بررسی عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر پذیرش آگروفارستری در میان صنوبرکاران شمال کشور

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد رشته ترویج و آموزش منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

2 استاد، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات

چکیده

تحقیق حاضر به بررسی عوامل اقتصادی ‌ـ اجتماعی مؤثر بر پذیرش آگروفارستری در میان صنوبرکاران شمال کشور پرداخته است. این تحقیق از نوع توصیفی ‌ـ همبستگی می‌باشد. جامعه مورد مطالعه، کلیه صنوبرکاران سال 1385 ساکن در استانهای شمالی‌کشور (گلستان، گیلان و مازندران) بود که به آگروفارستری مشغول بودند و در مجموع 546 نفر را شامل می‌شد که با استفاده از روش نمونه‌گیری «طبقه‌ای تصادفی با انتساب متناسب» تعداد 175 نفر با استفاده از رابطه کوکران به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان در حوزه جنگل‌کاری و ترویج به‌دست آمد و برای پایایی ابزار تحقیق از ضریب کرونباخ آلفا برای متغیر وابسته «میزان پذیرش آگروفارستری در میان صنوبرکاران» استفاده گردید که 91/0 بدست آمد. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آماره‌های توصیفی و استنباطی استفاده گردید. نتایج نشان داد که رابطه مثبت و معنی‌داری میان متغیر میزان پذیرش آگروفارستری با متغیرهای مستقل میزان تحصیلات، درآمد سالیانه خانوار، درآمد سالیانه از شغل صنوبرکاری، میزان آگاهی در زمینه آگروفارستری، دسترسی به نهاده‌های مورد نیاز، دسترسی به تسهیلات اعتباری و میزان تماس با مروجان وجود دارد. همچنین میان میانگین میزان پذیرش آگروفارستری از نظر استفاده از تسهیلات اعتباری اختلاف معنی‌داری وجود دارد. آزمون رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیرهای میزان آگاهی در زمینه آگروفارستری، دسترسی به تسهیلات اعتباری و درآمد سالیانه خانوار، توانایی تبیین 8/49 درصد از تغییرات میزان پذیرش آگروفارستری در میان صنوبرکاران را دارا می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of socio – economic factors influencing on adoption of agroforestry among poplar farmers in northern part of Iran

نویسندگان [English]

  • Amir Kayvan Darvish 1
  • Mohammad Chizari 2
  • Sayyed Mahdi Mirdamadi 3
1 M.Sc. of Natural Resources Extension. Science & Research Branch, Islamic Azad University
2 Professor, Agricultural Extension and Education Department, Tarbiat Modares University
3 Associate Prof., Agricultural Extension and education Department, Science & Research Branch, Islamic Azad University
چکیده [English]

     The purpose of this study was to analyze socio – economic factors influencing on adoption of agroforestry among poplar farmers in northern part of Iran. This research is descriptive – correlation. The statistical population includes all poplar farmers (in Golestan, Mazandaran and Guilan provinces) in the agricultural year 2006 that included 546 poplar farmers. A sample of 175 poplar farmers was selected, with Cochran formula, using "stratified random proportional sampling" method. A questionnaire was used to collect information. Content validity was achieved by a panel of experts in the fields of forest and natural resources extension. Questionnaire reliability was established by calculating Cronbach Alfa coefficient for dependent variable "extent of adoption of agroforestry among poplar farmers" which has been 0.91. The analysis of data has been carried out by using of descriptive and deductive statistics. The findings of research revealed that there are significant and positive relationships among adoption level of agroforestry independent variables consisting: literacy level, level of annual income, level of awareness about agroforestry, level of access to needful inputs, level of access to credit facilities and contact with extension agents. Significant difference was found in the mean score for level of adoption agroforestry in relation to using of credit facilities. The result of regression analysis indicated that 49.8% of the variations in level of adoption agroforestry were explained by level of awareness about agroforestry, level of access to credit facilities and level of annual income.

کلیدواژه‌ها [English]

