آزمایش مقاومت به خشکی چند اکوتیپ و ژنوتیپ بادام خودرو و اهلی به‌منظور استفاده در جنگل‌کاری دیم

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 اعضای هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران

2 محقق مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان اصفهان، اصفهان، نجف آباد، ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی شهید فزوه.

چکیده

این تحقیق در قالب دو آزمایش انجام گرفته است. در آزمایش اول ژنوتیپ‌های G1 و G2 از گونه اهلی بادام تلخ (Prunus dulcis var. amara) با مبدأ نجف‌آباد اصفهان و یک اکوتیپ (E1) از گونه بادامک (Amygdalus scoparia) با مبدأ سمیرم اصفهان در قالب طرح آماری کرت‌های خرد شده و در سه تکرار مورد آزمایش قرار گرفتند. تیمارهای اصلی شامل پنج درصد رطوبت خاک (7، 10، 13، 16 و 20) و تیمارهای فرعی شامل دو ژنوتیپ بادام اهلی و یک اکوتیپ بادام وحشی فوق بودند. آزمایش دوم نیز مشابه آزمایش اول بود، با این تفاوت که اکوتیپ بادامک به‌جای سمیرم اصفهان از پاوه کردستان (E2) جمع‌آوری شده بود و ژنوتیپ‌های بادام اهلی شامل G4، G5 و G6 بودند. خصوصیات کمی و فیزیولوژیکی مورد اندازه‌گیری بادام شامل ارتفاع، قطر یقه، وزن خشک (برگ، ساقه و ریشه)، ضخامت و تعداد برگ، تعداد شاخه‌های فرعی، میزان پرولین برگ و وضعیت روزنه‌های برگ بودند. گرچه بین گونه بادامک (اکوتیپ سمیرم) و دو ژنوتیپ بادام تلخ در آزمایش اول از نظر ارتفاع، وزن خشک (برگ، ساقه و ریشه) و قطر یقه اختلاف معنی‌داری مشاهده شد، ولی آزمایش نشان داد که بردبارترین آن‌ها ژنوتیپ G1 است. در آزمایش دوم، بین اکوتیپ بادامک و سه ژنوتیپ بادام تلخ از نظر ارتفاع، وزن خشک ریشه و تعداد برگ اختلاف معنی‌دار دیده می‌شد. در این آزمایش نیز مشخص شد که رشد طولی نهال بادامک بیش از ژنوتیپ‌ها می‌باشد و میان ژنوتیپ‌ها از نظر رشد طولی اختلاف معنی‌دار به‌چشم می‌خورد. همچنین، ژنوتیپ G6 دارای بیشترین و اکوتیپ E2 و ژنوتیپ G5 دارای کمترین ریشه‌دوانی بوده‌اند. به‌طور کلی، میان گونه‌ها و ژنوتیپ‌های بادام از نظر میزان ریشه‌دوانی، اختلاف بیشتری در مقایسه با بخش هوایی بود. بردبارترین اکوتیپها به‌ترتیب G6 و G4 بودند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determining the most resistant almond ecotypes and genotypes to water stress for forest plantation at rainfed conditions

نویسندگان [English]

  • Hossein Sardabi 1
  • Heidar Ali Daneshvar 2
  • Ahmad Rahmani 1
1 Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, I.R.Iran
2 Esfahan Natural Resources and Livestock Husbandry Research Centre, Esfahan, I.R.Iran.
چکیده [English]

The investigation was conducted at two trials. At the first trial, genotypes number one (G1) and two (G2) of the cultivated almond (Prunus dulcis var. amara) with seed origin from Esfahan-Najafabad and one ecotype (E1) of the natural almond (Amygdalus scoparia) with seed origin from Esfahan-Semirom) were tested under the Statistical Design of Split Plots, with three replicates. The main treatments were five soil water contents (7, 10, 13, 16 and 20 percent) and the second treatments were the almond ecotype and genotypes. The second trial was similar to the first one at the main treatments but different at the second treatments. The second treatments were as follows: 
- Three almond cultivated genotypes: G4, G5, and G6
- One almond native ecotype (E2) with seed origin from Kurdestan-Paveh.
The measured seedlings quantitative and physiological characteristics were as follows:
stem height (SH), stem collar diameter (SCD), leaves dry weight (LDW), stem dry weight (SDW), root dry weight (RDW), leaf thickness, leaf total number (LTN) and branch numbers (BN), leaf proline rate (LPR), and leaf stomata (LS).
The first trial showed that although there was significant difference between E1, and G1, G2, through the seedlings SH, LDW, SDW, RDW, SCD and LN characteristics, but the G1 was the most resistant Almond to water stress. The almond genotype resistance was due to its high root volume, which resulted in high shoot volume as well. The second trial showed that there were significant difference between E2 and G4, G5, G6 through the seedlings SH, RDW and LN characteristics. G6 had the highest and E2 and G5 had the lowest root volume. Overall, there were greater differences between the Almond species and genotypes in root dry weight than in shoot dry weight. G6 and G4 were the most resistant to water stress, respectively.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Almond؛ forest plantation
  • Isfahan
  • water stress؛ ecotype
  • genotype

