بررسی گوناگونی ژنتیکی جمعیت‌های راش در ایران (Fagus orientalis Lipsky) به‌وسیله تجزیه و تحلیل داده‌های DNA کلروپلاستی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

بخش جنگل مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، ایران، تهران

چکیده

گونه راش Fagus orientalis Lipsky یکی از فراوانترین و از نظر اقتصادی مهمترین درختان شمال ایران است. گوناگونی ژنتیکی راش در 14 توده جنگلی در طول گستره پراکنش این گونه در منطقه هیرکانی به وسیله مطالعات آنزیمی، cpDNA و مورفولوژیکی بررسی گردید. پلی مورفیسم DNA کلروپلاستی در همان جمعیتهای راش ایران توسط آزمون PCR-RFLP بررسی گردید. دو منطقه ژنی :cpDNA  OA و DT تکثیر و به وسیله آندونوکلئازهای محدود کننده HaeIII و  HinfIهضم شدند و قطعات حاصل توسط الکتروفورز ژل پلی‌آکریل آمید جداسازی گردیدند. برای شناسایی هاپلوتایپ‌های ایرانی، نیمرخ هضم شده دو منطقه DT و OA به طور همزمان با قطعات ناشی از هضم DNA شاهد هاپلوتایپ از قبل شناخته شده مقایسه گردید. قطعات محدود کننده منطقه DT هیچ پلی‌مورفیسمی در میان افراد جمعیتهای مورد مطالعه نشان ندادند. در حالی که در میان افراد درون جمعیتهای مورد مطالعه منطقه اسالم و جمعیت نکا- 1400، شاهد وجود پلی‌مورفیسم در قطعات محدود کننده منطقه OA بودیم. در مجموع سه هاپلوتایپ کلروپلاستی متفاوت شماره گذاری شدند. توزیع هاپلوتایپ‌‌های cpDNA نشان دهنده ساختار جغرافیایی در تمایز ژنتیکی با 7/68%=Gst و 3/70% = Nstبود.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Genetic variability of beech populations in Iran assessed by PCR-RFLP analysis of cp-DNA

نویسنده [English]

  • Parvin Salehi Shanjani
Forest Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
چکیده [English]

