طراحی‌ شبکه‌ حمل‌ ونقل‌ و تعیین‌ ماشین‌آلات‌ مناسب‌ در ‏جنگل‌ تحقیقاتی‌"واز"‏

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران

2 عضو هیأت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

3 عضو هیأت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.‏

چکیده

با توجه‌ به‌ اهمیتی‌ که‌ شبکه‌بندی‌ جاده‌ در تعیین‌ ماشین‌آلات‌ و مدیریت‌ جنگل‌ دارد بررسی‌ آن‌ در چهارسری‌ از جنگل‌ تحقیقاتی‌"واز" به‌ مساحت‌ 4081 هکتار در سه‌ مرحله‌ به‌ اجرا در آمد. در مرحله‌ اول‌ جاده‌های‌ موجود مورد بررسی‌ و محاسبه‌ قرار گرفت‌ که‌ مشخصات‌ شبکه‌بندی‌ به‌شرح‌ زیر بود:
طول‌ جاده‌های‌ موجود 23538 متر
تراکم‌ طولی‌ جاده‌ها 8/42 =R.D متر در هکتار
درصد شبکه‌بندی‌ 42%
در مرحله‌ دوم‌ به‌د‌لیل‌ قرار گرفتن‌ جاده‌ در طبقه‌بندی‌ وضعیت‌ نامناسب‌، شبکه‌بندی‌ جاده‌های‌موجود مورد قبول‌ نبوده‌است‌، بنابراین‌ با بررسی‌ عوامل‌ مؤثر در آن‌ مانند وضعیت‌ شیب‌، توپوگرافی‌، زمین‌شناسی‌، قابلیت‌ مکانیکی‌ خاک‌، استحکام‌ خاک‌، و عوامل‌ جوی‌ جاده‌های‌ پیشنهادی‌ طراحی‌ و درطبیعت‌ پیاده‌ گردید. بر این‌ اساس‌ مشخصات‌ شبکه‌بندی‌ جاده‌ها به‌ شرح‌ زیر بدست‌ آمد:
طول‌ جاده‌ها 50558 متر
تراکم‌ طولی‌ جاده‌ها 12/36 =R.D متر در هکتار
درصد شبکه‌بندی‌ 62% 
در مرحله‌ سوم‌ باتوجه‌ به‌ شبکه‌بندی‌ بعمل‌آمده‌ و وضعیت‌ شیب‌، استحکام‌ و مکانیک‌ خاک‌ و تولید در هر سری‌، ماشین‌آلات‌ مناسب‌ جهت‌ خروج‌ چوب‌آلات‌ در جنگل‌ پیش‌بینی‌ گردید. نتایج‌ حاصل‌ نشان‌ می‌دهد که‌ با توجه‌ به‌ رقم‌ باکموند، میزان‌ تراکم‌ و درصد شبکه‌بندی‌ اصلی‌ درسریهای‌ 1،2و3 مناسب‌ و سطح‌ خوبی‌ از جنگل‌ را پوشش‌ می‌دهد. با وجود افزایش‌ تراکم‌ طولی‌، درصد شبکه‌ بندی‌ در سری‌ 4 وضعیت‌ چندان‌ مناسبی‌ ندارد، زیرا شیب‌ زیاد منطقه‌ عامل‌ محدودکننده ‌شبکه‌بندی‌ اصلی‌ ونیز در سری‌ 2 وضعیت‌ استحکام‌ خاک‌ عامل‌ محدود کننده‌ برای‌ احداث‌ مسیرهای‌چوبکشی‌ می‌باشد. مطابق‌ آزمایشهای‌ بعمل‌ آمده‌، خاک‌ منطقه‌ اغلب‌ ریزدانه‌ و دارای‌ قابلیت‌ باربری‌ کم‌ (C.B.R) و دامنه‌خمیری‌ زیاد می‌باشد. بنابراین استفاده‌ از آن‌ در جاده‌سازی‌ مشکل‌ و با احتیاط‌ و تغییر در خواص‌ فیزیکی‌(مکانیکی‌) امکان‌پذیر می‌باشد. در نتیجه‌ باتوجه‌ به‌ نتایج‌ بدست‌ آمده‌، یک‌ دستگاه‌ اسکیدر چرخ‌لاستیکی‌ و یک‌ دستگاه‌ تراکتور کشاورزی‌ برای‌ کار به‌ مدت‌ 203 روز در سال‌، یک‌ دستگاه‌ کامیون‌ برای‌کار به‌ مدت‌ 137 روز در سال‌، و یک‌ دستگاه‌ سیستم‌ کابل‌ هوایی‌ جهت‌ اجرای‌ عملیات‌ بهره‌برداری‌ وخروج‌ محصولات‌ از جنگل‌ ضروری‌ می‌باشد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Road Network Planning and selection of Harvesting ‎Machines at"Vaz" experimental Forest‎

نویسندگان [English]

  • Ali Eghtesadi 1
  • Hooshang Sobhani 2
  • Nosratpllah Rafatnia 3
1 Research Institute of Forests and Rangalands, Tehran, I.R. Iran.‎
2 Scintefic Board Member of Tehran University, Faculty of Natural Resources, Karaj, Iran.‎
3 Scintefic Board Member of Gorgan University, Faculty of Natural Resources, Gorgan, Iran.‎
چکیده [English]

Regarding to the importance of road network in Forest Management, Woodtransportation and Forest operation, this investigation was carried out in fourdistricts of "Vaz" exprimental Forest. The study area was 4081 hectares. The forest network planning was based on essential factors such as length of roads, length density of roads, wood transport distance in forest, network percentage, slope, soil mechanics, soil stability, volume of wood production and climatic factors. Three stages were considered to achieve these goals:
In the first stage , existing roads were evaluated and recorded. The results were as follow: Length of roads: 21770 m, length density of roads: 7.8 m/ha and network percentage: 37
Due to unacceptable of the existing network, in the s

کلیدواژه‌ها [English]

  • Road network
  • Road density
  • wood transportation
  • Slope
  • Soil mechanics and stability

1- اقتصادی، ع.، بررسی فواصل کشیدن و حمل‌ونقل گرده‌بینه‌ها در حوزه نکاءچوب. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، 132 صفحه.

2- خالقی، پ.، حسینی، م.، عباسی، ح.، فروهر، م. و قلیچ‌نیا، ح. 1377. نیمرخ جنگلهای خزر - جنگل تحقیقاتی" وازرود"- انتشارات موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، شماره 380، 198 صفحه.

3- رأفت‌نیا، ن. 1367. طرح و پرژه جاده‌های جنگلی. انتشارات دانشگاه مازندران شماره انتشار 108، 227 صفحه.

4- سازمان جنگلها ومراتع، 1366. دیدگاه‌ها و برنامه‌های اجرائی بهره‌برداری، انتشارات دفتر بهره‌برداری. 26 صفحه.

5- سبحانی، ه.، 1378. طرح بهره‌برداری سومین تجدیدنظر طرح جنگلداری بخش نم‌خانه جنگل آموزشی دانشکده منابع‌طبیعی دانشگاه تهران، 114 صفحه.

6- مجنونیان، ب.، 1367. نتایج اولیه بررسی خواص مکانیکی خاک جنگل خیرودکنار جهت استفاده کاربردی در جاده‎سازی. مجله منابع‌طبیعی، شماره 42: 105-113.

7- میربادین، ع. و شهریاری، ق. 1378. تعیین رویش قطری درختان و درختچه‌های ایران (راش) طرح تحقیقاتی "واز"، انتشارات موسسه جنگلها و مراتع، نشریه تحقیقات جنگل و صنوبر (2)، شماره 212: صفحه 1-51.

8- Anonymous, 1977. Planning Forest Roads and Harvesting Systems. FAO, Forestry Paper, No. 2, 148 pp.

9- Anonymous, 1978. Mountain forest roads and harvesting. FAO, Forest logging and transport Branch, Forest Industries Division, Forestry Department, No.14, 254 pp.