مراجع

1- ابطحی، ع.، 1372. خاک‌های شور و سدیمی و مسائل آن. خلاصه مقالات چهارمین کنگره علوم خاک ایران، 184 صفحه.
2- خاتم‌ساز، م.، 1371. فلور ایران، تیره روزاسه. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، نشریه شماره 6: 274-315.
3- دانشور، ح.ع.، 1379. اثر تنش شوری و خشکی بر رشد و صفات فیزیولوژیکی چهار گونه وحشی و پنج ژنوتیپ از گونه اهلی بادام. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جنگل‌داری، مرکز آموزش عالی امام خمینی (ره)، 109 صفحه.
4- زمانی، ذ.، 1378. عکس‌العمل نهال‌های بادام به تیمارهای مختلف آبیاری. خلاصه مقالات اولین همایش ملی بادام.
5- سالاردینی، ع.ا.، 1362. روابط آب و خاک و گیاه. انتشارات دانشگاه تهران، 265 صفحه.
6- گیوی، ج.، 1378. ارزیابی فیزیکی تناسب اراضی منطقه سامان برای کاشت بادام. خلاصه مقالات اولین سمینار ملی بادام.
7- یزدانی، ه.، 1378. مقایسه روش‌های آبیاری قطره‌ای و سطحی روی درخت بادام. خلاصه مقالات اولین همایش ملی بادام.
8- Batlle, G. Sanz, M.A. Romera, F.J. Vargas, R. Save, F. de Herralde, M. Cohen, C. Biel, M. Pages, R.M. Campalans, M.C. de Vicente, P. Arus1998.  Almond breeding for drought resistance, p. 72-73.  In: L. Ferguson and D. Kester (eds.) II International Symposium on Pistachios and Almonds,. Davis, California, USA. ISHS Acta Horticultura N0. 470.
9- Girona, J.; Marsa, J.; Mata, M.; Arbones, A.; Miravete, C.  1997. Evaluation of almond (Amygdalus communis L.) seasonal sensitivity to water stress.  Physiological and yield responses. In: L. Ferguson and D. Kester (eds.) II International Symposium on Pistachios and Almonds,. Davis, California, USA.  ISHS Acta Horticultura N0. 470.
10- Herralde, F. and Biel, C. 1997. Vulnerability curves to embolism and drought resistance in two almond cultivars: Nucis Newsletter No. 6: 14-17.
11- Kűden, A.B.; Kűden, A.; Naska, N. 1994. Adaptation of some selected Almonds to Mediterranean Region of Turkey.  In: G. Barbera (ed.) I International Congress on Almond, Agrigento, Italy.  ISHS Acta Horticulturae 373.
12- Paleg, L.G. 1981. The response of fruit species to solontz-type saline soils. Jugoslovenko-vocarsto 22 (1): 17-22.
13- Shackel, K.; Gurusinghe, S.; Kester, D.; Micke, W. 1998.  Water stress responses of Almond (Prunus dulcis (Mill.) Webb.) trees under field conditions. In: L. Ferguson and D. Kester (eds.) II International symposium Pistachios and Almonds, Davis, California, USA. ISHS Acta Horticulturae 470.
14- Shakafandeh, A. 1980. Effect of Irrigation regime and salinity on growth nutrition and physiology of two wild almonds.  M.Sc. thesis, Faculty of Agriculture, University of Shiraz.
تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
دوره 11، شماره 2
تیر 1382
صفحه 219-232

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار