نتایج‌ اولیه‌ (ده‌ساله‌) طرح‌ آزمایش‌ سازگاری‌ سوزنی‌برگان‌ در منطقه‌ ارتفاعی‌ پایین‌بند جنگل‌های‌ نکا (کوهسارکنده‌)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

2 عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع (هماهنگ کننده طرح تحقیقاتی)

3 کارشناس اداره کل منابع طبیعی ساری

4 کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

چکیده

هدف‌ از اجرای‌ طرحهای‌ سازگاری‌ درختان‌ غیر بومی‌، تعیین‌ نتایج‌ ارزشمند معرفی‌ گونه‌های‌ غیر بومی‌ مناسب‌ جهت‌ استفاده‌ در برنامه‌های‌ جنگلکاری‌ است‌. این ‌تحقیق‌ در جنگلهای‌ مرطوب‌ پایین‌بند نکا (کوهسارکنده‌) و در قالب‌ بلوکهای کامل‌ تصادفی‌ با 3 تکرار و 8 تیمار از گونه‌های‌ مختلف‌ سوزنی‌برگ‌ شامل‌، کاج تدا (Pinus taeda)، کاج‌ رادیاتا (Pinus radiata)، کاج‌ بروسیا (Pinus brutia)، کاج ‌سیاه ( Pinus nigra var. austriaca‌)، کاج‌ دریایی‌ (Pinus pinaster)، کاج‌ کاشفی (Pinus longifolia)، کریپتومریا (Cryptomeria japonica) و گونة‌ سدر هیمالیا (Cedrus deodara) از سال‌ 1371 مورد مطالعه‌ قرار گرفت‌. میانگین‌ درصد زنده‌مانی‌، میانگین‌ ارتفاع‌، میانگین‌ قطر یقه‌، میانگین‌ قطر برابر سینه‌ و میانگین‌ درصد طبقات‌ کیفی ‌(خوب‌، مناسب‌، ضعیف‌ و نامناسب‌) پس ‌از اندازه‌گیریهای‌ سالیانه‌ در هر یک‌ از کرتهای‌ آزمایشی ‌به عنوان‌ متغیر تعیین‌ گردید و پس‌ از پایان‌ سال‌ دهم‌ مورد آزمون‌ آماری‌ قرار گرفت‌ همچنین‌ با حفر و تشریح‌ پروفیل ‌در سطح‌ عرصه‌، ویژگیهای‌ فیزیکی‌ و شیمیایی‌ خاک‌ مورد مطالعه‌ قرار گرفت‌ و ویژگیهای‌ اقلیمی‌ آن‌ نیز بر اساس‌ آمار آب‌ و هوایی ‌دهساله ‌ایستگاه ‌هواشناسی‌ چلمردی‌ واقع ‌در 3 کیلومتری‌ محل ‌اجرای‌ طرح‌ (78-1369) تعیین ‌گردید.
بررسی‌ نتایج‌ صفات‌ کمّی‌ و کیفی‌ تیمارهای‌ مختلف‌ سوزنی‌برگ‌ نشان‌ داد که ‌پس‌ از پایان‌ مدت‌ دهسال‌ از اجرای ‌طرح‌ تحقیقاتی‌ اختلاف‌ معنی‌داری میان‌ تیمارهای‌ مختلف‌ از لحاظ‌ هر یک‌ از صفات‌ کمی‌ و کیفی‌ فوق در سطح‌ یک‌ درصد وجود دارد. لازم ‌به ‌ذکر است‌ که با توجه‌ به‌ تجزیه‌ و تحلیل‌ نتایج‌ حاصل ‌از صفات‌ کمّی‌ و کیفی‌ (میانگین‌ درصد زنده‌مانی‌، میانگین‌ ارتفاع‌، میانگین‌ قطر یقه‌، میانگین‌ قطر برابر سینه‌، میانگین‌ درصد طبقات‌ کیفی‌) و مشاهدات‌ زمینی‌ می‌توان‌ گفت که ‌تا این‌ مرحله‌ گونة ‌Pinus taeda (با مبداء پیلمبرا، مبداء اصلی‌ بذر آمریکا) از بهترین‌ وضعیت‌ برخوردار بوده‌ و پس‌ از آن‌ گونه‌های‌ Pinus radiata (با مبداء نوشهر، مبداء اصلی‌ بذر آمریکا) و Pinus brutia (با مبداء پاسند، مبداء اصلی‌ بذر ترکیه‌) نتیجه‌ قابل‌ قبولی‌ را ارائه ‌کرده‌اند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Soft - wood species trial on low altitude site of Neka Forest of Caspian Region

نویسندگان [English]