Fagus is one of the most abundant and economically important forest tree genera in north of Iran.
14 populations of F. orientalis Lipsky were selected from its wide distribution through the Caspian Forests, in order to study the species genetic variation by three methods: enzyme, cpDNA and morphology. Chloroplast (cp) DNA polymorphysm was analyzed in the same populations of the Iranian beech by PCR-RFLP test. Two cpDNA gene regions, including DT and OA were generated and digested by bounder of HaeIII and HinfI. endonucleases The generated pieces fragments were separated by gel electrophoresis. The digestied profiles of the two regions CDT and OA were compared simultaneously with the digestied fragments of the control DNA of the known haplotype (kindly provided by Raffaello Giannini, IMGPF-CNR, Italy) to identify the Iranian haplotypes. The restricted fragments of the region DT did not show polymorphism among the individuals within any analysed population. However, among individuals within the analysed populations of Asalem and Neka-1400 areas, polymorphism in the bounder fragments of the OA region was found. Overall, three different chloroplast (cp) haplotypes were scored. Distribution of the cpDNA haplotypes revealed a geographical structure of the genetic differentiation with Gst=%68.7 and Nst=%70.3.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fagus orientalis
  • Hyrcanian zone
  • Genetic variability
  • cpDNA characteristics
1- پارسا پژوه، د. 1355. تحقیق روی کمیتهای فیزیکی چوبهای راش ایران در مناطق مختلف رویشی. مجله منابع طبیعی ایران. 34: 21-34.
2- حبیبی، ح. 1354. مطالعه وضعیت عناصر (N, P, K, Ca) خاک جنگلهای راش در ایران و بررسی نقش آنها روی رشد راش. مجله منابع طبیعی ایران. 32: 47-62
3- حبیبی، ح. 1364. مطالعه خاک جنگلهای راش در ایران و بررسی نقش آن بر توسعه انواع مختلف راش. مجله منابع طبیعی ایران. 39: 6-18.
4- صالحی شانجانی، پ. 1381. تنوع ژنتیکی راش شرقی و ارتباط آن با برخی ویژگیهای فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و مورفولوژیکی راش در راشستانهای ایران. رساله دکتری دانشکده علوم، دانشگاه تربیت معلم تهران، ایران. 220 صفحه
5- مروی مهاجر، م. 1355. برخی ویژگیهای کمی جنگلهای راش ایران. مجله منابع طبیعی ایران. 34: 77-97.
6- Abbott, R. J., Smith, L. C., Milne, R. I., Crawford, R. M. M., Wolff, K. and Balfour, J., 2000. Molecular analysis of plant migration and refugia in the arctic. Science, 286: 1343 - 1346.
7- Avise, J. C., Arnold, J., Ball, R. M., Bermigham, E., Lamb, T., Neigel, J. E., Reeb, C. A. and Sauners, N. C., 1987. Intraspecific phylogeography: the mitochondrial bridge between population genetics and systematics. Annual Review of Ecology and Systematics 18: 489 - 522.
8- Birky, C. W., P. Fuerst and T. Maruyama. 1989. Orangelle gene diversity under migration, and drift: Equilibrium expectations, approach to equilibrium, effects of heteroplasmic cells, and comparison to unclear gens. Genetics, 121: 631 - 627.
9- Demesure, B., Sodzi, B. N. and Petit, R. J., 1995. A set of universal primers for amplification of polymorphic noncoding regions of mitochondrial and chloroplast DNA in plants. Molecular Ecology, 4: 129 - 131.
10- Demesure, B., Comps, B., and Petit, R. J., 1996. Chloroplast DNA phylogeography of the European beech ( Fagus sylvatica  L.) in Europe. Evolution, 50(6): 2515 - 2520.
11- Dumolin–Lapégue S., Demesure, B. and Petit, R. J. 1995. Inheritance of chloroplast and mitochondrial genomes in peduncolate oak investigated with an efficient PCR method. Theor. Appl. Genet. 91: 1253 - 1256.
12- Dumolin–Lapégue S., Demesure, B., Lecorre, V., Fineschi, S. and Petit, R. J., 1997. Phylogeographic structure of  white oaks throughout the European continent. Genetics, 146: 1475 - 1487.
13- Dumolin-Lapègue, S., Pemonge, M. H. and Petit, R. J., 1998. Association between chloroplast and mitochondrial lineage in oaks. Biol. Evol., 15:
1321 - 1331.
14- Ennos, R. A., 1994. Estimating the relative rates of pollen and seed migration among plant populations Heredity, 80: 548 - 593.
15- Farris, M. A. and Mitton, J. L. 1984. Population density out-crossing rate and heterozygote superiority in ponerosa pine. Evolution. 38: 1151 - 1154.
16- Fineschi, S. Taurchini, F., Villani, F., and Vendramin, G. G., 2000. Chloroplast DNA polymorphism reveals little geographical structure in Castanea sativa Mill. (Fagaceae) throughout southern European countries. Molecular Ecology, 9: 1495 - 1503.
17- Fujii, N., Tomaru, N., Okuyama, K., Koike, T., Mikami, T., and Ueda, K., 2002. Chloroplast DNA phylogeography of Fagus Creneta (Fagaceae) in Japan. Plant Syst. Evol., 232(1-2): 21 - 33.
18- Grivet, G., Heinze, B., Vendramin, G. G. and Petit, R. J., 2001. Genome walking with consensus primers: application to the large single copy region of chloroplast DNA. Molecular Ecology Notes 1.
19- Kim, K. J., Jansen, R. K. and Turner, B. L. 1992. Evolutionary implications of intraspecific chloroplast DNA variation in Dwarf Dandelions (Krigia, Asteracea). American Journal of Botany, 79: 708 - 715.
20- King, R. A. and Fwrris, C., 1998. Chloroplast phylogeography of Alnus glutinosa (L.) Gaetn. Molecular Ecology, 7: 1151 - 1161.
21- Mayer, M. S., Soltis, P. S., Soltis, D. E., 1994. The evolution of the Streptanyhus glandulosus complex (Cruciferae): genetic divergence and gene flow in serpentine endemics. Amer. J. Bot., 81: 1288 - 1299.
22- McCauley, D.E. 1994. Contrasting the distribution of chloroplast DNA
and allozyme polymorphism among local populations of silene alba: Implications for studies of gens flow in plants. Proc. Nat. Acad. Sci. USA. 91: 8127 - 8131.
23- Nei, M. 1977. F-statistics and analysis of gene diversity in subdivided populations. Ann. Hum. Genet.41: 225 - 233.
24- Paffetti, D., Vettori, C. and Giannini, R. 2001. Relict populations of Quercus calliprinos webb on Sardinia islan identified by chloroplast DNA.
25- Petit, R. J., A. Kremer, and D. B. Wagner., 1993a. Finite island model for organelle and nuclear genes in plants. Heredity 71: 630 - 641.
26- Petit, R., Kremer, A., and Wagner, D. B., 1993b. Geographic structure of chloroplasy DNA polymorphisms in European oaks. Theoretical and Appled Genetics 87: 122 - 128.
27- Petit, R. J., E1 Mousadik A. and Pons, O., 1997. Identifying populations for conservation on the basis of genetic markers. Conserv. Biol. 12: 844 -  855.
28- Petit, R. J., 1999. Diversité Génétique et Historie des Populations d’ Arbres Forestiers. Dossier d’ habilitaion à diriger des recherches, Université de Paris- Sud, Université Formation de Recherche Scientifique d’ Orsay, Paris.
29- Pons, O. and Petit, R.J., 1995. Estimation, variance and optimal sampling of gene diversity. 1. Haploid locus. Theoretical and Applied Genetics 90:
462 - 470.
30- Pons, O., and petit, R. J., 1996. Measuring and testing genetic differentiation with ordered versus unordered alleles. Genetics, 144: 1237 - 1245.
31- Salvini, D., Anzidei, M., Fineschi, S., Malvoti, M. E., Taurchini, D. and Vendramin, G. G. 2001. Low genetic differentiation among Italian populations of Populus tremula L. (Salicacea) estimated using chloroplast PCR-RFLP and microsatellite markers. Forest Genetics. 8 (1): 81 - 87
32- Sewell, M. M., Parks C. R., Chase, M. W., 1996. Interaspecific chloroplast DNA  variation and biogeography of  North American  Liriodendron L. (Magnoliaceae). Evolution, 50: 1147 - 1154.
33- Soltis, D. E., Soltis, P. S., Ranker, T. A. and Ness, B. D., 1989. Chloroplast DNA variation in a wild plant, Tolmiea menzii. Genetics, 121: 819 - 826.
34- Soltis, D. E., Mayer, M. S., Soltis, P. S. and Edgerton, M., 1991. Chloroplast DNA variation in Tellima grandiflora (Saxifragaceae). American Journal of Botany 78: 1379 - 1390.
35- Soltis, D. E., Soltis, P. S., Kuzoff, R. K. and Trucker, T. L. 1992a. Geographic structuring of chloroplast DNA genotypes in Tiarella trifoliate (Saxifragacea). Plant systematics and Evolution, 181: 203 - 216.
36- Soltis, D. E., Soltis, P. S. and Milligon, B. G., 1992b. Intraspecific chloroplast DNA variation: systematic and phylogenetic implications. In: Soltis, P. S., Soltis, D. E. and Doyle, J. J. (Eds) Molecular systematics of plants. Chapman and Hall, New York. 529 p.
37- Tarbelet, P., Fumagalli, L, Wust-Saucy, A.-G. and Cosson, J.-F., 1998. Comparative phylogeography and postglacial colonization routes in Europe. Mol. Eco., 7: 453 - 464.
38- Tremblay, N. O. and Schoen, D. J., 1990. Molecular phylogeography of Dryas integrifolia: glacical refugia and postglacial recolonization. Molec. Ecol., 8: 1187 - 1198.
39- Van Dijk, P. and Bakx- Schotman T., 1997. Choroplast DNA phylogeography and cytotype geography in autopolyploid  Plantago media. Molec. Ecol., 6:345 - 352.
40- Whittemore, A. T. and Schaal, B. A., 1991. Interspecific gene flow in sympatric oaks. Proc. Natl. Acad. Sci., 88: 2540 - 2544.
41- Wolf, P. G. Murray, R. A. and Sipes, S. D., 1997. Species- independent, geographical structuring of chloroplast DNA haplotypes in a montane herb Ipomopsis (Polemoniaceae). Molec. Ecol., 6: 283 - 291.
42- Wolfe, K. H., Li, W. H. and Sharp, P. M., 1987. Rates of Nucleotide substituation vary greatly among plant mitochondrial, chloroplat and Nuclear DNAs. Proc. Natl. Acad. Sci., 84: 9054 - 9058.