مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
1735-0883
2383-1146
1
1
1998
03
21
شناسنامه
1
3
FA
10.22092/ijfpr.1998.119456
https://ijfpr.areeo.ac.ir/article_119456.html
https://ijfpr.areeo.ac.ir/article_119456_4943005cb731852d50df430407224870.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
1735-0883
2383-1146
1
1
1998
03
21
نتایج آزمایشهای سازگاری و پیشاهنگ گونههای درختی در استان آذربایجان غربی
1
68
FA
محمود
دستمالچی
عضو هیأت علمی، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران
سیروس
قیسی
خسرو
ثاقب طالبی
عضو هیأت علمی، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران
saghebtalebi@rifr-ac.ir
10.22092/ijfpr.1998.109767
مقاله حاضر نتایج چهار طرح تحقیقاتی سازگاری و دو طرح تحقیقاتی پیشاهنگ اجرا شده با ۲۲ گونه و پروونانس پهنبرگ و سوزنیبرگ را در استان آذربایجان غربی (ارومیه، خوی و ماکو) ارائه می نماید. مناطق مورد مطالعه از نظر اقلیمی در طبقهبندی نقاط نیمهخشک با زمستانهای خیلی سرد قرار می گیرند. تعداد روزهای یخبندان در سال بین ۹۷ تا ۱۱۵ روز و دوره خشکی تابستانه بین ۱۱۱ تا ۱۳۲ روز بهطول میانجامد. خاک مناطق مورد مطالعه آهکی، شور و قلیایی است. نتایج این بررسی نشان میدهند که در طرحهای سازگاری:<br /> - منطقه قیهلو ارومیه "گونههای داغداغان، زبانگنجشک پاکستان، اقاقیا، سنجد و کاج بروسیا از درصد زندهمانی و رشد ارتفاعی مطلوبی برخوردارند. آیلان نیز در این منطقه موفق بوده است.<br /> - در منطقه پیلهور خوی دو گونه سنجد و ارغوان بیشترین سازگاری را نشان داده و استقرار و سازگاری داغداغان، اقاقیا و آیلان نیز قابل قبول بوده است.<br /> - موفقیت گونههای مورد آزمایش در منطقه ماکو نسبت به دو منطقه دیگر کمتر بوده، گونههای گلابی، سنجد، اقاقیا و زبانگنجشک نتایج بهتری نسبت به سایر گونهها نشان دادهاند.<br /> نتایج طرحهای پیشاهنگ بیانگر این مطلب هستند که:<br /> - در ارومیه چهار گونه سنجد، زبانگنجشک پاکستان، اقاقیا و گونه دیگر زبانگنجشک (Fraxinus rotundifolia) انطباق خود را دوباره با محیط نشان داده ولیکن بهعلت بارش برف سنگین در سال 1361 از رشد ارتفاعی مطلوبی برخوردار نبودهاند.<br /> - استقرار و رشد ارتفاعی گونههای مورد مطالعه در پیلهور خوی مطلوب نبوده و تصور میشود که این مساله بهدلیل انتقال نهالها بهصورت ریشهباز در هنگام کاشت بوده است. در جنگلکاری در مناطق نیمهخشک توجه به اهدافی از جمله ایجاد فضای سبز، توسعه سطوح جنگلی، حفاظت خاک و استفاده از محصولات فرعی مانند میوه، صمغ و اسانس در کنار تولید چوب امری بایسته است.
آزمایش سازگاری,پیشاهنگ,پهنبرگ,سوزنیبرگ,درصد زندهمانی,رشد ارتفاعی,آذربایجان غربی
https://ijfpr.areeo.ac.ir/article_109767.html
https://ijfpr.areeo.ac.ir/article_109767_c44a77581ea040464da665bcd472d211.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
1735-0883
2383-1146
1
1
1998
03
21
تعیین مناسبترین دوره بهرهبرداری صنوبر کلن Populus deltoides 77.51
69
92
FA
رحمتاله
رحمانی
کارشناس ارشد، اداره کل منابع طبیعی استان گیلان، رشت، ایران
احمد
همتی
عضو هیأت علمی، گروه تحقیقات صنوبر و درختان سریعالرشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران
ahemmati@rifr-ac.ir
10.22092/ijfpr.1998.109768
یکی از مهمترین اصول اقتصادی در امر بهرهبرداری جنگل تعیین سن بهرهبرداری درختان است که در این مرحله تعیین نوع مصرف و زمان قطع در جهت استفاده بهینه از عوامل تولید مطرح میباشد. این مهم زمانی که کشت درختان سریعالرشد در راستای تأمین نیازهای ضروری کشور عنوان میشود ابعاد گستردهای بهخود میگیرد. از بین ۲۵ کلن صنوبر خارجی که در سال ۱۳۴۴ در ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت، تعداد ۱۴ کلن از نظر رشد طولی و قطری انتخاب و در سه گروه طبقهبندی شدند که کلن 77.51 P. deltoides در اولین گروه و در رأس آن قرار دارد. لذا جهت تعیین مناسبترین دوره بهرهبرداری با حداکثر تولید در واحد سطح در کوتاهترین زمان برای استفاده صنایعی نظیر تهیه خمیر کاغذ، تختهخرده چوب، فیبر و غیره مورد بررسی قرار گرفته شد. زمینی به وسعت ۴ هکتار در ۴ تکرار و با ۴ تیمار اصلی، دوره بهرهبرداری ۱۲ و ۶ و ۴ و ۲ سال در قالب طرح آماری کرتهای خردشده (Split-plot) اجراء گردید. چون بهرهبرداری نمیتواند از دو تراکم مستقل باشد، بنابراین تراکم نهال در واحد سطح بهعنوان تیمار فرعی (بهصورت تجربی و آزمایشی) درنظر گرفته شده است. اولین تراکم، تراکمی است که تاکنون بهطور تجربی بهدست آمده و مورد عمل قرار گرفته دومین تراکم، تراکمی است که به ۵۰ درصد افزایش تعداد نهال در واحد سطح منجر میگردد. در طول مدت طرح دوره دوساله با ۶ بار قطع و دوره ۴ ساله با سه بار قطع دوره ۶ ساله با دوبار قطع و دوره ۱۲ ساله با یک بار قطع و توزین گردیده و نتایج حاصل پس از ۱۲ سال پایان دوره آزمایش تجزیه و تحلیل گردید که بیشترین تولید در واحد سطح (هکتار) را دوره ۴ ساله داشته است.
صنوبر,دوره بهرهبرداری,کلن 77.51.P.d,حداکثر تولید,تراکم نهال
https://ijfpr.areeo.ac.ir/article_109768.html
https://ijfpr.areeo.ac.ir/article_109768_9da2dc9cf83ecc68a937f56567cf3de0.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
1735-0883
2383-1146
1
1
1998
03
21
نتایج سازگاری گونههای سوزنیبرگ و پهنبرگ در شرایط دیم در دو ناحیه اطراف تبریز
93
142
FA
محمد علی
سرکارات
سیروس
قیسی
10.22092/ijfpr.1998.109769
بهمنظور احداث پارکهای جنگلی و فضای سبز و بهویژه ایجاد کمربند سبز اطراف شهرها تعیین گونههای سازگار به منطقه، بهویژه گونههای مقاوم در برابر خشکی، ضرورت دارد. براساس این اهداف، طرح سازگاری گونههای درختی پهنبرگ و سوزنیبرگ در شرایط دیم از سال ۱۳۵۱ در دو ناحیه جنوبی و جنوب شرقی تبریز واقع در امامیه و ائلگلی به اجرا درآمد. این آزمایشها به روش بلوکهای کامل تصادفی در ۴ تکرار اجرا گردیده است. گونههای مورد مطالعه در امامیه عبارت بودند از: سنجد، کاج سیاه، آیلان و زبانگنجشک پاکستانی و در ائلگلی گونههای: کاج سیاه، سرو نقرهای، گلابی وحشی، زبانگنجشک و اقاقیا. در هر کرت آزمایشی از هر گونه به تعداد ۲۵ اصله نهال غرس گردید. آزمایش بهصورت دیم بود. بعد از هر بارندگی، پای نهالها سلهشکنی میشد. در طول فصل رشد، همه ماهه درصد موفقیت گونهها و در آخر فصل رشد، قطر یقه و ارتفاع نهالهای مورد آزمایش اندازهگیری میشد. فلور مناطق اجرای طرحها شناسایی و در ضمن مشخصات خاک نیز تعیین گردید. دادهها پس از جمعآوری، تجزیه و تحلیل گردیدند و مقایسه میانگینها با استفاده از آزمون دانکن در سطح احتمال ۵٪ و ۱٪ صورت گرفت. دادههای مربوط به درصد زندهمانی قبل از تجزیه، بهمنظور طبیعی (نرمال) کردن آنها به Sin تبدیل شدند. در امامیه، تجزیه واریانس نتایج در پنج سال اول اجرای طرح با استفاده از زوش اسپلیت پلات در زمان ثابت کرد که میان گونههای مورد آزمایش از نظر درصد زندهمانی اختلاف معنیداری وجود دارد، ولی از نظر اثر متقابل سال و گونه، اختلاف معنیدار نبود. یعنی اختلاف گونهها از سالی به سال دیگر متفاوت نبود. با این وجود، میان سالها تفاوت معنیدار مشاهده گردید، زیرا بهعلت از بین رفتن تعدادی از نهالها سازگاری آنها از 100% در سال ۱۳۵۲ به 61/69 % در سال ۱۳۵۳ کاهش یافت، ولی از سال ۱۳۵۳ به بعد افت قابل توجهی در سازگاری متوسط گونه رخ نداد. از لحاظ ارتفاع و قطر نهالها نیز اثرات گونه و سال و اثر متقابل گونه در سال معنی دار بود. به طور کلی سنجد بیشترین و کاج سیاه کمترین ارتفاع و قطر ساقه را نسبت به سایر گونه ها و در کلیه سالها داشتند. در تجزیه دادههای آزمایشهای ائلگلی در متوسط ۴ سال آزمایش، درصد سازگاری زبانگنجشک از لحاظ آماری کمتر از سرو نقرهای، گلابی وحشی و اقاقیا بهدست آمد، از لحاظ ارتفاع، کاج سیاه بهعلت سرشت آن، کمترین ارتفاع را نسبت به سایر گونهها دارا بود، در حالیکه از لحاظ قطر ساقه اختلاف معنیداری را نشان نداد. اقاقیا نیز بیشترین ارتفاع را در سال آخر آزمایش نسبت به سایر گونهها داشت. در آزمایشهای ائلگلی اثر متقابل سال در گونه برای ارتفاع نهال معنیدار نشد، در حالیکه برای قطر ساقه این اثر متقابل، معنیدار بود.