  • Shirzad Mohammadnejad- Kiasari 1
  • Mahmood Dastmalchi 2
  • Sayyed Ali Reza Mousavi-Garmestani 3
  • Behnoosh Jafari 4
1 Member of scientific board, Mazandaran Research Center of Agriculture and Natural Resources, Sari, I. R. Iran
2 Member of scientific board, Research Intitute of Forests and Rangelands, Tehran I. R. Iran.
3 Expert of Sari Administration of Natural Resources Office, Sari, Mazandaran I. R. Iran.
4 Research Expert, Mazandaran Research Center of Agriculture and Natural Resources, Sari, I. R. Iran.
چکیده [English]

The aim of the study was to introduce the most successful exotic species for Forest plantation projects. The trial was conducted in 1992 on ahumidsite at low altitude of Neka Forest in Mazandaran province of I. R. Iran (North Forests), under compeletely Randomized Block with three replicates and eight tretments. The treatments consisted of six pine species (P. taeda, P.radiata, P. brutia, P. nigra var. austriaca, P. pinaster and P. Longifolia), Crytomeria japonica and Cedrus deodara. The species growth characteristics were measured after 10 years (1992-2000), including survival, height, collar diameter, breast height diameter and quality. soil physical and chemical properties were determined and climate characteristics were identified. The statistical analysis showed that there were significant differences between the species in relation to their qualitative and quantitative parameters. The most promising species were P. taeda, P. radiata and P. brutia, respectively.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Elimination trial
  • Needle-leaved
  • Caspian forests
  • survival
  • height
  • DIAMETER
1- اسدالهی‌، ف.‌، 1380. بررسی‌ سیر تحول‌ جنگلکاری‌ در ایران‌. فصلنامه‌ جنگل‌ و مرتع‌، شماره‌ 53: 13-19.
2- امید، ر. و اسماعیلی‌، م.، 1377. بررسی ‌بیولوژی ‌و تغییرات‌ شپشک‌ کاج‌Leucaspispusiila Loew.(Hom.:Diaspididae) در استان‌ تهران‌. نامه ‌انجمن‌ حشره‌شناسان ‌ایران‌، انتشارات‌ آموزش ‌کشاورزی، جلد هیجدهم‌، شماره‌های ‌1و2: 13-20.
3- بریمانی ‌ورندی،‌ ح.‌، بابایی، م. ر.‌ و محمدی‌، م.، 1379. مدیریت‌ کنترل‌ آفات‌ مهم‌ سوزنی‌برگان‌ مازندران‌. چکیده‌ مقالات‌ اولین‌ گردهمایی‌ جنگلکاری‌ با گونه‌های‌ سریع‌الرشد در شمال‌ کشور، مرکز تحقیقات‌ منابع‌طبیعی‌ و امور دام‌ مازندران‌، 72 صفحه‌.
4- بریمانی ‌ورندی،‌ ح.‌، 1380. جمع‌آوری‌ و شناسایی‌ فون‌ حشرات‌ جنگلها و مراتع‌ مازندران‌. گزارش‌ نهایی ‌طرح ‌تحقیقاتی‌، مرکز تحقیقات‌ کشاورزی ‌و منابع ‌طبیعی‌ مازندران‌، 140 صفحه‌.
5- دستمالچی‌، م.، 1374. کاج‌ بروسیا. انتشارات‌ موسسه‌ تحقیقات‌ جنگلها و مراتع‌، شماره‌130، 139 صفحه‌.
6- دفتر مهندسی‌ و مطالعات‌ منابع‌ طبیعی‌، 1380. وضعیت‌ جنگلهای‌ شمال‌ ایران‌ براساس‌ آخرین‌ آمارهای‌ موجود. فصلنامه‌ جنگل‌ و مرتع‌، شماره‌ 53: 10-16.
7- دماوندی ‌کمالی،‌ ع. ه.، 1375. بررسی‌ مقدماتی‌ کاج‌ کاشفی‌ در ایستگاه‌ تحقیقات‌ پاسند (بهشهر). پژوهش‌ و سازندگی‌، انتشارت‌ سازمان‌ تحقیقات‌ و آموزش‌ کشاورزی‌، شماره‌ 33: 32-33.
