آزمایش سازگاری و بررسی میزان تولید چوب کلن‌های مختلف صنوبر (کلن‌های تاج‌بسته) در منطقه کرج

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

چکیده

در این تحقیق تعداد 15 کلن برتر از میان ارقام بررسی شده در مرحله اول آزمایش (خزانه‌های سلکسیون) که عمدتآً از تاج بسته و هرمی برخوردار بوده‌اند، انتخاب گردید و از هر کلن تعداد 75 اصله نهال یکساله ریشه دار در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در اسفند ماه 1368 در اراضی مرکز تحقیقات البرز کرج مورد کاشت قرار گرفت. در پایان هر فصل رویش، قطر در محل ارتفاع برابر سینه و نیز ارتفاع درختان اندازه‌گیری شد و بعد نسبت به محاسبه رویش کل، رویش جاری و رویش متوسط حجمی کلن‌ها اقدام گردید و سپس متغیر متوسط رویش حجمی با استفاده از نرم افزارMSTATC  مورد تجزیه وتحلیل آماری قرار گرفت. نتایج بدست آمده طی یک دوره ده ساله بیانگر آن است که از میان کلن‌های بررسی شده کلن Populus nigra var. betulifolia 13/17 با میانگین قطر 19/8 سانتیمتر، و کلن Populus nigra 33/56  با میانگین ارتفاع 17/7 متر از بیشترین میزان رویش قطری و ارتفاعی برخوردار بوده‌اند. بیشترین میزان رویش متوسط حجمی را کلن Populus nigra var. betulifolia 17/13  با  30/80 متر مکعب وکمترین آنرا کلن  Populus simonii با 7/79 متر مکعب در هکتار و در سال داشته‌اند و از نظر آماری بین کلن‌های مورد بررسی در رابطه با رویش حجمی اختلاف معنی‌دار وجود داشته است. بررسی رویش جاری حجمی کلن‌ها طی دوره اجرای طرح نشان می‌دهد که حداکثر رویش در این کلن‌ها در سالهای 1376 و 1377 صورت گرفته است به طوری که در کلن‌های مختلف از 30/41 تا 42/88 در صد از کل رویش ده ساله، طی این دو سال صورت گرفته است. از نظر آلودگی کلن‌ها به آفات، حساسترین آنهاPopulus ciliata  و Populus simonii و مقاومترین آنها ارقام گروه  Populus albaاز جمله Populus alba 44/9 و Populus alba 58/57 بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation on adaptability and wood production of different poplar clones (closed crown) in Karaj City

نویسندگان [English]

  • Rafatollah Ghasemi
  • Ali Reza Modir Rahmati
Member of scientific board, Research Institute of Forests and Rangelands.Tehran, I. R. Iran
چکیده [English]

In this investigation 15 superior poplar clones with closed crown were selected from the first stage of nursery selection trial. From each clone 75 one year old seedlings were planted according to the randomized complete blocks design, at Karaj Alborz Research Center in 1989. At the end of each growing season height and diameter (dbh) growth of all trees were measured. After 10 years, the mean values of  total, annual and average volume growth for each clone were calculated and statisticaly analyzed, using MSTATC software.
The following results were achieved from this study:
- Populus nigra var. betulifolia 17/13 and populus nigra 56/33 had the greatest growth in diameter (19.8 cm) and in height (17.7 m.), respectively.
- Populus nigra var. betulifolia 17/13 with 30.83 m³ and Populus simonii with 7.79 m³ had the maximum and minimum average volume growth per hectare per year. There were significant differences between these clones in volume growth.
The maximum volume growth of the clones was developed in 1997 and 1998 when the percentage of volume growth in these two years, varied between 30.41 and 42.88 m3in the different clones, in comparison to the 10 year growth period.
- Populus ciliata and Populus simonii were the most sensetive clones and Populus alba 44/9 and Populus alba 58/57 were the most resistant clones to pest attack, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poplar
  • Clone
  • adaptability
  • wood production
  • Clones comparison
1- باب المراد، م.، 1377. بررسی بیولوژی سنک صنوبرMonsteria unicostata  در کرج. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حشره شناسی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی، 181 صفحه.
2– خیال، ب.، 1363. بررسی آفات صنوبر در ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، نشریه شماره 38، 117 صفحه.
3- سالاری، ا.، 1376. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی بررسی سازگاری ارقام مختلف صنوبر در شرایط اقلیمی ارومیه. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.
4- ضیایی، ف.، گرجی بحری، ی. و ثاقب طالبی، خ.، 1369. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی آزمایش فاصله‌ای ده کلن صنوبر دو رگه اروپا- آمریکایی در ایستگاه تحقیقات خوشامیان (غرب مازندران، نوشهر)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع.
5- لطفیان، ح.، 1364. گزارش طرحهای تحقیقاتی قبلی صنوبر و ارایه نتایج مقدماتی بعضی از آنها. مجموعه مقالات ارائه شده در سمینار اهمیت صنوبر، 1364. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، نشریه شماره 45: 177-49.
6- مدیر رحمتی، ع.، همتی، ا. و قاسمی، ر.، 1376. بررسی مشخصات کلن‌های صنوبر در خزانه‌های آزمایشی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. نشریه شماره 177. 142 صفحه.
7- همتی، ا. و مدیررحمتی، ع.، 1381. گزارش بررسی سازگاری و میزان تولید ارقام مختلف صنوبر در اراضی شرکت صنایع کاغذ غرب (کرمانشاه)، مؤسسه تحقیقات جنگها و مراتع، نشریه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران شماره 8: 86-59.
8- Iqbal Sheikh M. 1985. Poplar and Willows in Pakistan. Pakistan forest institute Peshawar
9- Krinard R. M. and Johanson R. L. 1984. Cottonwood plantation growth through 20 years. Research paper. SO–21 2, New Orleans. Louisiana Department of Agriculture, forest service, southern forest experiment station.
10- Markovic J. and Herpka I., 1986. Poplars and Willows in Yuguslavia. Poplar research institute Novi Sad ,Yuguslavia, 295 p.
11- Pryor L.D. and Willing R.R. 1983. Growing and breeding Poplar in Australia . Canberra, 56 p.
12- Wachter H. 1988. Versuchsanbauten mit Schwarz Pappeln in Westfalen. Die Holzzucht Nr. ½ Jahrg. 4. 15-20.