سازگاری,پهنبرگ,سوزنیبرگ,بومی و غیربومی,زندهمانی
https://ijfpr.areeo.ac.ir/article_109769.html
https://ijfpr.areeo.ac.ir/article_109769_4e49c4ddf2b5eacc83a19e85390aa404.pdf
مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
1735-0883
2383-1146
1
1
1998
03
21
دورگهای طبیعی صنوبر در خزانه تحقیقاتی
143
169
FA
احمد
همتی
عضو هیأت علمی، گروه تحقیقات صنوبر و درختان سریعالرشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران
ahemmati@rifr-ac.ir
علیرضا
مدیررحمتی
عضو هیأت علمی، گروه تحقیقات صنوبر و درختان سریعالرشد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران
modirrahmati@rifr-ac.ir
10.22092/ijfpr.1998.109770
طرح حاضر با توجه به قدرت تجدید حیات طبیعی صنوبر بهویژه از ارقام سریعالرشد خارجی در ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته به مرحله اجرا درآمده است. جهت تهیه بذور دورگ طبیعی صنوبر از پایه مادری 69.55 Populus deltoides که از کلن شاخص و معرفی شده در منطقه میباشد، استفاده گردید. بستر مناسب جهت استقرار بذور طبیعی با عملیات اصلاح خاک مجاور پایه مادری در سالهای ۶۲-۱۳۶۱ آماده گردید. در بهار سال ۱۳۶۳ تعداد زیادی نهال بذری تولید و از بین آنها به تعداد ۲۵۴ اصله نهال مناسب و شاداب که دارای ارتفاعی از ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر بودند، انتخاب و در خزانه ای در ردیفهای به فاصله 1/6 متر در حالی که فاصله نهالها از یکدیگر ۲۰ سانتیمتر بود، کاشته شدند. بعد از یک سال از میان نهالها تعداد ۱۰ اصله که واجد بهترین رشد ارتفاعی و قطری و نیز عاری از آفات و امراض بودند، انتخاب شدند. شمارهگذاری نامزدهای کلنها با توجه به سال انجام بررسی (۱۳۶۳) و شماره انتخاب از ۱ تا ۱۰ صورت گرفته است. بهعنوان مثال 63/3 یعنی نامزد کلن شماره ۳ در سال ۱۳۶۳. سپس از هر نهال تعدادی قلمه ساده که همه یکدست بودند تهیه و در خزانه جدید کاشته شدند. در سال بعد مجدداً تعداد بیشتری دوباره از آنها قلمه ساده گرفته شد و کشت گردید. بهطوریکه بعد از دو سال یک سری نهال با ریشه و ساقه یکساله و دیگری ریشه دوساله و ساقه یکساله مورد تجزیه و تحلیل آماری از نظر رشد ارتفاعی و قطری و مقاومت به آفات و امراض قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل آماری دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS و تکنیک آنالیز واریانس یکطرفه انجام گرفته است. نتایج بهدست آمده در مدت آزمایش نشان میدهد که از نظر میانگین ارتفاع نهالهای با ریشه و ساقه یکساله و نیز نهالهای با ریشه دومساله و ساقه یکساله بهاستثناء کلن 63/6 اختلاف معنیداری ندارند. از نظر درصد زندهمانی، کلن شماره 63/9 با بیشترین درصد زندهمانی و کلن شماره 63/3 با ۷۴ درصد کمترین میزان موفقیت را داشتهاند. از نظر مقاومت به آفات و امراض،نهالهای با ریشه دوساله و ساقه یکساله نسبت به کلنهای یکساله مقاوتتر بودهاند.
دورگ طبیعی,صنوبر,ارتفاع,درصد زندهمانی,کلن Populus deltoides 69.55
https://ijfpr.areeo.ac.ir/article_109770.html
https://ijfpr.areeo.ac.ir/article_109770_bece9b6c627dd8352e270322c2f74f8d.pdf