تأثیر برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک بر ویژگی های کمی دارمازو (Quercus infectoria Oliv.) در منطقه شینه استان لرستان

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

2 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 مربی پژوهشی، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

چکیده

این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک بر مشخصات کمی دارمازو (Quercus infectoria) انجام شد. 36 قطعه‌نمونه دایره­ای شکل به مساحت 10 آر به­ صورت تصادفی در فرم‌های مختلف زمین در منطقه مورد مطالعه انتخاب و مشخصه‌های کمی ازقبیل تعداد، ارتفاع، قطر برابر سینه و قطر تاج درختان در داخل هر یک از قطعات‌نمونه اندازه‌گیری شد و در قالب طرح کامل تصادفی با 12 تیمار و سه تکرار برداشت شد. همچنین 36 پروفیل خاک در داخل قطعات‌نمونه حفر شد. بررسی همبستگی بین مشخصات کمی درختان با عامل­ های خاکی با استفاده از رگرسیون خطی چندمتغیره به روش گام‌به‌گام انجام شد. نتایج به­ دست­آمده از تجزیه‌واریانس نشان داد که بین تیمارهای مختلف در سطح اطمینان 99 درصد اختلاف معنی ­دار وجود دارد. همچنین مقایسه میانگین مشخصات کمی و ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک تیمارهای مختلف با استفاده از آزمون دانکن نشان داد که ازنظر تعداد درخت، ارتفاع، قطر برابر سینه، قطر تاج، عمق خاک، درصد رطوبت اشباع، درصد کربن آلی، فسفر و پتاسیم قابل جذب و درصد شن و رس، دره‌ها و دامنه‌های شمالی در وضعیت بهتری قرار دارند. ازنظر درصد مواد خنثی‌شونده، یال‌های جنوبی بیشترین مقدار را به­ خود اختصاص دادند. رابطه بین مشخصات کمی با عمق خاک، درصد رطوبت اشباع، درصد کربن آلی، فسفر و پتاسیم قابل‌ جذب از نوع همبستگی مثبت و معنی­دار و با درصد مواد خنثی‌شونده همبستگی منفی و معنی‌دار بود. درمجموع می‌توان گفت با افزایش عمق خاک، درصد رطوبت اشباع درصد کربن آلی، فسفر و پتاسیم قابل ‌جذب، شرایط مطلوب‌تری برای رشد و افزایش صفات کمی دارمازو به‌وجود آمده است و برعکس، افزایش درصد مواد خنثی‌شونده باعث کاهش ویژگی‌های کمی دارمازو شده است، بنابراین می‌توان چنین استنباط کرد که حضور و پراکنش درختان دارمازو در منطقه مورد مطالعه با ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک همبستگی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of some physical and chemical soil properties on quantitative characteristics of Quercus infectoria Oliv. at Shine Forest of Lorestan Province

نویسندگان [English]

  • Darioush Mehdifar 1
  • Reza Karamian 1
  • Khosro Sagheb-Talebi 2
  • Morad Sepahvand 3
1 Research Expert, Research Division of Natural Resources, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO, Khorramabad, Iran
2 Research Expert, Research Division of Natural Resources, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research Center, AREEO, Khorramabad, Iran
3 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

This study was carried out to survey the effects of some physical and chemical soil properties on quantitative characteristics of Quercus infectoria. A number of 36 circular sample plots were randomly drawn with each plot being 1000 m2 of size, in which the number of trees, height, diameter and breast height (DBH) and crown diameter of individual trees were measured. The sampling design was a completely randomized design with 12 treatments and 3 replications. In each plot, soil profiles were dug (2 × 1.5 × 1 m), and samples were taken to measure the physiochemical properties. The results of analysis showed significant difference among treatments (p<0.01). Moreover, comparison of quantitative characteristics and physiochemical soil properties using Duncan test showed that the tree properties (number, height, DBH and crown diameter) as well as those of soil samples (depth, moisture saturation, percent of organic matter, phosphorus, potassium, sand and clay) showed comparatively better values across valley bottoms and northern slopes. In contrast, the southern slopes were associated with higher percentages of neutral solutes. Stepwise multiple linear regressions among quantitative tree attributes and soil factors suggested significant positive correlations with soil profile depth, soil moisture saturation, organic matter, phosphorus and potassium, and significant negative correlation with the percentage of neutral solutes. All in all an increase in soil depth, soil moisture saturation, organic carbon, phosphorus and potassium are concluded to led to more favorable conditions for the growth of Q. infectoria, whereas increasing the percentage of neutral solutes led to reduced quantitative tree attributes. Therefore, the studied physiochemical soil properties are concluded to essentially influence the occurrence and distribution of Q. infectoria trees in the study area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quercus infectoria
  • Lorestan
  • site demand
  • soil characteristics
  • quantitative charactristics of trees

مراجع

- Anonymous, 1998. Soil Survey Staff. Department of Agriculture and Natural Resources Conservation Service, Washington DC, 326p.
- El-Ghani, M.M.A. and Wafaa, M.A., 2003. Soil-vegetation relationship in a coastal desert plain of southern Sina, Egypt. Journal of Arid Environment, 55(4): 607-625.
- Fattahi, M., 1994. Study of Zagros Forests and the most Important Degradation Factors. Published by Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, 63p (In Persian).
- Fattahi, M. and Tavakoly, A., 1999. Methodes of seeding oak trees in Zagros. Published by Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, 242p (In Persian).
- Jazirehi, M.H. and Ebrahimi Rostaghi, M., 2003. Silviculture in Zagros. University of Tehran Press, Tehran, 560p (In Persian).
- Khodakarami, Y., Khan-Hassani, M., Zohrehvandi, A.A., Pourreza, M. and Sagheb-Talebi, Kh., 2011. Investigation on site demands of Acer mospessulanum and Quercus infectoria (Oliv.) in Kermanshah province. Final Report of Research Project, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, 75p (In Persian).
- Maroufi, H., 2000. Site demands of Lebanon oak (Quercus libani Oliv.) in Kurdistan province. M.Sc. thesis, Imam Khomeini Higher Education Center, Tehran, 89p (In Persian).
- Noy-Meir, I., 1973. Multivaritae analysis of the semi-arid vegetation of southern Australia, II. Vegetation catenae and environmental gradients. Australian Journal of Botany, 22: 40-115.
- Sagheb-Talebi, Kh., Sajedi, T. and Pourhashemi, M., 2014. Forests of Iran: A Treasure from the Past, A Hope for the Future. Springer, New York, 152p.
- Talebi, M., Sagheb-Talebi, Kh. and Jahanbazi Goujani, H., 2006. Site demands and some  quantitative and qualitative characteristics of Persian oak (Quercus brantii Lindl.) in Chaharmahal and Bakhtiari province (Western Iran). Iranian Journal of Forest and Poplar Research, 14(1): 67-79.
- Ugurlu, S. and Cevik, I., 1990. Site factors  affecting the success of improvement studies  in degraded oak coppice in the Bingol region. Ormancilik  Arastirma  Enstitusu  Mudurlugu, Ankara, Turkey, 20: 75-87.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار