TY - JOUR ID - 109450 TI - بررسی و سیاست‌گذاری برنامه تنفس یا بهره‌برداری جنگل‌های هیرکانی (مطالعه موردی: جنگل‌های حوزه شفارود) JO - تحقیقات جنگل و صنوبر ایران JA - IJFPR LA - fa SN - 1735-0883 AU - حیدری, مازیار AU - کرمدوست مریان, بهروز AD - دکتری جنگل‌داری، مرکز تحقیقات و نوآوری سازمان اتکا، تهران، ایران AD - مدیر تحقیقات، نوآوری و مشاور مدیر عامل در امور جنگل، شرکت جنگل شفارود، گیلان، ایران Y1 - 2016 PY - 2016 VL - 24 IS - 4 SP - 736 EP - 724 KW - تدافعی KW - تهاجمی KW - جنگل‌های هیرکانی KW - حوزه شفارود DO - 10.22092/ijfpr.2016.109450 N2 - یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در مدیریت جنگل‌های هیرکانی ادامه روند بهره‌برداری یا تنفس جنگل است. دو دیدگاه متضاد شامل موافقین بهره‌برداری جنگل و موافقین تنفس جنگل در این زمینه وجود دارد. هدف از پژوهش پیش‌رو راهبردگذاری و برنامه‌ریزی بهره‌برداری پایدار و تنفس جنگل بود. برای اجرای این پژوهش، جنگل‌های تحت مدیریت حوزه شفارود در استان گیلان انتخاب شد. به‌کمک نظرسنجی از نقش‌آفرینان جنگل‌های هیرکانی، تحلیل چهارگانه قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها انجام شد. جامعه آماری شامل دو بخش جوامع محلی (11 نفر) و کارشناسان خبره در سطح منطقه‌ای، استانی و کشوری (48 نفر) بود. براساس نتایج ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی برای بهره‌برداری و تنفس جنگل، راهبرد مدیریتی (تهاجمی، رقابتی، تدافعی یا محافظه‌کارانه) شناسایی شد. نتایج نشان داد که 73 درصد از جامعه آماری موافق بهره‌برداری از جنگل و 27 درصد موافق برنامه تنفس جنگل بودند. مهم‌ترین فرصت و قوت بهره‌برداری جنگل، افزایش پویایی و پایداری توده و اشتغال پایدار در زمینه جنگل‌داری و صنایع چوب در سطح ملی بود. مهم‌ترین فرصت و قوت تنفس جنگل نیز کاهش فرسایش خاک و حفاظت خاک بود. با تحلیل نظرات نقش‌آفرینان اکوسیستم (جامعه آماری)، راهبرد مدیریتی تهاجمی برای بهره‌برداری جنگل و راهبرد تدافعی برای تنفس جنگل تعیین شد. بنابر راهبرد تدافعی در برنامه تنفس جنگل، این برنامه ‌باید متوقف یا اصلاح شود و برای تمام عامل‌های تخریب جنگل شامل حضور دام در جنگل، حضور جوامع جنگل‌نشین، قاچاق چوب، تغییر کاربری جنگل به باغ و ویلا و بهره‌برداری غیراصولی، برنامه‌ریزی لازم انجام شود.   UR - https://ijfpr.areeo.ac.ir/article_109450.html L1 - https://ijfpr.areeo.ac.ir/article_109450_14aac433292dd4b86c4f6d039b0712c7.pdf ER -