مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923Contentsشناسنامه1911942910.22092/ijfpr.2009.119429FAJournal Article20190723مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923Adaptability of ten olive varieties in terms of survival, height and diameter growth and fruit production in Lorestan provinceبررسی و مقایسه سازگاری 10 رقم زیتون از نظر زندهمانی، رشد ارتفاعی، قطری و میوهدهی در خرمآباد لرستان326319107769FAرضا کرمیانکارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستانحسین سردابیاستادیار پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورعلی محمدیانکارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستانفرجاله جهانپورکارشناس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستانJournal Article20070804 In order to cooperate with the Iranian Olive Development Project, the importance of the holy tree of olive and to achieve the most adaptable varieties of olive to climate conditions of Lorestan province, a trial was conducted in 2001 to investigate the most adaptable varieties of <em>Olea europaea</em> L. species. For this reason, 10 varieties of olive, including Konservalia, Roghani Roudbar, Gorgan A, Gorgan B, Mishen, Roghani Mahally, Roghani Gorgan, Amfisis, Zard and Shengeh were used as treatments under randomized complete blocks design with four replications at Kamalvand experimental station in Khorramabad city. At each plot, 20 seedlings were planted at 5m×5m spacing. According to the results, the varieties of Zard, Roghani Roudbar, Roghani Mahali and Gorgan B had the highest survival rate. The varieties of Zard and Roghani Roudbar showed the highest height growth. The varieties of Zard and Roghani Roudbar showed the highest collar diameter growth, whereas the varieties of Konservalia and Mishen showed the highest fruit production ability.در راستای طرح توسعه زیتون در کشور و بنابر اهمیت این گیاه مقدس و با ارزش و همچنین برای دستیابی به بهترین رقم سازگار با شرایط آب و هوایی استان لرستان، در سال 1380 طرحی تحقیقاتی در مورد بررسی سازگاری رقمهای مختلف زیتون اجرا شد. بدین منظور 10 رقم زیتون کنسروالیا، روغنی رودبار، گرگان A، گرگان B، میشن، روغنی محلی، روغنی گرگان، آمفیسیس، زرد و شنگه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی کمالوند خرمآباد به مرحله اجرا درآمد. بر این اساس، در هر تکرار 20 اصله نهال از هر رقم با فاصله کاشت 5×5 مترکاشته شد. پس از آماربرداری و تجزیه و تحلیل دادههای آماری طی سالهای اجرای طرح، مشخص گردید که رقمهای زرد، روغنی رودبار، روغنی محلی و گرگان B بهترتیب بیشترین درصد زندهمانی و رقمهای روغنی گرگان و آمفیسیس از این نظر کمترین درصد زندهمانی را داشتند. از نظر رشد ارتفاعی، رقمهای زرد و روغنی رودبار بیشترین و روغنی گرگان و آمفیسیس کمترین را دارا بودند. از نظر رشد قطر یقه دو رقم زرد و روغنی رودبار بیشترین و رقم گرگان B، کمترین رشد قطری را داشتند. از نظر درصد میوهدهی رقمهای کنسروالیا و میشن بیشترین و دو رقم گرگان B و روغنی محلی کمترین درصد میوهدهی را دارا بودند.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923Results of 10 years of study on appropriate planting time of oak (Quercus castaneifolia C.A.M.) in Guilan provinceنتایج 10 ساله بررسی مناسبترین زمان جنگلکاری با بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A.M.) در گیلان336327107805FAبابا خانجانی شیرازکارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلانارسلان همتیکارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلانبیتاله امانزادهمربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلانJournal Article20070821<em>Quercus castaneifolia</em> is one the most valuable species of northern forest in Iran. Therefore, study and determination of feasible time of planting is important for this species. This research was conducted in low and middle altitudes of Shafaroud watershed with 3 replications in six treatments including of planting of one year old seedlings in December, January, February, March, April and storing in March and planting in April. The study was carried out for 10 years continuously. In each plot 100 seedlings were planted in a spacing of 1m×1m. Totally, 1800 seedlings were planted in each zone and a sum of 3600 seedlings was used in this study. At the end of growing period, the survival percentage and height of 36 seedlings in the middle of each plot were recorded and ten years results showed that there was no significant difference among treatments (P < 5%).بلندمازو یکی از گونههای باارزش جنگلهای شمال است. برای تعیین مناسبترین زمان جنگلکاری با بلندمازو (<em>Quercus castaneifolia</em> C.A.M.) این تحقیق در سال 1374 در منطقه شفارود استان گیلان در دو منطقه ارتفاعی پایینبند و میانبند بهروش بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و شش تیمار (کاشت نهال یکساله در ماههای آذر، دی، بهمن، اسفند، فروردین و دپو نهال در اسفند و کاشت آن در فروردینماه برای مدت 10 سال) با 100 اصله نهال در هر قطعه نمونه با فاصله کاشت 1×1 متر و با مجموع 1800 اصله در هر منطقه ارتفاعی (در مجموع در دو منطقه ارتفاعی با 3600 اصله نهال در هر سال) به اجرا درآمد. پس از پایان رویش هر ساله، درصد زندهمانی و ارتفاع 36 اصله از نهالهای میانی هر قطعه نمونه اندازهگیری شدند و دادهها در پایان دوره 10 ساله در دو منطقه فوق مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری از نظر آماری در زندهمانی نهالها در تیمارها و تکرارها در سطح 5 درصد وجود ندارد و عامل زمان انتقال نهال در موفقیت یا عدم موفقیت آن معنیدار نیست. شاید اصول صحیح درآوردن نهال در خزانه و کاشت صحیح آن در عرصه عامل اصلی موفقیت در جنگلکاری با بلندمازو باشد.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923Effects of physiographical factors on some qualitative and quantitative characteristics of Pistacia vera L. at Khajeh Kalat forest in Khorasan Razavi provinceتأثیر عوامل فیزیوگرافی بر برخی خصوصیات کمی و کیفی درخت پسته معمولی (Pistacia vera L.) در جنگلهای خواجه کلات، استان خراسان رضوی347337107815FAابراهیم خسروجردیاستادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضویهادی درودیکارشناس ارشد جنگلداریطیبه نامدوستکارشناس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضویJournal Article20071020<span style="font-size: 10px;"> </span><span style="font-size: 10px;">This study was carried out in the Pistachio forests of Khajeh Kalat with an area of 6393 ha. In order to study the effect of physiographical factors (aspect, slope and altitude) on qualitative and quantitative characteristics (crown area, viability and vigority) of pistachio, a land survey was conducted. Sampling performed by 48 plots in random design established on overlaid maps of aspect, slope, altitude, created by GIS softwares. Results showed that slope, aspect and altitude have significant effect on crown area of pistachio. Aspect and slope showed significant effect on pistachio vigority. Results also showed slope, aspect and altitude had no significant effect on viability. </span>این تحقیق در جنگلهای پسته خواجه کلات استان خراسان رضوی و در منطقهای بهوسعت 6393 هکتار انجام شد. با توجه به این که درخت پسته معمولی (<em>Pistacia vera</em>) مقاوم به سرما، خشکی و شوری است و از نظر نیاز به عناصر غذایی نیز گونهای کمنیاز است، بنابراین از نظر اقتصادی دارای اهمیت قابلتوجهی است. در این راستا اقدام به مطالعه این گونه بهمنظور شناخت بیشتر نیازهای اکولوژیکی آن گردید. در این مطالعه تأثیر عوامل فیزیوگرافی از قبیل جهت، شیب و ارتفاع بر روی برخی ویژگیهای کمی و کیفی این گونه (سطح تاج، زندهمانی و شادابی) بررسی شد. بدین منظور بهصورت تصادفی و با استفاده از نقشه ترکیبی (شیب، جهت و ارتفاع) تهیه شده با کمک GIS اقدام به پیاده نمودن 48 قطعه نمونه گردید و در هر یک از قطعات نمونه بهروش نمونهبرداری با تعداد درخت ثابت مشخصههای موردنظر اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که شیب، جهت و ارتفاع تأثیر معنیداری بر مشخصه سطح تاج داشته است. بررسی وضعیت شادابی درختان نیز نشان داد که جهت و شیب دامنه تأثیر معنیداری بر شادابی درختان داشته است. نتایج همچنین نشان داد که شیب، جهت و ارتفاع تأثیر معنیداری بر زندهمانی درختان نداشته است.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923Phenology of Pistacia atlantica Desf subsp. mutica (F. & M.) Rech. at Khalkhal forestsفنولوژی بنه . Pistacia atlantica Desf subsp. mutica (F. & M.) Rech در جنگلهای خلخال358348107816FAیونس رستمیکیا (نوکی)کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیلعلی اکبر ایمانیاستادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیلJournal Article20071124<span style="font-size: 10px;"><br /> Phenological characteristics of </span><em style="font-size: 10px;">Pistacia atlantica</em><span style="font-size: 10px;"> Desf subsp. </span><em style="font-size: 10px;">Mutica</em><span style="font-size: 10px;"> (F. & M.) Rech were investigated at two different sites of Khalkhal Forests (Mazrae and Kandiragh) at two altitudes (1450 and 1650 m.a.s.l) and one aspect (south), during the years of 2001 to 2003. For this study, 30 trees at each site were selected and registered. The study started at March (beginning of the growing season) and ended at full leaf fall of each year. Every 7-10 days, the phenological characteristics were measured as date of budding, date of leaf formation, flowering, fruiting, fruit ripening and leaf fall. Statistical analaysis was done by compound analysis of variance method. Results showed that date of budding is between 3</span><sup>rd</sup><span style="font-size: 10px;"> and 4</span><sup>th</sup><span style="font-size: 10px;"> week of April, flowering between 4</span><sup>th</sup><span style="font-size: 10px;"> week of April and 1</span><sup>st</sup><span style="font-size: 10px;"> week of May, fruit set between 2</span><sup>nd</sup><span style="font-size: 10px;"> and 3</span><sup>rd</sup><span style="font-size: 10px;"> week of May, fruit ripening between 4</span><sup>th</sup><span style="font-size: 10px;"> week of October and 1</span><sup>st</sup><span style="font-size: 10px;"> week of November and leaf fall between 1</span><sup>st</sup><span style="font-size: 10px;"> and 2</span><sup>nd</sup><span style="font-size: 10px;"> week of December. The statistical analysis showed that there were significant differences beween the phenological characteristics and two altitudes. There was significant negative correlations between average rainfall and date of budding and flowering.</span> <br /> در این مطالعه خصوصیات فنولوژیکی گونه پسته وحشی در دو منطقه از جنگلهای شهرستان خلخال (مزرعه و کندرق) در دو محدوده ارتفاعی (1450 متر و 1650 متر از سطح دریا) و در جهت جنوبی از سال 1380 تا 1382 مورد بررسی قرار گرفت. برای این مطالعه 30 اصله درخت در هر منطقه انتخاب و کدگذاری شدند. از ابتدای فروردین هر سال (شروع فصل رویش) تا موقع خزان کامل هر 7 تا 10 روز یکبار اطلاعات فنولوژیکی درختان ثبت گردید. خصوصیات فنولوژیکی مورد بررسی عبارت بودند از تاریخ جوانهزنی، تاریخ تشکیل برگ، گلدهی، تشکیل میوه، رسیدن میوه و ریزش برگ. نتایج نشان داد که تاریخ جوانهزنی هفته چهارم فروردین تا هفته اول اردیبهشت، تاریخ گلدهی هفته دوم تا سوم اردیبهشت، تشکیل میوه هفته سوم تا چهارم اردیبهشت، رسیدن میوه، هفته اول تا هفته دوم آبان و ریزش برگ هفته دوم تا هفته سوم آذرماه میباشد. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که مراحل مختلف فنولوژیکی با سالهای مورد مطالعه و ارتفاعات مختلف اختلاف معنیداری با هم دارند. محاسبه ضریب همبستگی نشان داد که میان بارندگی با شروع جوانهزنی و گلدهی همبستگی منفی و معنیداری وجود دارد.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923Comparison of circular plot and transect sampling methods in the Zagros Oak Forests (Case study: Educational and research forest of Razi University, Kermanshah province)مقایسه روشهای نمونهبرداری با قطعه نمونه دایرهای شکل و خطنمونه در جنگلهای بلوط زاگرس (مطالعه موردی جنگل آموزشی- پژوهشی دانشگاه رازی کرمانشاه)368359107817FAرضاحسین حیدریاستادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه0000-0001-5322-2203محمود زبیریاستاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانمنوچهر نمیرانیاندانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانهوشنگ سبحانیدانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانJournal Article20080203<span style="font-size: 10px;">In order to determine the suitable sampling method for estimating of stem number per ha and percentage of canopy cover in the protective western oak forests of Iran (Zagros), a survey was carried out in Kermanshah province. For this purpose and based on cost and precision (E%</span><sup>2 </sup><span style="font-size: 10px;">× T) criterion, two sampling methods: 1- transect by distance measurement between trees and 2- circular plot with area of 1000m</span><sup>2</sup><span style="font-size: 10px;">, were carried out in 50 ha area of the educational and research forest of Razi University, which was already surveyed by 100% inventory. For each sampling method based on systematic-random sampling design with 100m×100m dimensions, 50 samples were selected. In each sample plot and transect, the number of trees and some characteristics of trees such as number of coppice shoots, the least and highest crown diameter were recorded and measured. Results showed that the more suitable method for these forests in west of Iran is the circular sample plot with 1000m</span><sup>2</sup><span style="font-size: 10px;"> area.</span> <br /> در جنگلهای حفاظتی غرب کشور (جنگلهای بلوط زاگرس) بهمنظور انتخاب مناسبترین روش نمونهبرداری برای برآورد تعداد در هکتار و درصد تاجپوشش در بخشی از جنگل آموزشی- پژوهشی دانشگاه رازی کرمانشاه با توجه به معیار هزینه و دقّت نمونهبرداری (E%<sup>2</sup>×T)، دو روش خطنمونه با اندازهگیری فاصله بین درختان و روش قطعه نمونه دایرهای 10 آری در سطح 50 هکتار که در آن آماربرداری صددرصد انجام گرفته بود اجرا گردید. برای هر روش تعداد 50 نمونه براساس الگوی منظم تصادفی با ابعاد شبکه 100×100 متر برداشت و مشخصات مورد نیاز درختان موجود در آنها مانند دو قطر بزرگ و کوچک تاج درختان و جستگروهها و تعداد درختان و جستگروهها در داخل قطعات نمونه و خطنمونهها اندازهگیری و یادداشت گردیدند. نتایج بدست آمده نشان میدهد که با توجه به معیار فوق، مناسبترین روش برای برآورد تعداد در هکتار و درصد تاجپوشش درختان منطقه از میان دو روش یادشده، روش قطعه نمونه دایرهای شکل با مساحت 10 آر میباشد.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923Using morphological traits for identification of Populus nigrastands in Kermanshah and Zanjan provinces of Iranاستفاده از صفات مورفولوژیکی برگ برای تمایز تودههای Populus nigra در استانهای کرمانشاه و زنجان381369107819FAافروز علیمحمدیدانشجوی دکترای جنگلداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهرانفرهاد اسدیاستادیار پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورابراهیم عادلیاستاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهرانسید رضا طبایی عقداییدانشیار پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشوراسداله متاجیدانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهرانJournal Article20170117<span style="font-size: 10px;">In order to adopt strategies for conservation and development, it is necessary to estimate the amount and distribution of genetic diversity in existing populations of poplar. In this study, for estimating genetic diversity between and within 12 stands of </span><em style="font-size: 10px;">Populus nigra</em><span style="font-size: 10px;"> established at Kermanshah and Zanjan provinces in Iran, morphological traits were measured. In order to assimilate environmental conditions, seedling were planted under randomized complete blocks design with 3 replications. In the middle of growing season, 23 morphological traits were measured and data were analyzed using analysis of variance, cluster and principal component analysis. Results showed significant differences between stands. Principal component analysis introduced traits with high weight in components. Finally, by using cluster analysis, stands were classified in 2 groups based on 2 different provinces. Results showed that in homogeneous conditions, morphological traits could reveal diversity and similarity in poplar stands.</span>ازدیاد غیرجنسی صنوبر از طریق قلمهزدن و استفاده گسترده از آن در صنوبرکاریهای کشور، سطح تنوع ژنتیکی این درختان ارزشمند را تهدید میکند. از این رو، بررسی میزان تنوع ژنتیکی این درختان بهمنظور اتخاذ راهبرد حفاظت و توسعه صنوبرکاری برای مدیریت پایدار و استمرار تولید چوب ضروری بهنظر میرسد. بر این اساس در تحقیق حاضر از میان تودههای <em>Populus nigra</em> کشت شده در دو استان کرمانشاه و زنجان با استفاده از 23 صفت مورفولوژیکی برگ، 12 توده از لحاظ وجود گوناگونی ژنتیکی مورد بررسی قرار گرفتند. بهمنظور یکسانسازی شرایط محیطی، قلمهها در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصــادفی در 3 تکرار، در عرصه مجتمع تحقیقاتی البرز کرج کاشته شدند. اندازهگیری صفات مورفولوژیکی در اواسط فصل رویش انجام شد و دادههای حاصل با استفاده از تجزیه واریانس، تجزیه به مؤلفههای اصلی و تجزیه خوشهای مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده از تجزیه واریانس از لحاظ بیشتر صفات، گوناگونی در سطح تودهها را آشکار ساخت. نتایج تجزیه به مؤلفههای اصلی، صفات با وزن بیشتر در مؤلفهها را معرفی کرد. در نهایت تجزیه خوشهای توانست بهخوبی تودههای دو استان را در گروههای مجـزا و بهصورت مشابه با روش تجزیه به مؤلفههای اصلی تفکیک کند؛ بهطوریکه سطح تنوع ژنتیکی درختان استان زنجان بیشتر از درختان استان کرمانشاه ارزیابی شد. نتایج نشان داد که صفات مورفولوژیکی در شرایط محیــطی یکسان میتوانند قرابتها و تفاوتها را در بین تودهها آشکار کنند<br /> مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923Effect of weed elimination treatments on survival, growth and important pest population of poplars in the nurseries of Safrabasteh research station, Guilan provinceبررسی تأثیر وجین علفهای هرز بر زندهمانی، رشد قطری و ارتفاعی نهالهای صنوبر و انبوهی آفات مهم آن در نهالستانهای صنوبر ایستگاه صفرابسته گیلان393382107825FAپریسا محمدپورکارشناس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلانسیدابراهیم صادقیدانشیار پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشوربیتا علیکارشناس ارشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورمهدی عبادتطلبکارشناس، سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان.Journal Article20080303 Poplar is a one of the fast growing and prolific species that is used for afforestation programs. Advising agro-technical methods with attention to ecological aspects is one of the effective and important factors in integrated management of pests. The object of this investigation is studying the effects of different weeding treatments (complete weeding, monthly weeding and no weeding) on diameter and height growth of poplar seedlings, evaluating variation of different weeding treatments and also identifying weeds of poplar nurseries and studying their effects on population densities of <em>Chlorophanus votuptificus</em>, <em>Slatymycterus marmoratus</em>, <em>Stauronematus compressicornis</em> and <em>Paranthrene tabaniformis</em>, which are important pests of poplars in the nurseries. Statistical analysis of the obtained data did not show any statistical differences between the treatments in survival percentages of the seedlings. Diameter and height growth of healthy and infested seedlings to poplar gall inducing moth was not affected by weeding treatments in the years 2001-2002. However, in the years 2003-2004, a significant difference was observed between different weeding treatments in diameter and height growth of seedlings (P<0.01). The three weeding treatments had no significant effect on population densities of <em>Chlorophanus votoptificus, Stauronematus compressicornis</em> and <em>Paranthrene tabaniformis</em>, but in 2004, density of this pest was different in various treatments and a significant difference was observed in P صنوبر از گونههای پربازده و سریعالرشد برای جنگلکاری میباشد. توصیه روشهای بهزراعی و آگروتکنیکی و توجه به جنبههای اکولوژیک ازجمله عوامل مهم و مؤثر در مدیریت کنترل تلفیقی آفات صنوبر محسوب میگردد. هدف از اجرای این تحقیق، بررسی تأثیر تیمارهای مختلف علفتراشی (علفتراشی کامل، علفتراشی ماهیانه و بدون علفتراشی) بر روی زندهمانی و رشد قطری و ارتفاعی نهالهای صنوبر و تأثیر آنها بر تراکم و انبوهی جمعیت آفات مهم صنوبر شامل: سرخرطومی برگخوار <em>Chlorophanus votuptificus </em>Gyll.<em>،</em>سرخرطومی برگخوار <em>Platymycterus marmoratus </em>Fst.، زنبور برگخوار <em>Stauronematus</em> <em>compressicornis </em>(Fabricius) و پروانه زنبورمانند گالزای صنوبر <em>Paranthrene</em> <em>tabaniformis</em> (Rottemberg) میباشد. این تحقیق طی سالهای 1383 ـ 1380 بر روی قلمههای کلن <em>Populus deltoides </em>69/55 کاشته شده در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته آستانه اشرفیه اجرا شد. تجزیه آماری دادهها اختلاف معنیداری را بین تیمارها از نظر زندهمانی نهالها نشان نداد. بهعبارت دیگر، اعمال تیمارهای علفتراشی سهگانه تأثیری در میزان زندهمانی نهالها نداشته است. رشد ارتفاعی و قطری نهالهای سالم و آلوده به پروانه گالزای صنوبر در سالهای 1380 و 1381 تحت تأثیر تیمارهای علفتراشی قرار نگرفت؛ اما در سالهای 1382 و 1383 رشد ارتفاعی و قطری نهالها (هم نهالهای سالم و هم آلوده به پروانه گالزا) در تیمارهای مختلف علفتراشی در هر سال اختلاف معنیداری در سطح 99% (01/0P<) نشان داد. بهعبارت دیگر، تیمارهای مختلف علفتراشی در سالهای 1382 و 1383 بر قطر و ارتفاع نهالها تأثیرگذار بود. طی سالهای 1380 تا 1383 تیمارهای علفتراشی سهگانه تأثیر معنیداری در تراکم جمعیت سرخرطومی <em>Chlorophanus votuptificus</em>، زنبور برگخوار <em>Stauronematus</em><em>compressicornis</em> و پروانه گالزای <em>Paranthrene</em> <em>tabaniformis</em> نداشت، ولی در سال 1383 تراکم سرخرطومی <em>Platymycterus marmoratus</em> در تیمارهای مختلف علفتراشی متفاوت بود و اختلاف معنیداری بین تیمارها مشاهده شد (01/0 P<). بیشترین تعداد حشره در تیمار علفتراشی ماهیانه و کمترین آن مربوط به تیمار علفتراشی هفتگی بود.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923Effect of soil composition on seed germination of Pinus halepensis Mill.تأثیر ترکیب بستر کاشت بر صفات جوانهزنی بذر کاج حلب (Mill. Pinus halepensis)403394107827FAفاطمه احمدلودانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرسمسعود طبریدانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرساحمد رحمانیاستادیار پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورحامد یوسفزادهدانشجوی دکتری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرسمرضیه رزاقزادکارشناس، اداره کل منابع طبیعی ساریJournal Article20080304Present research was aimed to study 1- the effect of soil-media on seed germination of <em>Pinus</em><em> halepensis</em> Mill. and 2- the increase of seed germination and seedling production in nursery of Koloudeh, located in Amol city, Iran. Seeds were sown in plastic pots at four different soil treatments including: a- nursery soil (control), b- control soil+ cattle manure (5:1), c- control soil+ litter (5:1), d- control soil+ cattle manure+ litter (5:1:1). The experiment was set up as completely randomized design (CRD) with four replications. Results demonstrated that among the soil treatments there was a significant difference in attributes as germination rate, mean daily germination and germination energy but no significant differences were found in maximum mean daily germination, germination speed, mean germination time, germination value and Kotowski coefficient of velocity. There was a highly significant correlation between germination rate and mean daily germination with different soil composition. Seed germination rate was highest where decomposed litter was mixed with control soil+ cattle manure+ litter (5:1:1). <br />From this investigation it is deduced that organic matter improves seed germination of <em>Pinus halepensis</em>, due to the suitability of seedbed. Thus, it can be proposed that in order to enhance the qualitative and quantitative of seedling production of this species, the condition of soil-media should be better considered in nurseries. <br /> در تحقیق حاضر اثر تیمارهای مختلف خاک بر روی صفات جوانهزنی کاج حلب با هدف افزایش موفقیت در رویاندن بذر و تولید نهال آن در نهالستان کلوده آمل بررسی شد. بذرها در گلدانهای پلاستیکی با 4 ترکیب مختلف خاک شامل: 1- خاک رایج نهالستان (شاهد)، 2- خاک شاهد+ کود دامی (1:5)، 3- خاک شاهد+ خاکبرگ (1:5)، 4- خاک شاهد+ کود دامی+ خاکبرگ (1:1:5) و 4 تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی کاشته شد. نتایج نشان داد که در بین تیمارهای مختلف خاک، میزان جوانهزنی، میانگین روزانه جوانهزنی و قدرت جوانهزنی بذرها تفاوت معنیداری وجود دارد، در حالیکه هیچ اختلافی در حداکثر میانگین روزانه، سرعت جوانهزنی، میانگین زمان جوانهزنی، ارزش جوانهزنی و ضریب سرعت کوتوسکی آنها مشاهده نشد. بین درصد جوانهزنی و میانگین روزانه بذر با ترکیبات مختلف خاک همبستگی نسبتاً قوی وجود داشت. درصد جوانهزنی بذر در ترکیب کود دامی مخلوط شده با خاکبرگ (تیمار 4)، در مقایسه با سایر تیمارها از وضعیت بهتری برخوردار بود. بدین ترتیب از نتایج این تحقیق استنتاج میشود که «مواد آلی و خاکبرگ» سبب بهبود شرایط فیزیکی خاک و افزایش میزان جوانهزنی بذر کاج حلب میگردند. بنابراین میتوان پیشنهاد کرد که برای افزایش تولید کمی و کیفی نهال این گونه در نهالستانها باید به ترکیب بستر کاشت توجه ویژه اعمال شود.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923Investigation on increment of Fagus orientalis Lipsky using time series analysisبررسی رویش راش خزر (Fagus orientalis Lipsky) با استفاده از تحلیل سریهای زمانی421404107829FAمحمد امینیاستادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندرانخسرو ثاقب طالبیدانشیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورمنوچهر نمیرانیاندانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانروجا امینیدانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانJournal Article20080625<em> Fagus orientalis</em> Lipsky accounted for 24 percent of stem number and 30 percent of total volume in northern forests of Iran. The aim of this research is finding the regularity in frequencies of diameter increment, determining the relationship between tree age and fluctuations in radial increment of beech trees. Several hypotheses including stationary, secular trend, cyclic and random variations in data series of the beech tree increment, were examined to find out the main effective factor on variations. Four sound beech trees with mean diameter of 10 cm and maximum age of 350 years were selected. One disk was prepared at breast height from each sample tree. Then rings width was measured and data processed with the Time Series analysis. Results showed that there is more than one trend (model) in radial increment diagram of the sample beech trees. Positive correlation was calculated between tree age and radial increment up to the age of 120 years, where as this correlation turns to negative after this age. The mean and distribution of radial increment differ in periods of tree life. Radial increment of the beech trees is fitted with cubic model along the two age periods. Volume trend of annual increment always is positive and is not inversed. Autocorrelation diagrams show one year periodicity for the fluctuations of radial increments. The other periodicities are irregular and the alterations are not statistically significant.گونه راش خزر <em>Fagus orientalis </em>Lipsky حدود 24 درصد تعداد درختان و 30 درصد حجم سرپا جنگلهای شمال ایران را تشکیل میدهد. تحقیق حاضر با هدف «بررسی امکان وجود نظم زمانی در رویش قطری درختان راش و تعیین رابطه ریاضی بین نوسانهای رویش با تغییر زمان» انجام شده است. بدین منظور فرضیههای: ایستا بودن، احتمال وجود اثر روند، تغییرات دوره ای و تغییرات تصادفی در سری دادهها مورد مطالعه قرار گرفت. برای این بررسی چهار اصله از قطورترین درختان سالم راش، انتخاب شد. میانگین قطر درختان نمونه، 103 سانتیمتر و بیشینه سن درختان نمونه 350 سال بود. از هر درخت یک دیسک در ارتفاع برابرسینه تهیه گردید. پس از اندازهگیری پهنای حلقههای رویش سالانه و پردازش دادهها با استفاده از تحلیل سریهای زمانی، نتایج بهشرح زیر بدست آمد: در نمودار رویش شعاعی درختان نمونه بیش از یک روند دیده میشود؛ همبستگی بین افزایش سن و مقدار رویش جاری شعاعی سالانه، در سنین کمتر از 120 سال، مثبت و در سنین بیشتر از آن منفی است؛ رویش شعاعی درختان در این دو دوره سنی، با معادله درجه سه بهترین برازش را دارد؛ رویش حجمی سالانه همواره روند مثبت دارد و متوقف نمیشود. در نمودارهای خودهمبستگی، نوسانهای رویش در تناوب یکساله بیشترین مقدار را نشان میدهند. سایر تناوبها بهصورت نامنظم و کمتر از حدود معنیداری دیده میشوند.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923A comparison on the quantitative and qualitative morphological characteristics of beech (Fagus orientalis Lipsky) in a pure and mixed stand (Gorazbon district, North of Iran)بررسی ویژگیهای مورفولوژیک کمی و کیفی راش در دو توده خالص و آمیخته (مطالعه موردی: بخش گرازبن جنگل خیرود)435422107830FAکورش کبیری کوپائیدانشجوی دکتری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانمحمدرضا مروی مهاجراستاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانnullقوامالدین زاهدی امیریدانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانمنوچهر نمیرانیاندانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانوحید اعتماداستادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهرانJournal Article20080630 Morphological characteristics are important variables applied in forest inventory practices. This paper investigates such variables as diameter at breast height, basal area, height, crown length and width, volume, trunk length and ratio and slenderness coefficient as well as stem branching behavior on 289 stems in a pure stand and 259 stems in a mixed stand with uneven-aged structure in Gorazbon district, North of Iran. Results show no difference between two stands except for height and trunk length which is significantly higher for pure stand while there is no significant difference (α= 0.05) for all concerned variable for beech trees between the two stands. <br /> ویژگیهای مورفولوژیک درختان یکی از متغیرهای مهم در ارزیابیهای کمی و کیفی تودههای جنگلی است. این تحقیق به بررسی این ویژگیها بر روی 289 پایه درخت راش در یک توده خالص و 259 پایه درخت در توده آمیخته و با ساختار ناهمسال شامل قطر برابرسینه، ارتفاع درخت، سطح مقطع برابرسینه، طول تاج، قطر تاج، حجم تاج، طول و درصد تنه بدون شاخه، ضریب قدکشیدگی و انشعاب ساقه درخت در محل تاج در بخش گرازبن جنگل خیرودکنار میپردازد. این مطالعه نشان داد که در توده خالص فقط میانه و میانگین ارتفاع درختان مورد اندازهگیری و طول تنه آنها بهطور معنیداری از توده آمیخته بیشتر است؛ این در حالی است که در مورد پایههای راش موجود در دو توده مقایسه شده این متغیرها از نظر آماری اختلاف معنیداری ندارند (5%=α) و در هر دو توده متغیرهای کمی و کیفی راش مشابه است.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923Classification of tree and shrub covers and determination of their relation to some soil characteristics and topographic conditions in Shafaroud forests, Guilan provinceطبقهبندی پوششهای درختی و درختچهای و ارتباط آنها با برخی ویژگیهای خاک و شرایط توپوگرافی در جنگلهای شفارود استان گیلان449436107831FAصهبا غروی منجیلیکارشناس ارشد جنگلداریعلی صالحیاستادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلانحسن پورباباییدانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان.فاطمه اسپندیمربی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج.Journal Article20080801 In order to determine the relationship of soil characteristics and topographic conditions with tree and shrub species, three compartments of district 16 of Shafaroud forest, Guilan, Iran were sampled by sixty 0.1 ha plots. In each plot, diameter of all trees and shrubs (DBH>10 cm), altitude, slope and aspect were recorded and soil samples were taken at 0-20 cm depth. Total of basal area for every species in each plot was calculated. Using TWINSPAN (Two-Way Indicator Species Analysis), the forest was classified in five types, and then 6 soil profiles were excavated in them. The relationship of forest types with soil characteristics and topographic factors were analyzed by CCA (Canonical Correspondence Analysis), ANOVA (Analysis of variance) and Tukey's method. Based on the statistical methods, elevation, slope, soil pH and Ca showed significant relationship with forest types. <em>Alnus- Juglans</em> and mixed forest types had a significant relationship with elevation, soil pH and Ca. High correlation in <em>Fagus-</em> <em>Tilia</em> and <em>Fagus- Fraxinus</em> types with slope was recognized. <br /> برای تعیین ارتباط ویژگیهای خاک و شرایط توپوگرافی با گونههای درختی و درختچهای، سه پارسل در سری 16 شفارود استان گیلان انتخاب و نمونهبرداری با 60 قطعه نمونه دایرهای 10 آری انجام شد. در هر قطعه نمونه، قطر در ارتفاع برابرسینه درختان و درختچهها، ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب و جهت دامنه تعیین گردید و در مرکز هر قطعه نمونه، نمونهای از عمق 20-0 سانتیمتری خاک برداشت شد. با استفاده از اندازههای قطر، سطح مقطع برابرسینه برای کلیه گونهها محاسبه و سپس از این مقادیر در روش تحلیل دو طرفه گونههای شاخص (TWINSPAN) استفاده شد. بر این اساس 5 تیپ یا گروه درختی در منطقه تفکیک و سپس تعداد 6 پروفیل خاک در آنها حفر گردید. بهمنظور تعیین ارتباط متقابل ویژگیهای خاک و شرایط توپوگرافی با تیپهای درختی، روشهای CCA (آنالیز تطبیقی متعارفی) و ANOVA (تجزیه واریانس) و آزمون توکی (Tukey) مورد استفاده قرار گرفتند. براساس نتایج حاصل، ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب، اسیدیته و کلسیم دارای ارتباط معنیداری با تیپهای درختی منطقه بودند. تیپهای توسکا- گردو و آمیخته دارای ارتباط معنیداری با ارتفاع از سطح دریا، اسیدیته و کلسیم خاک بوده و تیپهای راش- ون و راش- نمدار، همبستگی زیادی با درصد شیب نشان دادند.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923Evaluation of the capability of IRS- LISS III and SPOT- HRGdata for identification and separation of pollarding forest areas in Northern Zagros (Case Study: Kurdistan, pollarded forests of Baneh)ارزیابی قابلیت دادههای سنجنده IRS- LISS IIIو SPOT- HRG در شناسایی و تفکیک طبقات گلازنی در زاگرس شمالی (مطالعه موردی: جنگلهای گلازنی شده بانه کردستان)463450107835FAایوب مرادیکارشناس ارشد جنگلداریجعفر اولادی قادیکلاییدانشیار، دانشکده منابع طبیعی ساریاصغر فلاحاستادیار، دانشکده منابع طبیعی ساریپرویز فاتحیکارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستانJournal Article20080721<br />To evaluate the capability of SPOT5 HRG and IRS-P6 LISS-III in separating the pollarding areas of northern Zagros forests and preparing the map of this area, some parts of pollarded forests located at Baneh city were selected. The pollarding areas (Shan, Kurpe, Khert and Koor) were determined as ground truth in a 3 year alternation period using a global positioning system (GPS). Assessing the radiometric quality, no radiometric error was observed in these data. SPOT5 data which had been already geometrically corrected was used as basis for geometric correction of IRS-P6 color image and IRS-1C panchromatic image. Nonparametric method was used to do geometric correction with Root Mean Square Error (RMSE) of 0.54 and 0.75 pixels for these tow images, respectively. Principal component analysis (PCA) and various spectral rationing methods were used to prepare artificial bands used in data analysis. Likewise, for more image enhancement, HRG and LISS-III multi-spectral bands were fused with IRS-1C pan image. The data was classified using a maximum likelihood (ML) algorithm. This classification was applied using 4 and 6 classes for the studying area and a classification with 3 classes was used for each northern and southern aspects. The separability of classes was studied using Bhuttacharrya Distance Criteria. Result showed that separability of different classes of northern aspect was better than southern aspect. Likewise, northern Khert and agriculture classes were completely separated from other classes. The vegetation indices showed lower results compare to the original bands. Fused bands of SPOT 5 images showed the highest overall accuracy is equal to 65.3% and the highest Kappa coefficient is equal to 0.63. The highest overall accuracy (70%) and Kappa coefficient (0.60) was obtained using the first component analysis resulted from PCA in combination to bands 1 and 4 IRS-P6 data. According to the results of classifying of these two images, the data obtained before pollarding and during of vegetation growth season, showed better results. Regardless of spectral interference between soil and trees crown cover, the results showed the high capability of above mentioned images to separate the pollarding areas and to prepare the map of the area. <br /> بهمنظور ارزیابی قابلیت دادههای سنجندههای HRG ماهواره SPOT 5 و LISS-III ماهواره IRS-P6 در تهیه نقشه و تفکیک محوطههای جنگلی گلازنی شده در زاگرس شمالی، بخشی از جنگلهای گلازنی شده شهرستان بانه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. سطح محوطههای گلازنی شده (شان، کورپه، کور و خرت) در یک دوره تناوب 3 ساله با استفاده از دستگاه موقعیتیاب جهانی (GPS) بهعنوان واقعیت زمینی منطقه انتخاب گردید. پس از بررسی خطاهای هندسی و رادیومتری مجموعه داده مورد استفاده تحت پردازشهایی نظیر نسبتگیری طیفی و تجزیه مؤلفههای اصلی قرار گرفت. همچنین برای بارزسازی بهتر اطلاعات، تصاویر چندطیفی HRG و LISS-III با تصویر پانکروماتیک IRS-1C ادغام شدند. طبقهبندی تصاویر با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال (ML) به دو صورت، یکی برای کل محدوده مورد تحقیق و دیگری برای هر یک از دامنههای شمالی و جنوبی بهصورت جداگانه اعمال گردید. بررسی تفکیکپذیری طبقات با استفاده از معیار فاصله باتاچاریا انجام شد. نتایج حاصل نشان داد که تفکیکپذیری طبقات در دامنههای شمالی بهتر از دامنههای جنوبی میباشد. همچنین طبقه خرت شمالی و زراعت بهخوبی از سایر طبقات تفکیک شدند. شاخصهای گیاهی نسبت به باندهای اصلی، نتایج ضعیفتری را نشان دادند. از مجموعه دادههای SPOT، باندهای ادغام شده با میزان صحت کلی 3/65% و ضریب کاپا 63/0 در طبقهبندی 4 طبقهای، بیشترین مقدار این دو معیار را حاصل نمود. در بین دادههای IRS-P6 مؤلفه اول حاصل از تجزیه مؤلفههای اصلی در ترکیب با باندهای 1 و 4، با میزان صحت کلی 70 درصد و ضریب کاپا 6/0 بهترین نتیجه را کسب کرد. مقایسه نتایج حاصل از طبقهبندی دو تصویر نشان داد که استفاده از دادههای فصل رویش گیاهی و قبل از گلازنی نتایج بهتری را ارائه میدهد. با وجود مشکلات تداخل طیفی خاک منطقه با پوشش درختی، نتایج بدست آمده بیانگر آن است که دادههای مورد استفاده در این تحقیق، قابلیت نسبتاً مناسب برای تفکیک محاوط گلازنی و تهیه نقشه در این مناطق را دارند.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923Effect of forest fire on diameter growth of beech (Fagus orientalis Lipsky) and hornbeam (Carpinus betulus L.): a case study in Kheyroud forestتأثیر آتشسوزی جنگل بر رویش قطری گونههای راش و ممرز (مطالعه موردی: جنگل خیرود)474464107836FAعباس بانج شفیعیاستادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه0000-0003-1832-4882مسلم اکبرینیادانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرسغلامعلی جلالیدانشیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرساحمد علیجانپوراستادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیهJournal Article20080905The study area is located in Kheyroud forest which was burned in 1998. This study was carried out to evaluate forest fire effect on diameter growth of beech (<em>Fagus orientalis</em> L.) and hornbeam (<em>Carpinus betulus</em> L.) after 7 years. After surveying whole burned and control area, 60 cores using increment borer were provided from both beech and hornbeam (15 cores were provided for each species in each area). Then sample’s ring growth width was measured. Statistical analysis was conducted on data which classified in years before and after fire. Furthermore, correlation between ring growth width and climatic data was tested. Results showed that the surface fire didn’t affect on beech but hornbeam ring growth was increased significantly. The correlation within ring growth width and climatic data had been recognized before fire but there was no correlation with years after that. Thus, other factors excluding climate such as fire could be considered as the change reasons.منطقه مورد مطالعه واقع در سری چلیر جنگل آموزشی- پژوهشی خیرود در سال 1377 دچار حریق سطحی با شدت زیاد گردید و پس از گذشت 7 سال از وقوع آتشسوزی، بهمنظور بررسی اثر آتشسوزی بر رویش قطری درختان راش و ممرز اقدام به انجام این تحقیق شد. بعد از پیمایش سراسر مناطق سوخته و شاهد، تعداد 60 نمونه مغزی با استفاده از مته سالسنج، از دو گونه راش و ممرز (هرکدام 15 نمونه در هر یک از دو منطقه) تهیه گردیده و پهنای دایرههای سالیانه مربوط به سالهای مختلف در هر نمونه اندازهگیری شد. مقادیر بدستآمده بهتفکیک سالهای قبل و بعد از آتشسوزی و همچنین همبستگی آنها با دادههای اقلیمی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که آتشسوزی سطحی اتفاق افتاده در این توده جنگلی تأثیر معنیداری بر رویش قطری راش نداشته، اما باعث افزایش معنیدار آن در ممرز گردیده است. همچنین میزان پهنای دایرههای سالیانه در سالهای قبل از آتشسوزی با دادههای اقلیمی همبستگی معنیدار داشته، درصورتیکه در سالهای بعد از آن همبستگی مشاهده نگردید. بنابراین، ریشه تغییرات را میتوان در عوامل دیگری بهغیر از اقلیم مانند آتشسوزی جستجو کرد.مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشورتحقیقات جنگل و صنوبر ایران1735-088317320090923Investigation on the site and silvicultural properties of Juniperus excelsa in natural forests of Ilan in Qazvin provinceبررسی ویژگیهای رویشگاهی و جنگلشناسی گونه Juniperus excelsa در جنگلهای طبیعی ایلان در استان قزوین487475107837FAمحمدرضا پورمجیدیاناستادیار، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه مازندرانمحمد مرادیکارشناس ارشد جنگلداریJournal Article20081225 In order to investigate the vegetative properties of <em>Juniperus excelsa</em> M.Bieb in relation to soil and physiographic factors, Ilan site in Qazvin province was selected. First, map of land units was produced by overlaying of slope, elevation and geographical aspects maps. Inventory of vegetative characteristics such as density, DBH, height, number of trees with single trunk, number of trees with non-symmetrical canopy, canopy cover (%), canopy diameter and seedling density was performed in every land units by measuring 3 sample plots of 1600 m<sup>2</sup> surface area. Three soil samples were taken from each land unit from 0-20 cm depth of soil and CaCo<sub>3</sub>, pH and bulk density were measured in lab. Results showed that except for trees with non-symmetrical canopy and trees height in different slope classes, other vegetative characteristics had significant difference among the land units, aspects, slopes and elevations at significant levels of 99 and 95 percent. Also, there is a significant correlation between number of juniper seedling with physical and chemical characteristics of soil. Highest correlation was observed for lime percentage and number of juniper seedling (r = 0.54). There were positive and significant correlation between number of shrub plant, number of juniper trees, basal area and forest canopy percentage with number of seedling. Highest correlation was observed for forest canopy percentage and number of juniper seedling (r = 0.64). Therefore, the vegetative characteristics of <em>Juniperus excelsa</em> M.Bieb in the studied site have significant correlation with soil and physiographic factors. <br /> بهمنظور بررسی ویژگیهای رویشگاهی و جنگلشناسی درختان ارس (<em>Juniperus excelsa</em> M. Bieb) با توجه به عوامل توپوگرافی و خاک، جنگل ایلان در استان قزوین مورد مطالعه قرار گرفت. ابتدا با تلفیق نقشههای شیب، ارتفاع و جهتهای جغرافیایی، نقشه واحدهای کاری بدست آمد. سپس آماربرداری از تعداد در هکتار درختان، زادآوری، ارتفاع، قطر برابرسینه، قطر تاج، درصد تاجپوشش، تعداد درختان با تنه واحد و تاج نامتقارن در درون هر واحد کاری بهکمک قطعات نمونه 1600 مترمربعی انجام شد. در هر واحد کاری سه نمونه خاک در عمق 20-0 سانتیمتر برداشت شد و میزان آهک، اسیدیته و وزن مخصوص ظاهری آنها تعیین گردید. نتایج نشان داد که بهجز مشخصه ارتفاع و تاج نامتقارن درختان ارس در شیبهای مختلف، سایر مشخصههای رویشی در بین واحدهای کاری دارای اختلاف معنیدار در سطح 1 و 5 درصد میباشند. همچنین بین تعداد زادآوری ارس و خصوصیات خاک رابطه معنیدار در سطح 5 درصد وجود داشت. بیشترین همبستگی میان درصد آهک و تعداد زادآوری مشاهده شد (54/0r = ). تعداد گیاهان بوتهای، تعداد در هکتار درختان، رویهزمینی و درصد تاجپوشش با میزان زادآوری همبستگی معنیدار نشان دادند. بیشترین همبستگی میان درصد تاجپوشش و زادآوری ارس مشاهده شد (64/0= r). بنابراین مشخصههای رویشی ارس در ارتباط تنگاتنگ با عوامل توپوگرافی و خاک میباشند.