TY - JOUR ID - 121352 TI - خسارت برف بر گونه‌های درختی و ارتباط آن با متغیرهای فیزیوگرافی در جنگل‌های ارتفاعات پایین هیرکانی JO - تحقیقات جنگل و صنوبر ایران JA - IJFPR LA - fa SN - 1735-0883 AU - اسحق نیموری, ابوالقاسم AU - روانبخش, هومن AU - امیری, مجتبی AU - کیانیان, محمدکیا AD - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، گروه جنگل‌داری، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران AD - استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران AD - استادیار گروه علوم و مهندسی محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران AD - استادیار گروه بیابان‌زدایی، دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 27 IS - 4 SP - 485 EP - 497 KW - آسیب‌پذیری KW - توپوگرافی KW - جنگل پهن‌برگ خزان‌کننده KW - شکستگی KW - لیرسرا DO - 10.22092/ijfpr.2020.128466.1875 N2 -   برف یکی از عوامل محیطی است که تأثیر آن بر ترکیب و ساختار جنگل‌های هیرکانی کمتر بررسی شده است. در پاییز 1395، برف سنگینی در سری لیرسرا نوشهر بارش کرد که به توده‌های جنگلی خسارت زد. آسیب‌های ناشی از این پدیده با استفاده از 70 قطعه‌‌نمونه 40 ×40 متری که از روش تصادفی- منظم با شبکه 200×150 متر به‌دست آمده بودند، بررسی شد. در هر قطعه‌نمونه، همه درختان سالم و نوع و مشخصات آسیب به درختان دیگر ثبت شد. براساس نتایج، 9 درصد از درختان در اثر برف خسارت ‌دیده بودند. بیشترین خسارت مربوط ‌به شکستگی از تنه و ریشه‌کنی و کمترین خسارت مربوط به خمیدگی از ارتفاع کنده بود. بیشترین خسارت در  گونه توسکا (22 درصد کل پایه‌های این‌ گونه) و ممرز مشاهده شد و گونه‌های پلت و خرمندی آسیب کمتری دیده بودند. گونه‌های توسکا، ممرز، انجیلی و بلندمازو بیشتر دچار شکستگی شده‌ بودند، در حالی‌که شمشاد بیشتر ریشه‌کن و شیردار بیشتر دچار خمیدگی شده بود. آسیب در طبقه ارتفاعی کمتر از 200 متر به‌طور معنی‌داری از دو طبقه بالاتر بیشتر بود. اختلاف خسارت برف به درختان در بین طبقه‌های مختلف شیب معنی‌دار نبود، اما در بین جهت‌های جغرافیایی، بیشترین آسیب در دامنه‌های شمالی مشاهده شد . متغیر ارتفاع بر آسیب‌دیدگی گونه‌های ممرز و توسکا و متغیر جهت بر آسیب‌دیدگی گونه‌های ممرز، شیردار و نمدار اثرگذار بود. بیشترین آسیب در طبقه‌های قطری 20 تا 30 سانتی‌متری رخ داده بود که نشان می‌دهد درختانی که نتیجه برش‌های پناهی دهه‌های 60 و 70 شمسی بوده و هم‌اکنون در مرحله تیر و تیرک هستند، آسیب‌پذیری زیادی در برابر برف دارند. UR - https://ijfpr.areeo.ac.ir/article_121352.html L1 - https://ijfpr.areeo.ac.ir/article_121352_723f06a708adc6767751a7f7de321874.pdf ER -