8- رحمانی،‌ ر.‌، محمدنژاد کیاسری،‌ ش. و موسوی ‌گرمستانی‌، س. ع. 1379. بررسی‌ تأثیر اکولوژیک‌ و تولید اقتصادی‌ کاج‌ سیاه‌ در منطقه‌ فریم‌. چکیده‌ مقالات‌ اولین‌ گردهمایی‌ جنگلکاری‌ با گونه‌های‌ سریع‌الرشد در شمال‌ کشور، مرکز تحقیقات‌ منابع‌ طبیعی‌ و امور دام‌ مازندران‌، 72 صفحه‌.
9- زارع،‌ ح.‌، 1380. گونه‌های‌ بومی‌ و غیر بومی‌ سوزنی‌ برگ‌ در ایران‌. انتشارات‌ مؤسسه‌ تحقیقات‌ جنگلها و مراتع‌، شماره‌ 271، 498 صفحه‌.
10- سردابی،‌ ح.‌، 1377. بررسی‌ سازگاری‌ گونه‌های‌ مختلف‌ اکالیپتوس‌ و کاج‌ در مناطق‌ ساحلی‌ و کم‌ ارتفاع‌ شرق‌ استان‌ مازندران‌. انتشارات‌ مؤسسه‌ تحقیقات‌ جنگلها و مراتع‌، شماره‌ 193، 133 صفحه‌.
11- عباسی‌، ح.‌، 1376. بازدانگان‌. جزوه‌ درسی‌ مقطع‌ کارشناسی‌، دانشگاه‌ علوم‌ کشاورزی‌ و منابع‌ طبیعی‌ گرگان‌،130 صفحه‌.
12- قلی‌زاده‌، م. ن.‌، 1379. نتایج‌ اولیه‌ (6 ساله‌) طرح‌ آزمایش‌ سازگاری‌ در منطقة‌ پایین‌بند جنگلهای ‌نوشهر (خیرودکنار). انتشارات‌ مؤسسه‌ تحقیقات‌ جنگلها و مراتع‌، تحقیقات‌ جنگل‌ و صنوبر 4، شماره ‌239 :53-88.
13- گرجی‌ بحری‌، ی.‌، 1372. بررسی‌ رویش‌ کاج‌ تدا در گیلان‌. پژوهش‌ و سازندگی‌، انتشارات‌ سازمان‌ تحقیقات‌ و آموزش‌ کشاورزی‌، شماره‌ 20: 34-37.
14- گرجی‌بحری‌، ی.‌ و ‌قلی‌زاده‌، م. ن.، 1376. بررسی‌ و مقایسه‌ میزان‌ موفقیت‌ کاشت‌ نهال‌ گلدانی‌ و ریشه ‌لخت‌ در دو فصل‌ پاییز و بهار درخت‌ نوئل‌ (Piceaabies) در منطقه‌ جنگلی‌ سنگده‌ (فریم‌). پژوهش‌ و سازندگی‌، انتشارت‌ سازمان‌ تحقیقات‌ و آموزش‌ کشاورزی‌، شماره ‌37: 60-61.
15- همتی،‌ ا.‌، امان‌زاده‌ ب. ‌ا.، خانجانی‌شیرازی‌ ب. و سیاهی‌پور، ذ.، 1379. بررسی‌ سازگاری‌ سوزنی‌برگان‌ مهم‌ جهان‌ در سه‌ منطقة‌ ارتفاعی‌ در جنگلهای‌ اسالم‌. چکیده‌ مقالات‌ اولین‌ گردهمایی‌ جنگلکاری‌ با گونه‌های‌ سریع‌‌الرشد در شمال‌ کشور، مرکز تحقیقات ‌منابع ‌طبیعی‌ و امور دام ‌مازندران‌، 72 صفحه‌.
16- Critchfield, W.B. & Elbert L.J., 1966. Geographic distribution of the pines of the world. U.S.Department of agriculture, Niscellaneous publication 991. Washington DC. 97 p.
17- Coombes, A.J., 1995. Trees. Dorling Kindersley, 320 p.
18- Heinz, M., 1996. Site factors, nutrition and growth of black pine(Pinus nigra), ForestWissenschaftliches Centralblatt, 115(1): 17-35 p.
19- Gelderen D.M. & J.R.P.Van Hoey Smith, 1992. Conifers. Timber Press, INC., 356 p.
20- Langdon, O.G., 1979. Natural regeneration of Loblolly pine. in: Proceeding of the natural silviculture workshop, Theme: The shelterwood regeneration method; September 17-21;Charleston, Sc. Washington, D.C.: U.S. Department of Agriculture, forest service, Division oftimber management: 101-116.
21- Russell, M.B. & Barbara, H.Honkala, 1990. Silvics of north America. Forest Service UnitedState, Department of agriculture, Washington, DC, volume1, 877 p.
22- Scott, C.W. 1960. Pinus radiata. Food and agriculture organization of the United Nations,Forestry and forest products study, 14 Rome. Italy. 328 p.
23- Smith, W.B., Vissage, J.S., Darr, D.R., Sheffield, R.M. 2001. Forest statistics of the Unitedstates, 1997. Gen. Tech. Rep. NC-219. St.paul, MN: U.S. Department of Agriculture; ForestService, 191 p.