پویایی خشکه‌دارهای راش و ممرز در یک جنگل آمیخته راش

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

2 استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

افتادن خشکه‌دارهای سرپا مترادف با تغییر نقش اکولوژیکی آنها در اکوسیستم جنگل و عبور از مرحله‌ای به مرحله دیگر می‌باشد. این عبور و گذر از مراحل مختلف همواره مورد توجه اکولوژیست‌ها و جنگل‌شناسان بوده که در این پژوهش  نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش 215 خشکه‌دار در جنگل خیرود اندازه‌گیری و از بین آنها 64 خشکه‌دار به‌صورت تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. به‌طوری که تأثیر هریک از عوامل اندازه خشکه‌دار (قطر برابرسینه)، درجه پوسیدگی و کیفیت آن، گونه درختی و شیب عرصه در میزان افتادن خشکه‌دارهای راش و ممرز بررسی و تجزیه آماری شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که میزان افتادن خشکه‌دارهای راش به‌مراتب بیشتر از خشکه‌دارهای ممرز می‌باشد، هرچند که خشکه‌دارهای راش در جنگلهای طبیعی ارتفاع کمتری را در مقایسه با خشکه‌دارهای ممرز نشان می‌دهند. بررسی روند تغییرات ارتفاع شکستگی خشکه‌دارها نشان داد که با افزایش شیب عرصه میزان افتادن خشکه‌دارها افزایش می‌یابد، هرچند که این تأثیر معنی‌دار نمی‌باشد. همچنین با افزایش درجه پوسیدگی، میزان افتادن خشکه‌دارها در جنگل به‌شدت افزایش می‌یابد. براساس نتایج بدست آمده، تأثیر درجه پوسیدگی و اندازه خشکه‌دار در میزان افتادن آن در سطح 1% معنی‌دار است، در عین حال نوع گونه و شیب عرصه تأثیر معنی‌داری در میزان افتادن خشکه‌دارها نشان نمی‌دهند. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش شمای پویایی خشکه‌دارها نیز ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Snag dynamic in a mixed Beech forest

نویسندگان [English]

  • Kiomars Sefidi 1
  • Mohammad Reza Marvie Mohadjer 2
1 Ph.D. Student, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
2 Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
چکیده [English]

Dead tree, which consisting of both standing dead tree and material that has fallen to the ground, is a dynamic resource in forest ecosystem. In order to investigate on falling and dynamic model of snags (standing dead trees) in a mixed beech forest, this research was carried out in compartments No. 112 and 214 in Kheyroud forest, north of Iran. 215 dead trees were measured and then 64 dead trees were randomly selected for analyzing. According to the results, hornbeam snags in a natural forest showed higher breaking height in comparison to beech snags. Investigation on snag dynamic showed that snag falling is higher on steep slopes, however, there is no significant difference between slope gradient and snag falling. Increasing in decay class, caused increasing in sang falling. Also effect of dead wood size, decay stage (quality of dead wood), slop and species were analyzed. Results showed that slop and species have no significant effect on the sang falling, while the effect of deadwood size and decay stage on sang falling is significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • snag
  • mixed forest
  • dynamic model
  • Caspian forest
  • beech
  • hornbeam
- اعتماد، و.، 1373. بررسی تغییرات کمی و کیفی ناشی از یک دوره طرح جنگل‌داری بر روی موجودی سرپا در بخش نم‌خانه جنگل خیرودکنار نوشهر. پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد، دانشکده‌ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 202 صفحه.
- بی‌نام، 1383. طرح جنگل‌داری سری پاتم. دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 256 صفحه.
- سفیدی، ک.، 1385. بررسی کمی و کیفی خشکه‌دارها در یک جنگل مدیریت شده. پایان‌نامه‌ کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 120 صفحه.
- سفیدی، ک.، 1386. بررسی تأثیر خشکه‌دارها در استقرار نهالهای راش و ممرز در جنگل آمیخته راش. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 15 (4): 373-365.
- مروی مهاجر، م.ر.، 1384. جنگل‌شناسی و پرورش جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، 387 صفحه.
- Cline, S.P., 1997. The characteristic and dynamic of snag in doglas-fir forest of the Oregon state range. Ph.D. thesis, Oregon State University, Corvallis, OR., 106 p.
- Hariis, R. and Laudensayer, M., 2005. Dead and dying trees part of a health forests. California forest stewardship, www.cres.ca.go/forestward.
- Mormman, C.E., Russell, K.R. and Sabin, G.R., 1999. Snag dynamic and cavity occurrence in the South Carolina piedmont. For. Ecol. Manage., 118: 37-48.
- Santiago, J.M. and Amanda, D.R., 2005. Dead trees as resources for Forest Wildlife. Extension fact sheet, Ohio State University Express, 12 p.