بررسی سازگاری وخصوصیات کمی درخت سکویا در ‏ایستگاه تحقیقات چمستان ‏نور مازندران ‏‎(Sequoia sempervirens)‎

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، ساری.‏

2 عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع‏

چکیده

به‌منظور بررسی خصوصیات کمی و میزان تولید چوب گونه سکویا قطعه کوچکی در ایستگاه تحقیقات جنگل و مرتع چمستان نور در سطح 0/16 هکتار انتخاب گردید که درختان آن به فاصله 4 × 4 مترکاشته شده و در هنگام بررسی 19 ساله بودند. در این بررسی مؤلفه‌های رویشی کلیه درختان سرپا به‌صورت صد درصد (114 اصله) شامل: قطر برابر سینه، قطر میانی درخت و ارتفاع برای تعیین حجم توده اندازه‌گیری شدند.
 
نتایج نشان می‌دهد که متوسط قطر برابر سینه، ارتفاع و حجم در هکتار توده به ترتیب 31/8 سانتیمتر، 15/15 متر و 310/65 سیلو می‌باشد. متوسط رویش قطری، ارتفاعی و حجمی در سال به ترتیب 16/8 میلیمتر، 80 سانتیمتر و 16/35 سیلو می‌باشد.
 
منحنی تعداد در طبقات قطری به‌صورت توزیع طبیعی بوده وتوده همسال رانشان می‌دهد و بیشترین تعداد در طبقات قطری میانی (30 تا 35 سانتیمتر) و در نتیجه بیشترین حجم در این طبقات می‌باشد. رابطه قطر برابر سینه و ارتفاع کل افزاینده و سهمی شکل است. نمودار میانگین قطر و ضریب شکل سهمی شکل و کاهنده است و مقدار ضریب شکل توده‌های جوان و سنین پایین بیشتر و در قطرهای بالا کمتر است. یعنی هرچه درخت قطورتر می‌شود مخروطی‌تر می‌گردد. منحنی ابر نقاط قطر برابر سینه و ضریب قدکشیدگی نشان می‌دهد که با افزایش قطر برابر سینه این ضریب کاهش می‌یابد و منحنی به شکل سهمی و کاهنده است.
 
در سن 15 سالگی بذر فراوان تولید کرده و هر کیلوگرم محتوی 288018 دانه باقوه نامیه 22 درصد بود. میزان تراکم و زنده‌مانی به‌ترتیب 712 اصله در هکتار و 94 درصد می‌باشد.
 
گونه سکویا یک دوره سازگاری 19ساله را پشت سرگذاشته و دارای رشد قطری، ارتفاعی و حجمی قابل توجهی می‌باشد وتا این سن با تولید بذر فراوان و تجدید حیات طبیعی، گونه موفقی بوده و کشت آن به‌عنوان یکی از گونه‌های سریع‌الرشد و صنعتی با رشد کمی و کیفی بالا در مناطق مشابه از لحاظ خصوصیات خاک و آب و هوا توصیه می‌شود.
سازگاری، خصوصیات کمی، رشد، قطر، ارتفاع، حجم
به‌منظور بررسی خصوصیات کمی و میزان تولید چوب گونه سکویا قطعه کوچکی در ایستگاه تحقیقات جنگل و مرتع چمستان نور در سطح 16/0 هکتار انتخاب گردید که درختان آن به فاصله 4 × 4 مترکاشته شده و در هنگام بررسی 19 ساله بودند. در این بررسی مؤلفه‌های رویشی کلیه درختان سرپا به‌صورت صد درصد (114 اصله) شامل: قطر برابر سینه، قطر میانی درخت و ارتفاع برای تعیین حجم توده اندازه‌گیری شدند.
نتایج نشان می‌دهد که متوسط قطر برابر سینه، ارتفاع و حجم در هکتار توده به ترتیب
 8/31 سانتیمتر، 15/15 متر و 65/310 سیلو می‌باشد. متوسط رویش قطری، ارتفاعی و حجمی در سال به ترتیب 8/16 میلیمتر، 80 سانتیمتر و 35/16سیلو می‌باشد.

