمینه سیستم‌های اگروفارستری نشان داد که جوامع محلی بر اتکا طولانی‌مدت دام به جنگل (مهم‌ترین ضعف) و عدم سازگاری با برنامه‌های مدیریت رسمی (مهم‌ترین تهدید) تأکید داشتند و در مقابل کارشناسان (نقش‌آفرینان غیرمحلی) بر کاهش امکان استقرار زادآوری دانه‌زاد (مهم‌ترین ضعف) و کاهش تنوع گونه‌های گیاهی و جانوری (مهم‌ترین تهدید) تأکید داشتند. همچنین نقش‌آفرینان محلی مهم‌ترین قوت و فرصت سیستم‌های اگروفارستری را به‌ترتیب پذیرش جوامع محلی و کاهش مهاجرت روستا به شهر عنوان کردند. با تحلیل نظرات تمام ذینفعان بوم‌سازگان، راهبرد مدیریتی محافظه‌کارانه برای سیستم‌های اگروفارستری جنگل- زراعی، جنگل– چرایی و جنگل- چرایی- زراعی پیشنهاد شد. برای اجرای راهبرد مدیریتی محافظه‌کارانه باید با به‌کارگیری فرصت‌ها از نقاط ضعف دوری کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The policy of agroforestry systems in Baneh forest, Northern Zagros

نویسندگان [English]

  • Maziar Heidari 1
  • Majid Lotfalian 2
  • Morteza Tashakori 3
  • Ahmad Valipour 4
1 Ph.D. Forestry, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
2 Associate Prof., Department of Forestry, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, Iran
3 Member of Scientific Board, University of Applied Science and Technology, Razavi Khorasan Affiliate, Mashhad, Iran
4 Assistant Prof., Department of Forestry, Northern Zagros Forestry Development and Research Center, Faculty of Natural Resources, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

Agroforestry is one of the most important forms of utilization in Zagros forests. In the present study, Gandoman, Mirhesam, and Kokh-e Mamo allotments located in Armardeh region, in Baneh city of Kurdistan province, were selected. Strengths, weaknesses, opportunities, and threats (SWOT) were applied to provide the policy and planning of forest functions and services. SWOT was performed in internal system (strengths and weaknesses) and external system (opportunities and threats). Statistical population included 12 individuals of local people and 18 individuals of experts. According to the results of SWOT and Space Matrix, the appropriate strategy (aggressive, competitive, defensive or conservative) was identified and determined for non-wood products. The results of agroforestry systems indicated that local communities emphasized on long time reliance on forest (the most important weakness) and lack of compatibility with formal management programs (the most important threat), while experts (non-local communities) emphasized on reduction of high forest reproduction (the most important weakness), and decrease of biodiversity (the most important threat). In addition, local communities stated that the most important strength and opportunity of agroforestry systems were acceptance of local communities and reduction of rural-urban migration, respectively. Based on all stakeholders’ opinions, conservative management strategy was proposed for agrosilviculture, silvopastoral and agrosilvopastoral. To practice conservative management strategy, the opportunities should be applied and the weaknesses should be vanished.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agrosilviculture
  • agrosilvopastoral
  • Local people
  • Management strategy
  • silvopastoral

مراجع

- Ataee Geygllo, A., 2007. Socio-economic assessment of agroforestry systems in Parsabad Moghan. M.Sc. thesis, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, 87p (In Persian).
- Emadyan, S.F., 2004. Educational Pamphlet Assessment of Forestry. University of Mazandaran Press, Sari, 45p (In Persian).
- Fattahi, M., 1994. What is Ghazo?. Pajouhesh & Sazandgi, 6(22): 44-49 (In Persian).
- Fattahi, M., Ansari, N., Abbasi, H.R. and Khanhasani, M., 2000. Zagros Forests Management (Study area: Darbadam Forest, Kermanshah), Vol. 1. Published by Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, 471p (In Persian).
- Fayzi, K. and Dosthosaini, M., 2013. Delphi Method to Study Decision-making and Futurology. Published by Industrial Management Institute, Tehran, 144p (In Persian).
- Fiagbomeh, R. and Bürger-Arndt, R., 2015. Prioritization of strategies for protected area management with local people using the hybrid SWOT-AHP analysis: the case of Kakum conservation area, Ghana. Management Science Letters, 5(5): 457-470.
- Ghazanfari, H., 2003. Study of growth and diameter distribution in order to preparing the forest regulation methods in Baneh region (case study of Havareh-khol). Ph.D. thesis, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, 86p (In Persian).
- Haidari, M., 2015. A framework for sustainable forest utilization using ecosystem assessment method in Zagros forest (case study: Armardeh forest of Baneh). Ph.D. thesis, Faculty of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Sari, 204p (In Persian).
- Jianbo, L., 2006. Energy balance and economic benefits of two agroforestry systems in northern and southern China. Agriculture, Ecosystems and Environment, 116(3-4): 255-262 (In Persian).
- Kohli, R.K., Singh, H.P., Batish, D.R. and Jose, Sh., 2008. Ecological interactions in agroforestry: an overview: 3-14. In: Batish, D.R., Kohli, R.K., Jose, Sh. and Singh, H.P. (Eds.). Ecological Basis of Agroforestry. CRC Press, Taylor & Francis Group, Boca Raton, 400p.
- Mohandesi Namin, S., Yakhkashi, A., Fallah, A. and Matinkhah, S.H., 2009. Characterization of agroforestry and role in the economic development of Isfahan. Proceedings of the Eighth Congress of a Series of Regional Conferences of Islamic Republic of Iran's 1400. Sharekord, 20 Apr. 2009: 34-40 (In Persian).
- Parsaeyan, A. and Erabi, M., 2003. Strategic Management. Published by Pazhoheshhaye Farhangi, Tehran, 658p (In Persian).
- Salehi, F., 2011. Identification and classification of traditional agroforestry systems in Baneh region. M.Sc. thesis, Faculty of Natural Resources, University of Kurdistan, Sanandaj, 96p (In Persian).
- Shamekhi, T., 2006. Agroforestry. University of Tehran Press, Tehran, 260p (In Persian).
- Stainback, G.A., Masozera, M., Mukuralinda, A. and Dwivedi, P., 2012. Smallholder agroforestry in Rwanda: a SWOT-AHP analysis. Small-Scale Forestry, 11(3): 285-300.
- Tolunay, A., Alkan, H., Korkmaz, M. and Filizbilgin, S., 2007. Classification of traditional agroforestry practices in Turkey. International Journal of Natural and Engineering Sciences, 1(3): 41-48.
- Valipour, A., Plieninger, T., Shakeri, Z., Ghazanfari, H., Namiranian, M. and Lexer, M., 2014. Traditional silvopastoral management and its effects on forest stand structure in northern Zagros, Iran. Forest Ecology and Management, 327: 221-230.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار