برآورد میزان تولید میوه درختان زغال‌اخته (Cornus mas L.) و فندق (Corylus avellana L.) در جنگل‌های ارسباران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

2 استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرا

3 استادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

4 استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

اهمیت و ارزشی که محصولات غیرچوبی در تهیه غذا، دارو، مواد بهداشتی و صنعتی دارند، موجب شده که سالانه مقادیر زیادی از محصولات غیرچوبی از جنگلها تهیه شده و به بازارهای محلی، ملی و بین‌المللی وارد شود و از این طریق درآمد قابل‌توجهی عاید ساکنان منطقه گردد. از این رو، شناسایی و اندازه‌گیری کمّی محصولات غیرچوبی جزء اولویت‌های تحقیقاتی می‌باشد. هدف این تحقیق، جمع‌آوری اطلاعات آماری لازم به‌منظور برآورد میزان تولید میوه دو گونه مهم زغال‌اخته      (Cornus mas L.) و فندق (Corylus avellana L.) برای مطالعات اقتصادی می‌باشد. در این مطالعه برای برآورد میزان تولید سالانه، از روش خط‌نمونه (ترانسکت) استفاده شد. در این بررسی، تعدادی درخت به‌صورت منظم- تصادفی (سیستماتیک) انتخاب و به‌منظور برآورد میزان همبستگی و برقراری رابطه بین مشخصه‌ها، میوه این درختان و مشخصه‌های قطر تاج، ارتفاع تاج و تعداد جست در هر پایه اندازه‌گیری شد. در مرحله بعد، مدل مناسب برای برآورد میزان میوه تولیدی برازش شده و سپس برآورد تولید میوه با استفاده از مدلهای برازش شده برای زغال‌اخته و فندق انجام گرفت. برای انجام تحلیل آماری از رویه همبستگی (CORR) و مدل خطی تعمیم‌یافته (GLM) نرم‌افزار SAS 9.1 استفاده شد. در نهایت میزان میوه تولیدی زغال‌اخته 914 کیلوگرم و فندق 395 کیلوگرم در هکتار برآورد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Estimation of fruit production of Cornelian cherry (Cornus mas L.) and Hazelnut (Corylus avellana L.) in Arasbaran forests

نویسندگان [English]

  • Sajjad Ghanbari 1
  • Mahmoud Zobeiri 2
  • Sayed Mahdi Heshmatol Vaezin 3
  • Taghi Shamekhi 4
1 M.Sc. student of Forestry, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
2 Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
3 Assistant Prof., Faculty of Natural Resources, University of Tehran
4 Professor, Faculty of Natural Resources, University of Tehran
چکیده [English]

Importance of Non-Wood Forest Products (NWFPs) in providing food, medicine, hygienic and industrial materials has caused to harvesting of more amount of them annually. These products are entered in the local, national, and international markets and therefore, the local people gain high income through selling them. Therefore, identifying and measuring of NWFPs is one of research priorities in Iran. This study was carried out to collect necessary data for estimation the amount of produced fruit of two important species in Arasbaran forests: Cornelian cherry (Cornus mas) and Hazelnut (Corylus avellana) for economic studies. Transect sampling was used to estimate the annual products of the fruits. A number of trees were selected in systematic random manner. Characteristics such as weight of fruit, crown height, crown diameter and, the number of sprout at each tree were measured to investigate on correlation between these characteristics and the relations among them. In the next step, suitable model was fitted in order to estimate the amount of fruit production. PROC CORR and GLM of SAS 9.1 software were used for statistical analysis. Finally, the fruit amounts of cornelian cherry and hazelnut were estimated as 914 kg and 395 kg per hectare, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Non wood forest products
  • inventory
  • Arasbaran forests
  • cornelian cherry
  • hazelnut
- بی‌نام، 1385. طرح بهره‌برداری از محصول فرعی (کتیرا) در منطقه سنگاب. اداره کل منابع طبیعی استان قم. دفتر مدیریت جنگلهای خارج از شمال، 51 صفحه.
- بی‌همتا، م.ر.، 1385. جزوه درسی آمار پیشرفته. دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، 95 صفحه.
- ثابتی، ح.، 1385. جنگلها، درختان و درختچه‌های ایران. انتشارات دانشگاه یزد، 876 صفحه.
- ثاقب‌طالبی، خ.، ساجدی، ت. و یزدیان، ف.، 1383. نگاهی به جنگلهای ایران. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 27 صفحه.
- جهانبازی گوجانی، ح.، ایران‌منش، ی. و طالبی، م.، 1385. توان اقتصادی جنگلهای استان چهارمحال و بختیاری در زمینه تولید بذر بنه و اثر اقتصادی آن بر جنگل‌نشینان. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 14 (2): 168-159.
- حسین‌زاده، ج.، 1375. بررسی اقتصادی جمع‌آوری و روغن‌گیری از میوه بنه و مسایل اجتماعی آن در استان ایلام. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 115 صفحه.
- زبیری، م.، 1379. آماربرداری در جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، 399 صفحه.
- زبیری، م.، 1386. زیست‌سنجی (بیومتری) جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، 403 صفحه.
- علیجانپور، ا.، 1379. بررسی و تعیین روش آماربرداری بهینه و کاربرد آن در جنگلهای ارسباران. رساله دکتری جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران،      160 صفحه.
- Anonymus, 2008. http://tebyan.ir/Nutrition_Health/ (Foods)/fruits/summer_fruits/2005/8/27/12843.html
- Chamberlain, J.L., Bush. R., Hammett, A.L. and Araman, P.A., 2002. Managing national forests of the eastern United States for non-timber forest products. Proceedings of XXI IUFRO World Congress, Malaysia,Vol. 1:407-420.
- Chamberlain, J.L., Hammett, A.L. and Araman, P.A., 2003. Non-timber forest products in sustainable forest management. USDA Forest Service, Southern Research Station, 10 p.
- Ehlers. T., Berch, Sh.M. and MacKinnon, A., 2003. Inventory of non-timber forest product plant and fungal species in the Robson Valley. BC Journal of Ecosystems and Management, 4 (2): 1-15.
- FAO, 1995. Non wood forest products for rural income and sustainable forestry, reprinted 1999,  No. 7, FAO, Rome, 127 p.
- Galatsidas, S., 2001. Development of an inventory system for non-timber functions of forests in the frame of management inventories: the case of Greece. der Forstwissenschaftlichen Fakultät, der Albert-Ludwigs-Universität, Ph.D. thesis, 141 p.
- Miller, K.E. and Dietz, J.M., 2004. Fruit Yield, not DBH or Fruit Crown volume, Correlates with Time Spent Feeding on Fruits by Wild Leontopithecus rosalia. International Journal of Primatology, 25 (1): 27-39.
- Wälder, K. and Wälder, O., 2008. Analyzing interaction effects in forests using the mark correlation function. Forest, 4 (4): 365-372.
-  Wikimapia, 2009, www.wikimapia.org, viewed 5 Jul 2009.