آنالیز پوشش گیاهی براساس جوامع و ارتباط آن با شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک در جنگل‌های طبیعی

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 ، دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

2 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.

3 استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور.

چکیده

آنالیز پوشش گیاهی در رویشگا‌ه‌های طبیعی براساس عوامل بوم‌شناختی می‌تواند به­عنوان معیاری از کیفیت اکوسیستم‌های جنگلی باشد. بر این اساس مطالعه حاضر نیز به‌منظور بررسی رویشگاه براساس پوشش گیاهی و ارتباط آن با شرایط خاک در جنگل آموزشی- پژوهشی دانشگاه تهران واقع در خیرودکنار نوشهر انجام شده است. برای مطالعه جوامع گیاهی از روش Braun-Blanquet استفاده شد که داده‌های مربوط به پوشش‌گیاهی با استفاده از نرم‌افزار آنافیتو (ANAPHYTO) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و جوامع منطقه براساس حضور گونه‌های معرف در تابلوی جامعه‌شناسی تعیین شدند. سپس براساس داده‌های اولیه پوشش گیاهی، گروههای اکولوژیک با استفاده از آنالیز دو طرفه گونه‌های معرف (TWINSPAN) معین شدند. در هر یک از این گروهها، گونه‌های ترجیح‌پذیر با تواتر ویژه مشخص شده و قطعات نمونه‌ای که این گونه‌ها در آنها حضور دارند به­عنوان محلهای نمونه‌برداری خاک انتخاب شدند. با این توضیح که اگر برخی از قطعات نمونه با شرایط یاد شده در یک طبقه شکل زمین قرار گیرند، تنها در یکی از آنها نمونه خاک برداشت می‌شود. اطلاعات مربوط به مشخصه‌های خاک با استفاده از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که دو جامعه‌گیاهی Rusco-Fagetum و Carpineto-Fagetum برای منطقه قابل تشخیص می‌باشند. در جامعه Carpineto –Fagetum مشخصه‌های میزان رس و شن، رطوبت اشباع، ازت کل و کربن آلی و در جامعهRusco – Fagetum ، عمق خاک، میزان سیلت، فسفر و اسیدیته از عوامل مؤثر در گسترش این جوامع می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Vegetation analysis based on plant associations and soil properties in natural forests

نویسندگان [English]

  • ASadollah Mataji 1
  • Ghavamoddin Zahedi 2
  • Younes Asri 3
1 Associate Prof., Islamic Azad University, Research and Science Branch
2 Associate Prof., University of Tehran
3 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands
چکیده [English]

     In natural ecosystems, site classification can be used as a model to determine the quality of forest ecosystems based on ecological factors. Therefore, vegetation analysis based on plant communities and soil properties was performed in Kheyroudkenar forest – Nowshahr. Based on Braun - Blanquet method and using ANAPHYTO software vegetation data were analyesed, and associations recognized. Morevere, ecological groups and differential species were determined based on phytosociological data using TWINSPAN. Afterwards, depending on one sample selected in each landform class, the area with differential species were recognized for soil study. Results showed thattwo communities constitute the major part of the study area, Rusco-Fagetum and Carpineto–Fagetum. Soil variables that played the most important role for expantion of Rusco-Fagetum associaton were depth, silt, P and pH, while in Carpineto–Fagetum important were clay, sand, Sp, N and C.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Plant community
  • soil
  • natural forests
  • Anaphyto
  • Principle Component Analysis

مراجع

دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 90 صفحه.
- حبیبی، ح.، 1353. بررسی تاثیر بافت خاک در میزان رویش راش ایران. نشریه دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، شماره 31: 69-60.
- زمانی، خ.، 1375. بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاکها در ارتباط با رویشگاههای جنگلی در منطقه کردکوی استان گلستان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 103 صفحه.
- ساجدی، ت.، 1381. بررسی تغییرات تیپ هوموس در جنگلهای خالص و آمیخته راش، سری چلیر جنگل خیرودکنار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 137 صفحه.
- سرمدیان، ف. و جعفری، م.، 1380. بررسی خاکهای جنگلی ایستگاه تحقیقاتی آموزشی دانشکده منابع ‌طبیعی- دانشگاه تهران (خیرودکنار- نوشهر). مجله منابع طبیعی ایران، ویژه­نامه سال 1380، 103 صفحه.
- عصری، ی.، 1373. جامعه­شناسی گیاهی. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، نشریه شماره 34، 285 صفحه.
- عطری، م.(مترجم)، 1376. فیتوسوسیولوژی (جامعه­شناسی گیاهی). انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 384 صفحه.
 
- Braun-Blanquet, J., 1932. Plant sociolgy. The study of plant communities, Mc Grow – Hill,  New York and London, 438p.
- Daubenmire, R.F.,1952. Forest vegetation of northern Idaho and adjacent Washington and its bearing on concepts of vegetation classification, J. Ecology (Monographs), 22:301-330.
- Ellenberg, H.1954. Über einige Fortschritte der kausalen Vegetationskunde, Vegetatio 5-6 :199-211.
- Ellenberg, H., Weber, H.E., Dull, R., Wirth, V., Werner, W. and Paulissen, D.,1992.
         Zeigerwerte von Pflanzen in Mitteleuropa. Goltze, Goettingen, Scripta Geobotanica 18, 258p.
- Ge´gout J. and Krizova E., 2003. Comparison of indicator values of forest understory plant species in Western Carpathians (Slovakia) and VosgesMountains (France). For. Eco. and Manage., 182: 1–11.
- Legendre, P., 1998. Numerical Ecology. Elsevier Scientific Publishing Company, Amesterdam. 853p.
- Muller- Dombois, D. and Ellenberg, H., 1974. Aims and methods of vegetation ecology. John & Sons Inc., New York, 547p.
- Noirfalise, A., 1984. Forêts et stations Forestières en Belgique, les presses Agronomiques de Gembloux, GemblouxUniversity Press, 250p.
- Rogister, J.E., 1978. A contribution to an ecological classification of forest plant association (in Dutch with English summary), Werken, Reeks A 16, 157p.
- Rogister, J.E., 1985. The main forest plant association of Flanders (in Dutch with English summary), Werken, Reeks A26, 106p.
- Sioen, G., Neirynuck, J., Maddelein, D. and Muys, B., 1994. Site classification in a mixed hardwood forest (Hallerbos, Belgium) with a homogeneous ground vegetation dominated Hyacinthoides Non – Scripta, Silva Gandavensis, 59: 15 – 28.
- Zas, R. and Alonso M., 2002. Understory vegetation as indicators of soil characteristics in northern Spain. For. Eco. and Manage., 171: 101-111.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار