پاسخ های مورفولوژیکی و رویشی نونهال های بلوط ایرانی به سطوح مختلف نور در سال اول کاشت در نهالستان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان

2 دانشجوی کارشناسی جنگل‌داری، دانشگاه لرستان

3 دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشگاه لرستان

چکیده

عدم تجدید حیات طبیعی گونه بلوط ایرانی به‌شکل دانه‌زاد، که بیشترین دامنه پراکنش را در رویشگاه‌های زاگرس به خود اختصاص داده است، منجر به جنگل‌کاری توسط بذر یا نهال این گونه به منظور ارتقاء کمی و کیفی این رویشگاه‌ها شده است. به‌رغم اهمیت زیاد شناخت بردباری به سایه این گونه در تولید نهال و جنگل‌کاری، هنوز مطالعه جامعی در این خصوص انجام نشده است. این مطالعه درصدد تعیین پاسخ‌های مورفولوژیکی و رویشی گونه بلوط ایرانی به سطوح مختلف نور در اولین سال رویشی در نهالستان می‌باشد. بدین منظور در این تحقیق از طرح آزمایشی کاملاً تصادفی با عامل نور در چهار سطح 20 درصد، 40 درصد، 60 درصد و 100 درصد (نور کامل) استفاده شد. تعداد بیست نهال از هر تیمار در دو زمان 100 روز پس از جوانه‌زنی و 90 روز پس از اولین نمونه‌برداری به شکل کاملاً تصادفی انتخاب شده و مؤلفه‌های رویشی در آنها اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش میزان سایه (20درصد نور کامل) رویش ارتفاعی، ضریب کشیدگی، نسبت زی‌توده اندامهای هوایی به زی‌توده ریشه و میانگین سطح برگ افزایش می‌یابد و مقادیر اندازه قطر یقه، مقدار زی‌توده ریشه، نرخ جذب خالص و نرخ رشد نسبی کاهش می‌یابد. با در نظر گرفتن اینکه هر چه نرخ رویش نسبی بالاتر باشد میزان زنده‌مانی بیشتر خواهد بود، بلوط ایرانی را می توان یک گونه نورپسند محسوب کرد که در نهالستانها با توجه به عدم محدودیت رطوبتی، در نور 100 درصد بهترین کارآیی را نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Growth and morphological responses of Manna oak (Quercus brantii) seedlings to different light levels at nursery in the first growing year

نویسندگان [English]

  • Babak Pilehvar 1
  • Mahdi Kakavand 2
  • Hasan Akbari 1
  • Ahmad Ismailii 1
  • Javad Soosani 1
  • Zahra Mirazadi 3
1 Assistant professor, Forestry Department, Lorestan University
2 B.Sc. student of Forestry, Lorestan University
3 M.Sc. student, Lorestan University
چکیده [English]

Manna oak (Quercus brantii) is the most important tree species in Zagross region of Iran that faces lack of natural regeneration by seed. Forest managers suggest reforestation by seeds or seedlings as the main silvicultural practice, in order to rehabilitate these sites. In spite of the importance of shade tolerance in reforestation or seedling production in nurseries, some species such as Mana oak have not been well characterized. A completely random experimental design with light factor at four levels (20%, 40%, 60%, and 100% of sunlight) was used to study morphological and growth response of Manna oak seedlings in the first growing year. There were two samplings i) 100 days after germination and ii) 190 days after germination, using 20 seedlings for each treatment. The results showed that at the lowest light radiation level (20% of full sunlight) height growth, slenderness coefficient, root/shoot biomass ratio, and mean of leaf area increased whreas collar diameter, shoot biomass, net assimilation rate, and relative growth rate decreased. Since, high relative growth rate implies high survival rate, so Manna oak can be considered as shade intolerant species that in nurseries with no humidity limitations has the most efficiency in full sunlight.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shade tolerance
  • Zagros forests
  • nursery
  • relative growth rate
  • net assimilation rate

مراجع

- اکبری، ح.، ترابی، ر. و گودرزی، د.، 1380 . بررسی تأثیر تیمارهای رطوبتی- حرارتی بر جوانه زدن بذر بلوط ایرانی در منطقه خرم‌آباد لرستان. مجله منابع طبیعی ایران، 54 (3): 255-247.
- پورهاشمی، م.، 1382. بررسی تجدید حیات طبیعی گونه‌های بلوط در جنگلهای مریوان. رساله دکتری جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 123 صفحه.
- جزیره‌ای، م.ح. و ابراهیمی رستاقی، م.، 1382. جنگل‌شناسی زاگرس. انتشارات دانشگاه تهران، 558 صفحه.
- حسامی، م.، رعیتی‌نژاد، ع.ر.، عباسی، ع.ر. و زینلی، ح.، 1389. رابطه عمق کاشت بذر با زنده‌مانی و رویش ارتفاعی نهالهای بلوط (مطالعه موردی: کامفیروز فارس). فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 18 (1):10-1.
- حسینی، ا.، معیری، م.ح. و حیدری، ح.، 1387. اثر تغییرات ارتفاع از سطح دریا در زادآوری طبیعی و سایر خصوصیات کمی و کیفی بلوط غرب (مطالعه موردی: جنگلهای هیانان ایلام). مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 15(1): 10-1.
- طالبی، م.، ثاقب‌طالبی، خ. و جهانبازی گوجانی، ح.، 1385. بررسی نیاز رویشگاهی و برخی خصوصیات کمی و کیفی بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) در جنگلهای استان چهارمحال و بختیاری. فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 14 (1): 79-67.
- فتاحی، م.، 1358. بررسی جنگل‌شناسی جنگلهای گاوزیان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 129 صفحه.
- فتاحی، م.، 1373. بررسی جنگلهای بلوط زاگرس، مهمترین عوامل تخریب آن. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 63 صفحه.
- فتاحی، م. و توکلی ا.، 1378. روشهای مناسب کاشت بذر بلوط در جنگلهای زاگرس. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، شماره 189، 243 صفحه.
- Aranda, I., Castro, M., Pardos, J.A., and Gil, L. 2005. Effects of the interaction between drought and shade on water relations, gas exchange and morphological traits in cork oak (Quercus suber L.) seedlings. Forest Ecology and Management, 210: 117-129.
- Brouwer, R., 1962. Nutritive influences on the distribution of dry matter in the plant. Netherland journal of Agriculture Science, 10: 361-376.
- Brown, H., 1985. Regeneration following cutting in a mixed oak stand in Rhod Island. University of Rhod Island, Agriculture Experiment Station, issue 1240, 16 p.
- Cardillo, E. and Bernal, C.J., 2006. Morphological response and growth of cork oak (Quercus suber L.) seedlings at different shade levels. Forest Ecology and Management, 222: 296-301.
- Climent, J.M., Aranda, I., Alonso, J., Pardos, J.A. and Gil, L., 2006. Developmental constraints limit the response of Canary Island pine seedlings to combined shade and drought. Forest Ecology and Management, 231: 164-168.
- Gould, P.J., 2005. Regenerating oak dominated stands: Descriptions, predictive models, and for conservation and restoration. Environmental Conservation, 30 (1): 61-70.
- Grime, J.P. and Hunt, R., 1975. Relative growth-rate: its range and adaptive significance in a local flora. Journal of Ecology, 63: 393-422.
- Jalali, G., Ersali Hagi-agha, B., Pour Majidian, M.R. and Hosseini, M., 2003. Effect of elevation and soil changes on natural regeneration and other characteristics of oak tree in Galandrood forest, Noshahr. Journal of Research and Construction, 16 (58): 89-96.
- Johnson, P.S., Shifley, S.R. and Rogers, R., 2002. The Ecology and Silviculture of Oaks. CABI Publishing, New York, 503 p.
- Jones, R.H. and McLeod, K.W., 1990. Growth and photosynthetic responses to a range of light environments in Chinese tallow tree and Carolina ash seedlings. For. Sci., 36: 851-862.
- Löf, M., Bolte, A. and Welander, N.T., 2005.Interacting effects of irradiance and water stress on dry weight and biomass partitioning in Fagus sylvatica seedlings. Scandinavian Journal of Forest Research, 20: 322-328.
- Neufeld, H.S., 1983. Effects of light on growth, morphology, and photosynthesis in bald cypress (Taxodium distichum (L.) Rich.) and pond cypress (T. ascendens Brongn.) seedlings. Bull. Torrey Bot. Club, 110: 43-54.
- Palmer, S.C.F., Mitchell, R.J., Truscott, A.M. and Welch, D., 2004. Regeneration failure in Atlantic oakwoods: the role of ungulate grazing and invertebrates. Forest Ecology and Management: 192: 251-265.
- Reich, P.B., Walters, M.B., Tjoelker, M.G., Vanderkein, D. and Buschena, C., 1998. Photosynthesis and respiration rates depend on leaf and root morphology and nitrogen concentration in nine boreal tree species differing in relative growth rate. Functional Ecology, 12: 395-405.
- Retana, J., Espelta, J.M., Gracia, M. and Riba, M., 1999. Seedling recruitment: responses of holm oak seedlings to different light and water levels. In: Roda, F., Retana, J., Gracia, C.A. and Belloch, J., (Eds.), Ecology of Mediterranean Evergreen Oak Forest. Ecological Studies, 137: 91-95.
- Spurr, J.E. and Barnes, B.V., 1980. Forest Ecology. John Wiley and Sons, New York, 687 p.
- Vera, F.W.M., 2000. Grazing Ecology and Forest History. CAB International, Wallingford, UK, 528 p.
- Ziegenhagen, B. and Kausch, W., 1995. Productivity of young shaded oaks (Quercus robur L.) as corresponding to shoot morphology and leaf anatomy. Forest Ecology and Management, 72: 97-108.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار