اثر نمک‌های کلرور سدیم و کلرور کلسیم بر صفات رویشی و تجمع عناصر در برگ چهار ژنوتیپ صنوبر

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

2 دانشیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

چکیده

شوری آب و خاک از مشکلات کشت و کار در مناطق خشک و نیمه‌خشک می‌باشد که با تجمع املاح در خاک به‌دلیل تبخیر زیاد اتفاق می‌افتد. شوری در گیاهان حساس منجر به کاهش رشد و تولید محصول گشته و در شرایط حاد منجر به از بین رفتن گیاهان می‌شود. از آن جایی که صنوبر‌ها از درختان سریع‌الرشد بوده و چوب آنها به مصارف مختلف می‌رسد، تعیین حد تحمل به شوری برای تعیین محدوده کاشت آنها ضروری است. در این آزمایش مقاومت به شوری چهار کلن صنوبر در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. این طرح در قالب آزمایشهای فاکتوریل (دو فاکتوره) شامل5 سطح شوری 0، 32/0، 64/0، 96/0 و 28/1 درصد از نمکهای کلرور سدیم و کلرور کلسیم به‌ نسبت  مولکولی 1 به 2 برابر  با 3/1، 8/4، 6/9، 4/14 و 2/19 دسی‌زیمنس بر متر و کلن‌های  P.alba 44/9 ,P.nigra 63/135 ,P.euramericana var. triplo ,P.deltoides 79/51 با سه تکرار با طرح پایه بلوکهای کامل اجرا گردید. در این آزمایش، ارتفاع، تعداد برگ، وزن خشک (برگ، ساقه و ریشه) و درصد عناصر برگ شامل کلر، سدیم، کلسیم، منیزیم و پتاسیم اندازه‌گیری شدند. درصد زنده‌مانی از صفات دیگر مورد بررسی این طرح بوده‌ است. عوارض سوء شوری بر روی برگها شامل ایجاد لکه‌های زرد در حاشیه برگها و همچنین سوختگی نوک و حاشیه برگها و در نهایت ریختن برگها در هر چهار کلن بوده است. کاهش وزن خشک (برگ، ساقه و ریشه) و ارتفاع نهالها در هر چهار کلن صنوبر مشاهده گردید. همچنین افزایش درصد سدیم، کلسیم، پتاسیم و کلر در برگ هر چهار کلن صنوبر مشاهده شد. کمترین تجمع کلر و سدیم در برگهای P.alba 44/9 (کبوده بومی) بوده است و تحمل شوری این کلن  نسبت به سه کلن دیگر بیشتر بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of NaCl and CaCl2 on growth characteristics and ions accumulation in the leaves of four Poplar genotypes

نویسندگان [English]

  • Hadar Ali Daneshvar 1
  • Ali Reza Modirrahmati 2
1 Senior research expert, Research Institute of Forests and Rangelands
2 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands
چکیده [English]

Poplar grows fast and can be used as row material in industry, pulp for paper, lumber and building products and as buffer strips to conserve plantation. Salinity has a major impact on plant growth and productivity. As tolerance of various poplar species to salinity is variable and imprecise, an experiment was conducted to evaluation different levels of sensitivity to salinity which consisting of factorial combination of 4 clones and 5 treatment {0.0 (control) 0.32%, 0.64%, 0.96% and 1.28%} of NaCl and CaCl2 with tree replications in a greenhouse in Shehid Fozveh Research Station of Esfahan Province from 1377 to 1379. Poplar clones include Populus nigra 63/135, P.deltoides 79/51, P. alba 44/9 and P. euramericana var. triplo. Salinity treatments were imposed by adding NaCl and CaCl2 (2:1molar ratio) to half  concentration Hogland Nutrition solution that ranged from 0 to 1.28% m/v percent .Result of this experiment showed that number of leaf, dry weight of leaves, stems and roots were decreased with increasing salinity. With increasing salinity, amount of Na+, Ca²+, Cl- and K+ were increased. P.euramericana var. triplo and P.deltoides 79/51 growth had most reduction rate. P.alba 44/9 showed higher tolerance compare to the others.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Populus
  • DELTOIDS
  • nigra
  • alba
  • euramericana
  • Salinity

مراجع

- جعفری، م.، 1373. بررسی مقاومت به شوری و شور رویها. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 55 صفحه.
- دانشور، ح.ع.، 1379. اثر تنش شوری و خشکی بر رشد و صفات فیزیولوژیکی چهار گونه وحشی و پنج ژتوتیپ از گونه اهلی بادام. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره)، 110 صفحه.
- دانشور، ح.ع. و کیانی، ب.، 1383. بررسی اثر شوری بر چند رقم محلی سنجد در استان اصفهان. پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، 17 (4): 83-76 .
- دانشور، ح.ع.، کیانی، ب. و مدیر رحمتی، ع.ر.، 1385. اثر غلظتهای مختلف نمکهای کلرور سدیم و کلسیم بر رشد و درصد عناصر برگ و ریشه پده. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران جلد 14 (1): 27-20.
- رحمانی، ا.، دانشور، ح.ع. و سردابی، ح.، 1382. اثر تنش شوری بر رشد دو گونه وحشی و دو ژنوتیپ از گونه اهلی بادام. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 11(1): 17-3.
- فاموری، ج. و دیوان، م.ل.، 1358. خاکهای ایران. انتشارات موسسه تحقیقات آب و خاک، شماره 24، چاپ دوم، 383 صفحه.
- Bekerson, D.W. and Nancy, C., 1980. A guide to plant sensitivity to environmental strees. Lanscape architecture, 99-303.
- Kearney, T.H. and Scofield, C.S., 1936. The choice of crop for saline lands .U.S .Dep. Agric. Circ. 404. 24 p.
- Korolewski, P., 1989. Free proline content and susceptibility of Poplar cuttings to action of  SO2, Nacl and PEG at different temperatures. Environmental pollution. 57 (49): 307-315.
- Kozlowski, T.T., 1984. Responses of woody plants to flooding, Inflooding and plant growth, Ed. T.T., Kozlowski, Academic Press, Orlando, FL, 126-163.
- Lin, C.W., 1963. Preliminary study on the introduction of Populus euphratica on saline soil of the coastal Region of N China. Silvate, Peking, 8 (3): 248-255.
- Lindsay, E. and Fung, W.S., 1996. Effect of NaCl on three Poplar genotypes II.uptake Cl, Na, K, Ca Ions responses. 20th session of the international Poplar commission in Budapest, Hungry. 563-578.
- Marcal, N.E., Banks, J.C.G., Croawford, D.F. and Proyor, L.D., 1997. Salt tolerance of some Poplar clones. Aciar, Proc., 42:17-22.
-Miyamoto, S., Martinez, I., Padilla, M., Portillo, A. and Ornelas, D., 2004. Landscape plant lists for salt tolerance assessment. Texas agricultural experiment station. 12 p.
- Stettler, R.F. and Bradshow, H.D., 1996. Biology of Populus and its implications for management and conservatio. NRC of Canada Monograph Publication. 423-449.19-Viart.
- Yadava, R.B., 1995. Effect of soil salinity and sodicity on growth and mineral nutrition of some Poplar clones. Indiana-Forester, 121(4): 283-288.  

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار