تأثیر روش‌های برش بر رشد و عملکرد جست‌های Eucalyptus camaldulensis 9616 در خوزستان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان

2 دانشجوی دکتری زراعت، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین

3 کارشناس ارشد پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان

چکیده

اکالیپتوس کامالدولنسیس 9616 یکی از سازگارترین و مناسبترین گونه‌های درختی از نظر تولید چوب و سایر فرآورده‌های فرعی در استان خوزستان به‌شمار می‌آید. هدف از این بررسی تعیین ابزار، ارتفاع بُرش و مدیریت جست‌گروه‌ها در جنگل‌کاریهای دست کاشت اکالیپتوس کامالدولنسیس به‌روش شاخه‌زاد است. این پژوهش در ایستگاه تحقیقاتی بیشه‌زار عباس‌آباد دزفول بر روی درختان دست کاشت ده‌ساله اکالیپتوس کامالدولنسیس 9616 انجام و به‌صورت طرح آماری کرت‌های دوبار خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار از بهمن‌ماه 1382 به‌مدت پنج سال به مرحله اجرا در آمد. وسیله بُرش در دو سطح اره موتوری و تبر به‌عنوان تیمار اصلی، ارتفاع بُرش در دو سطح 15 و 30 سانتی‌متری به‌عنوان تیمار فرعی اول و مدیریت جست‌گروه‌ها نیز در دو سطح حذف تدریجی جست‌های ضعیف که در نهایت دو تا چهار جست در هر کُنده باقی بماند و شاهد (بدون حذف) به‌عنوان تیمار فرعی دوم در نظر گرفته شد. کلیه بررسی‌ها بر روی 90 پایه درخت اکالیپتوس با فاصله کاشت 3×3 متر انجام شد. نتایج نشان داد که ظهور جوانه‌ها بعد از قطع پایه‌ها در کلیه تیمارها در یک دوره زمانی مشابه اتفاق افتاد. ابزار و ارتفاع بُرش سبب اختلاف معنی‌داری در تولید چوب شد، به‌نحوی که بکارگیری اره موتوری و کاهش ارتفاع (15 سانتی‌متری) موجب افزایش عملکرد چوب شد. مدیریت جست‌گروه‌ها نیز تأثیر معنی‌داری بر مؤلفه‌های چوب، ارتفاع، قطر و نیز تولید سرشاخه‌های علفی داشت، به‌طوری که با کاهش تعداد جست‌ها، عملکرد چوب و رشد قطری افزایش یافت، اما در تیمارهای عدم کاهش جست‌ها، رشد ارتفاعی و تولید سرشاخه‌های علفی برتری نشان داد. بررسی اثرات متقابل تیمارها بر مشخصه‌های مورد ارزیابی نشان داد که بیشترین عملکرد چوب و رشد قطری، مربوط به تیمار قطع به‌وسیله اره موتوری از ارتفاع 15 سانتی‌متری و تعدیل جست‌ها به تعداد 2 جست در هر کُنده بود

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of cutting methods on growth and yield of Eucalyptus camaldulensis 9616 sprouts in Khouzestan province

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hasan Saleheh Shushtari 1
  • Korosh Behnamfar 2
  • Pedram Ghadiripour 3
1 Forest Research Expert, Khouzestan Agricultural and Natural Resources Research Center
2 Ph.D. student of agronomy, Ramin University
3 Senior Expert, Khouzestan Agricultural and Natural Resources Research Center
چکیده [English]

Eucalyptus camaldulensis is one of the most adaptable and suitable tree species in view point of wood and other productions in Khouzestan province. The aim of this study was to determine the most suitable cutting tools, cutting heights and coppice management in Eucalyptus camaldulensis Dehn. plantations. This study was carried out in Research Station of Abbasabad Dezful on Eucalyptus camaldulensis 9616 plantation (l0 years old). The research was conducted in 2002 under statistical method of split-split plots and Randomized Complete Blocks Design, with three replicates. The main treatments consisted of two levels of cutting tools (axe and chainsaw), two stump heights (15cm and 30cm.) and two sprout management methods (reduced and control). Evaluations have been done on 90 trees of Eucalyptus at 3m×3m spacing. After five years, the data were analyzed using Duncan test and analysis of variance. Results showed that the sprouts appeared at the same time, after cutting the eucalypts in the all treatments. Cutting tools and stump height treatments affected wood production, significantly. The greatest wood yield was achieved at chainsaw and stump height of 15cm treatments. Sprout management treatments also affected sprouts wood production, height, diameter and foliage biomass, significantly. Sprout reduction (2-4 sprouts/stump) increased sprouts wood production and diameter, whereas the control treatment (without sprout management), increased sprouts height and foliage biomass. The results of interaction between the treatments showed that the highest amount of sprouts wood yield and diameter achieved by applying the treatments of chainsaw, stump height of 15cm and leaving two sprouts on each stump.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Eucalyptus camaldulensis
  • coppice
  • sprout reduction
  • axe
  • chainsaw
  • biomass
  • Short-rotation
  • yield
- امانی، م. و پرویزی، ک.، 1375. تاغ، جنگل‌شناسی و پرورش جنگل (سیلویکولتور). انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، شماره 149، 118 صفحه.
- بی‌نام، 1374. صندوق مطالعاتی ایجاد کشت و صنعت‌های اکالیپتوس. وزارت کشاورزی (معاونت امور نظام و بهره‌برداری)، جلد سوم، 142 صفحه.
- بی‌نام، 1387. آمار ایستگاه‌های هواشناسی. اداره کل آمار، فناوری اطلاعات و اطلاع رسانی. انتشارات سازمان هواشناسی کشور، 1069 صفحه.
- پابو، ه.، 1348. توسعه و اصلاح مراتع ایران از طریق مطالعات بتانیکی و اکولوژیکی. ترجمه گودرز شیدایی، وزارت منابع طبیعی، 219 صفحه.
- جمالی، ب.، 1361. گزارش مقدماتی نتایج طرحهای تحقیقاتی اکالیپتوس. مرکز تحقیقات کشاورزی استان خوزستان، نشریه شماره 18، 26 صفحه.
- جوانشیر، ک. و مصدق، ا.، 1351. اکالیپتوس. انتشارات دانشگاه تهران، 434 صفحه.
- عصاره، م.ح. و سردابی، ح.، 1386. اکالیپتوس (جلد اول): شناخت، معرفی و ازدیاد با استفاده از فناوریهای نوین. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، شماره 383، 672 صفحه.
- گودرزی، غ.، مدیر‌رحمتی، ع. و قاسمی، ر.، 1382. بررسی یکنواختی رشد و تأثیر عملیات کف‌بُر کردن در رشد کلن‌های مختلف صنوبر در خزانه‌های سلکسیون. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 11 (4): 518-495.
- مرتضوی جهرمی، س.، 1373. معرفی گونه‌های سازگار اکالیپتوس در مناطق غربی استان فارس. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنلگلها و مراتع کشور، شماره 158،         100 صفحه.
- مدیر‌رحمتی، ع.ر. و باقری، ر.، 1382. تعیین ارقام مناسب صنوبر در دوره‌های بهره‌برداری کوتاه‌مدت سه‌ساله در منطقه کرج. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 11 (4): 637-613.
- مروی مهاجر، م.ر.، 1384. جنگل‌شناسی و پرورش جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، 387 صفحه.
- همتی، ا.، 1375. نتایج نهایی سازگاری گونه‌های اکالیپتوس و آکاسیا در استان کرمانشاه (قصر شیرین). انتشارات مؤسسه تحقیقات جنلگها و مراتع کشور، شماره 152،  64 صفحه.
- Belanger, R.P., 1976. Stump management increases coppice yield of Sycamore. J. Appl. For., 3: 101-103.
- Cabanettes, A. and Pages, L., 1990. Effect of cutting techniques on growth and number of sprouts in a chestnut (Castanea sativa Mill.) coppice. Annals des Sciences Forestieres, 47 (1): 75-86.
- Crist, J.B., Mattson, J.A. and Winsauer, S.A., 1983. Effect of severing method and stump height on coppice growth. In: Intensive plantation culture: 12 years Research, U.S. Dep. Agriculture, Technical, Rep., NC 91: 58-63.
- Debell, D.S., 1971. Stump sprouting after harvest in swamp tupelo. U.S. For. Serv. Res. Pap, SE, 83 p.
- Debell, D.S. and Alford, L.T., 1972. Sprouting characteristics and cutting practices evaluated for cotton wood. Tree plant notes, 23 (4): 1-3.
- Ducrey, M. and Turrel, M., 1992. Influence of cutting methods and dates on stump sprouting in Holm oak (Quercus ilex L.) coppice. Annals of Forest Science, 49: 449-464.
- El Houri Ahmed, A., 1977. The effects of stump heights on the coppicing power of Eucalyptus microtheca. Silva., 3 (22): 90-105.
- Khan, M.L. and Triphathi, R.S., 1986. Effect of stump diameter and height on sprouting of four species. For. Ecol. Manage., 17: 199- 209.
- Macdonald, J.E. and Powell, G.R., 1983. Relationship between stump sprouting and parent tree diameter in sugar maple in the first year following Clear-Cutting. Can. J. For. Res., 13: 390-394.