منحنی تعداد در طبقات قطری به‌صورت توزیع طبیعی بوده وتوده همسال رانشان می‌دهد و بیشترین تعداد در طبقات قطری میانی (30 تا 35 سانتیمتر) و در نتیجه بیشترین حجم در این طبقات می‌باشد. رابطه قطر برابر سینه و ارتفاع کل افزاینده و سهمی شکل است. نمودار میانگین قطر و ضریب شکل سهمی شکل و کاهنده است و مقدار ضریب شکل توده‌های جوان و سنین پایین بیشتر و در قطرهای بالا کمتر است. یعنی هرچه درخت قطورتر می‌شود مخروطی‌تر می‌گردد. منحنی ابر نقاط قطر برابر سینه و ضریب قدکشیدگی نشان می‌دهد که با افزایش قطر برابر سینه این ضریب کاهش می‌یابد و منحنی به شکل سهمی و کاهنده است.
در سن 15 سالگی بذر فراوان تولید کرده و هر کیلوگرم محتوی 288018 دانه باقوه نامیه 22 درصد بود. میزان تراکم و زنده‌مانی به‌ترتیب 712 اصله در هکتار و 94 درصد می‌باشد.
گونه سکویا یک دوره سازگاری 19ساله را پشت سرگذاشته و دارای رشد قطری، ارتفاعی و حجمی قابل توجهی می‌باشد وتا این سن با تولید بذر فراوان و تجدید حیات طبیعی، گونه موفقی بوده و کشت آن به‌عنوان یکی از گونه‌های سریع‌الرشد و صنعتی با رشد کمی و کیفی بالا در مناطق مشابه از لحاظ خصوصیات خاک و آب و هوا توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation on Adaptability and Quantitative Properties of Redwood (Sequoia sempervirens) in north of Iran, Mazandaran province.

نویسندگان [English]

  • Sayyed Reza Mostafanezhad 1
  • Mahmood Dastmalchi 2
1 Scientific Board Member, Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research Center, Sari, I. R. Iran.‎
2 Member of Scientific board, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran‎
چکیده [English]

 
A 19 year old plantation (4×4m) of Redwood on an area of 0.16 ha was selected in Chamestan Experimental Station in Mazandaran Province (North Iran). Results indicate that mean of diameter at breast height ,height and volume per hectar were 31/8cm ,15/15m and 310/65 sylve, respectively. Also the following results were obtained :
- mean of annual d.b.h. increment = 16/8mm
- mean of annual height increment = 80cm
- mean of annual volume increment = 21/55m3
- h/d coefficient = 47/6
The diameter class of 30-35 cm had the greatest number and volume of trees. Increase in d.b.h. decreased form factor and stability coefficient. Seed production started at age of 15 year. The number of seeds per kilogram and their germination percentage was 288018 and 22, respectively. Survival of Sequoia sempervirens after 19 years and at density of 712 per ha, was 94 percent. Plantation of the species is recommended for climatically and edaphicaly matched sites due to its high rate of survival and growth.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adaptation
  • Quantitive properties
  • Growth
  • DIAMETER
  • height
  • volume
1- ابراهیمی، ع.، مختاری، ج.، 1373. ایستگاه تحقیقات جنگل و مرتع چمستان (نور) از آغاز تا امروز، کتابچه مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام مازندران، 50صفحه.
2- برهانی، ع.، خورنکه، س.، 1381. در Pestalotiopsis funerea- سکویا میزبان جدید برای قارچ مازندران. خلاصه مقالات پانزدهمین کنگره گیاه‌پزشکی ایران، دانشگاه رازی کرمانشاه، 5 صفحه.
3- خورنکه، س.، 1379. بررسی مقدماتی کمی و کیفی پوپلمان 9ساله سکویا در ایستگاه تحقیقات پاسند. خلاصه مقالات گردهمایی جنگلکاری با گونه‌های سریع‌الرشد در شمال کشور (مازندران، کلارآباد)، 13صفحه.
4- سعید، ا.، 1369. پلی‌کپی درس اقتصاد جنگل. دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 30 صفحه.
5- سازمان هواشناسی کشور. سالنامه هواشناسی ایران. سالهای 1359 الی 1380.
6- قلی‌زاده، م.، 1375. بررسی سازگاری و رشد 9 گونه سوزنی‌برگ صنعتی در جنگلهای پایین بند منطقه نوشهر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گرگان، 118صفحه.
7- قلی‌زاده، م.، 1379. نتایج اولیه (6 ساله) طرح آزمایش سوزنی‌برگان در منطقه پایین بند جنگلهای نوشهر. (خیرودکنار). انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، شماره 239، تحقیقات جنگل و صنوبر (4): صفحه 88-53.
8- Allen, G., Lindquist, J., Melo ,J.and Stuart, J.,1995. Seventy-two years growth on a redwood sample plot: The Wonder Plot Revisited. Forest Products Journal 36(6): 21-27.
9- Dudarev, A.D., Dusha,V.l., Kosarev, N.G.and Uspenskii,V.V., 1975. Growth and yield of representatives of N.American tree species on the black sea coast of the caucasus. Lesnoi,Zhurnal, NO.2: 28-32.
10- Olson, D. F., Douglass, J.,R., Douglass, F.and Walters,G. A., 1995. Sequoia sempervirens (D. Don) Endl. redwood. In: Burns, Russell M.; Honkala; Barbara H., technical Coordinators. Silvics Of North America, Volume 1.Conifers.Agric. Handb.654.Washington, DC, U.S. Department of Agriculture, Forest Service:541-551.