  • adoption
  • agroforestry
  • poplar farmers

مراجع

- ایسنا، 1386. سرویس اجتماعی ‌ـ محیط زیست، شماره خبر 928934، قابل دسترس در:
http://isna.ir/Main/NewsDownload.aspx?ID=928934
- بی‌‌نام، 1994. (ترجمه موسوی زنوز، م.، 1378). رهنمودهای جدید برای کشاورزی، جنگلداری و شیلات. سلسله انتشارات روستا و توسعه، شماره 35، 125 صفحه.
- ثمری، د.، 1377. عوامل مؤثر در پذیرش طرح تجمیع آبادیهای کم‌خانوار جنگل نشین در منطقه گرگان و گنبد. مجله جنگل و مرتع، 39: 47-41.
- چونداوات، بی.اس. و گوتام، اس.کی.، 1993 (ترجمه شامخی، ت.، 1385). بیشه زراعی (آگروفارستری).  انتشارات دانشگاه تهران، 260 صفحه.
- ساعی، ع.، 1377. آمار در علوم اجتماعی با کاربرد نرم‌افزار SPSS در پژوهشهای اجتماعی. موسسه نشر جهاد. 267 صفحه
- رعیت‌پناه، غ.، 1374. بررسی برخی از عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مؤثر در فرآیند پذیرش شیوه مکانیزه کشت برنج توسط شالیکاران شهرستان ساری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، 148 صفحه.
- محبوبی، م. ر.، 1382. تحلیل عوامل مؤثر بر رفتار پذیرش تکنولوژیهای حفاظت شده خاک در حوضه آبخیز استان گلستان. رساله دکتری رشته ترویج و آموزش کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 253 صفحه.
- Anastazia, B.W.J., 2004. Socio- Economic Factors Influencing Adoption of Agroforestry Practices in Nyanja Division, Musoma Rural District, Mara Region, Tanzania, M.Sc thesis: Sokoine University of agriculture. Abstracts of Ph.D. and M.Sc. theses in Agroforestry, 1999-2005. WorldAgroforestryCenter: 94 – 95.
- Barasa, R.D., 2001. The Influence of Technology Characteristics and Social- Economic Factors on Adoption of Agroforestry Technologies: the case of southern Malawi. Student Theses, Department of Economics, ChancellorCollege, University of Malawi. Available at: http://www.economics.chanco.mw/student_theses.htm.
- Belligeri, S., 1996. Adoption and Perception off Usefulness of Agroforestry by Farmers of Dharwad, Abstract of M.Sc. thesis: University of Berlin, Germany. 1 p.
- Bertomeu, M., 2005. Small-scale farm forestry: an adoptable option for smallholder farmers in the Philippines. 2nd National Agroforestry Congress, Pili, Camarines Sur, Philippines 26-27 October 2005. ICRAFP. 16 p.
- Chikamai, B.N., 1996. A review of production and quality control of gum Arabic in Africa. FAO Project TCP/RAF/4557. Rome, 191 p.
- Current, D. and Scherr, S., 1995. Farmer costs and benefits from agroforestry and farm forestry projects in Central America and the Caribbean: implications for policy. Journal of Agroforestry Systems, 30: 87-103.
- FAO, 2001. The economics of soil productivity in sub-Saharan Africa: Soils Bulletin, FAO Rome. 68 p.
- FAO, 2005. Realizing the economic benefits of agroforestry: experiences, lessons and challenges, State of The World's Forests 2005: 88-97.
- Garrett, H.E.G. and Buck, L., 1997. Agroforestry practice and policy in the United States of America. Journal of Forest Ecology and Management 91: 5–15.
- Ghadim, A. K. and Pannel, D. J., 1999. A conceptual framework of adoption of an agricultural innovation. Journal of Agricultural Economic 27: 154-195.
- Lapar, M. L. A, and Ehui, S. K., 2004. Factors affecting adoption of dual-purpose forages in the Philippine uplards. Journal of Agroforestry Systems 81: 95-114.
- Neupane, R. P., Sharma, K. R. and Thapa, S. G., 2002. Adoption of Agroforestry in the hills of Nepal: a logistic regression analysis. Journal of Agricultural systems 72: 177-196.
- Rafi, B. M., 1993. Knowledge, Attitude and Adoption of Farm Forestry Practices Among the Participant and Non-Participant Farmers in Shimago District, Abstract of M.Sc. thesis, University of agricultural sciences, Banglore, India.1 p.
- Ramandhan L. H., 2002. Socio- Economic Factors Influencing Adoption of Agroforestry Practices by Farmers in Lowland agro – Ecological Zone of Tarine District, Tanzania. M.Sc.: FokoineUniversity of agriculture. Abstracts of Ph.D. and M.Sc. theses in Agroforestry, 1999-2005. WorldAgroforestryCenter: 87 – 88.
- Thangata, P. H. and Alavalapafi, J. R. R., 2003. Agroforestry adoption in southern Malawi: the case of mixed intercropping of Gliricidia sepium and maize, Journal of Agroforestry Systems 78: 57-77.
- Weir, Sh. and Knight, J., 2000. Adoption and Diffusion of Agricultural Innovations in Ethiopia: the role of education. Centre for the Study of African Economies, University of Oxford Working Papers Series: 2000-5, 21 P. Available at: http://ideas.repec.org/p/fth/oxesaf/2000-5.html.
- Williams, P.A., Gordon, A.M., Garret, H.E. and Buck, L., 1997. Agroforestry in North American and it's role in farming systems. Wallingford, UK, CABI. Temperate Agroforestry Systems: 9-84. 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار